فرزاد موتمن کارگردان سینما
چند سالی هست که در کشور ما موضوع وجود نگاه سیاسی خاص در اعطای جوایز به فیلمهای مختلف شایع شده و هر بار هم درباره آن حرف زده میشود. این نگاه خیلی نگاه درستی نیست و اگر منظور این است که تصمیمات اسکار توسط پنتاگون گرفته میشود، این غلط است و اساسا این تصور به هیچ عنوان با واقعیت سازگار نیست. اما باید تاکید کرد که هالیوود اصولا یک نظام سیاسی و اجتماعی است و البته معتقدم نظام و سیستمی بسیار متعهد است. من معتقدم این سیستم همیشه با جامعهاش حرکت کرده و همیشه به آنچه در جامعه آمریکا رخ داده، واکنش نشان داده است، مثال در این زمینه بسیار زیاد است. واکنشهایی مانند به وجود آمدن ژانر گانگستری در دهههای 20 و 30 تا واکنش هالیوود به جنگ ویتنام، واکنش به مبارزه سیاهپوستان برای برابری نژادی، واکنش هالیوود به مبارزه زنان برای حقوق برابر، واکنش هالیوود به مبارزه برای حقوق اقلیتهای قومی و واکنش هالیوود به موضوع دموکراسی در آمریکا؛ واترگیت. در واقع هالیوود نظامی است که تعهداتی دارد و این تعهداتش به نظر من در جوایزی که میدهد، دخیل است.
موضوع دیگر هم این است که گفته میشود در دادن جوایز نگاه هنری وجود ندارد یا نگاه سیاسی بر نگاه هنری چیره است. اصلا نمیتوان این را گفت که نگاه هنری در اعطای جوایز اسکار وجود ندارد و جوایز بدون توجه به این ویژگیها داده میشود. به نظر من توطئهای در کار نیست. البته بگویم من خیلی اسکار را دنبال نمیکنم، چون نه این مراسم برایم جذابیت دارد و نه سینمای آمریکا را میپسندم، منظورم اغلب فیلمهای هالیوودی است، بلکه فیلمهایی که خودم دوست دارم یا دوست داشتهام مانند «ویپلش» را میبینم. برای من خیلی جالب بود که اسکار صدا و تدوین به آن داده بودند، یعنی داوران خوب فهمیده بودند که این فیلم، صداگذاریاش در خدمت خروجی تدوینش بوده است و لولگیریهای صدا کاملا در اختیار جنس کاتینگ تدوینگرش بوده است و این تصمیم، کاملا تصمیمگیری هنری بود. موضوع آن است که توهم توطئه یکی از بلایای جامعه ما است و چون نمیتوانیم تحلیل کنیم، همهمان گرفتارش شدیم. از سویی در اسکار 6هزار نفر رأی میدهند و واقعا نمیتوان فشار بر آنها وارد کرد. آمریکا یک کشور سرمایهداری و امپریالیستی است. سال81 اسکار بهترین فیلم را به فیلم «سرخها» دادند، فیلمی که وارن بیتی، راجع به جان رید، تنها نویسنده آمریکایی که وقایع انقلاب بلشویکی را نوشت و کتاب خیلی مهم 10روزی که دنیا را تکاندار را نوشته و تنها آمریکایی است که در میدان سرخ مسکو دفن شده است. این فیلم با جان رید غمخوارانه است، یعنی طرف او را گرفته، خب اگر فکر میکنیم این تصمیمگیریها با پنتاگون و سیایای است که نباید به این فیلم جایزه داده میشد. بهنظر من حتی جایزهای که به آرگو دادند، سیاسی نبود. آن سال فیلمها بسیار بد بودند و آرگو از اغلب فیلمهای آن سال بهتر بود. بحث من این نیست که آرگو فیلم خوبی بود که نبود، اما موضوع این است که از فیلمهای موجود در آن سال بهتر بود و سال بدی بود.