شهروند| چندین سال از خشکسالی در ایران میگذرد و هرساله دولت و دستگاههای ذیربط بهخصوص در فصل تابستان هشدارهای خود را برای صرفهجویی در مصرف آب به مصرفکنندگان میدهند اما هیچگاه مردم یا همان مصرفکنندگان یا حداقل اکثر آنها این هشدارها را جدی نمیگیرند و آن را باور نمیکنند.
ولی انتشار عکس سدهای خالی اطراف تهران و انتظار بیش از حد مردم برای بارش باران در سالجاری اندکی آنها را به این باور رساند که موضوع بحران آبی جدی است و دولت از روی عادت به آنها هشدار نمیدهد. هرچند با این حال هم بسیاری به روال گذشته آب مصرف کردند و کمآبی را مشکل دولت دانستند ولی به هر حال نسبت به دورههای قبل تعداد بیشتری از ایرانیها زنگ خطر کمآبی را شنیدند. اما ریزش باران در روزهای اخیر که تقریبا در تمام استانها اتفاق افتاد بازهم رویه مردم را تغییر داد. آنها که طی چند روز شاهد بارشهای جسته و گریخته بودند به این تحلیل رسیدند که مشکل کمآبی کشور حل شده است ولی واقعیت چیز دیگری است. با وجودی که بارشهای جوی در برخی از استانها نسبت بهسال گذشته با افزایش قابل توجهی روبهرو بود ولی مشکل خشکسالی آنقدر عمیق شده که این افزایشها هم دردی از کمآبی کشور دوا نکرد. نه مخازن سدهای خالی کشور پر شد و نه سفرههای زیرزمینی که بر اثر تخلیه آنها زمین نشست میکند.
20سال زمان برای بازیابی سفرههای زیرزمینی
برهمین اساس معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا که روز گذشته برای ارایه آخرین وضع بخش آب کشور به میان خبرنگاران آمده بود به صراحت اعلام کرد: در صورت اجرای طرح تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی، احیای سفرههای زیرزمینی 20سال طول میکشد تا به وضع قبل بازگردند.
به گفته رحیم میدانی، برای اجرای طرح تعادلبخشی منابع آب زیرزمینی 600میلیارد تومان بودجه پیشبینی شده که این رقم نسبت به بودجه سال گذشته 6 برابر رشد داشته ولی اجرای این طرح که پس از 20سال به متعادل شدن سفرههای زیرزمینی آب منجر میشود، به غیر از منابع مالی کلان به صرفهجویی بالایی نیز نیازمند است بهطوری که پایان اجرای این طرح در انتهای برنامه ششم توسعه باید 11میلیارد مترمکعب از مصرف آبهای زیرزمینی کاهش یابد.
سطح آب دریاچه ارومیه 32سانت بالا آمد
با افزایش بارندگیها در روزهای اخیر که در استانهای آذربایجان رکورد قابل توجهی به ثبت رسانده وضع دریاچه ارومیه اندکی بهبودیافته است. بهطوری که به گفته معاون وزیر نیرو از ابتدای مهرماه تاکنون بهطور میانگین 37میلیمتر بارش داشتیم که 61درصد افزایش نشان میدهد. همچنین در حوضههای آبی حساس مانند دریاچه ارومیه نیز 105میلیمتر بارش داشتیم که نشاندهنده 144درصد افزایش بارش نسبت به درازمدت است. به همین دلیل سطح دریاچه ارومیه در این فاصله 32سانتیمتر بالا آمده است. براساس اظهارات میدانی در عکسهای ماهوارهای مساحت دریاچه دو برابر افزایش یافته و با وجود اینکه هنوز نقشه توپوگرافی این دریاچه را نداریم برآورد میشود از ابتدای مهرماه 500میلیون مترمکعب آب وارد دریاچه ارومیه شده باشد. این در حالی است که برای بازگشت دریاچه ارومیه به شرایط گذشته بیش از 3متر باید سطح آب این دریاچه بالا بیاید که بر این اساس باید 10برابر بارشهای اخیر را انتظار بکشیم که بهطور قطع طی چندین سال و در صورت بارشهای نرمال ممکن خواهد بود.
باران آمد؛ باروری ابرها متوقف شد
در حالی که در روزهای گرم سال باروری ابرها به یکی از اولویتهای وزارت نیرو تبدیل شده بود اما معاون وزیر نیرو میگوید به دلیل اینکه بارشها افزایش یافته فعلا باروری ابرها انجام نمیشود و نیازی به آن نیست. با این وجود وی باروری ابرها را از اولویتهای وزارت نیرو برای افزایش بارش اعلام کرد و افزود: با توجه به تأکید وزیر نیرو این آمادگی وجود دارد که با افزایش هواپیما و توسعه ایستگاههای زمینی و راداری در مواقع ضروری با اجرای طرح باروری ابرها کاهش بارش در کشور جبران شود.
7هزارمیلیارد تومان پروژه آماده واگذاری
میدانی در ادامه سخنان خود همچون سایر مدیران آبی کشور به موضوع ناهمخوانی دخل و خرج بخش آب کشور و پایین بودن قیمتها نیز اشاره کرد. به گفته وی با توجه به اینکه قیمت تمام شده با قیمت فروش آب فاصله زیادی دارد، وزارت نیرو مجبور است آب را با قیمت تضمینی از سرمایهگذار بخش خصوصی خریداری کند و در اختیار مصرفکنندگان قرار دهد که این اقدام هزینههای زیادی را بر وزارت نیرو تحمیل خواهد کرد. معاون وزیر نیرو گفت: در بودجه سال آینده اعتبار خرید تضمینی آب 5 برابر شده و به 500میلیارد تومان رسیده است. میدانی با اشاره به اینکه در سالجاری یکهزار و 71میلیارد تومان سرمایهگذاری توسط بخش خصوصی در 8 پروژه آبی صورت گرفته است، گفت: در حال حاضر 7هزارمیلیارد تومان پروژه آماده واگذاری به بخش خصوصی است. وی در پایان طرحهای تأمین آب شرب روستایی را از مشکلات عمده این وزارتخانه عنوان کرد و گفت: در بودجه سال آینده 400میلیارد تومان برای این بخش پیشبینی شده ولی اعتبار لازم برای تکمیل پروژههای آب روستایی 2هزارمیلیارد تومان برآورد میشود.