شهروند| از میان تمام 56 اثری که به تهران آمده، تنها دو اثر مربوط به ایران است. دو شیء مفرغی ایران در ویترینی در یکی از گالریها به نمایش درآمده؛ یکی از آنها درفشی مفرغی است و دیگری تبری مفرغی.
«درفش» مدور بر دوش دو گاو نر، مزین به حلقه چهار نفره و قوچی که روی آن سوار شده. میان حلقه، چهار انسان با پاهایی در هم گره خورده درحال دویدناند، آنها حلقهای ساختهاند که در آن تا ابد میدوند. این چهار نفر با بازوان برافراشته، دستبهدست هم داده و با هم کوزهای را نگه داشتهاند که آب از آن سرازیر است و حلقهای در اطرافش درست کرده که روی آن مرغابیهای کوچکی قرار دارند و در بالای آن قوچی نشسته است. براساس نوشته راهنمای اثر، تزئینات احتمالا تمثیلی از پیدایش کیهان و توضیح آن دشوار است. این درفش که در سال 1893 میلادی به تملک موزه لوور در آمده، یکی از نخستین اشیای مفرغی لرستان است که وارد یک مجموعه عمومی شد. در سال 1967 میلادی از این شیء برای تهیه لگوی رسمی بازار بورس تهران استفاده کردند.
اثر دیگر تبر منقوش به نام پادشاه عیلامی است؛ اونتاش ناپیریشا. پادشاه عیلامی، اونتاش ناپیریشا (حدود 1300 تا 1340 پیش از میلاد) در محوطه کنونی چغازنبیل در شوش یک مرکز دینی ساخت. روی این تبر که تیغه آن مثلثشکل است؛ نام حکمرانی حک شده که بنیانگذار این شهر بوده. در پرستشگاهی که این تبر کشف شد، تعدادی تبر فلزی دیگر و بیش از 100گرز فلزی و سنگی منقوش هم پیدا شد. براساس قوانین آن زمان آثار باستانشناسی کشف شده در جریان کاوش باستانشناسان فرانسوی بین لوور و ایران تقسیم شدند.
اما سوال این است: حالا که شانس آوردن آثار لوور را به ایران داشتهایم، چرا فقط همین دو اثر؟ جبرئیل نوکنده، مدیر موزه ملی ایران به این سوال «شهروند» پاسخ میدهد:
آقای نوکنده، آوردن آثار بیشتری از ایران ممکن بود دردسر درست کند؟
اینطور نیست. سیاست ما این بود که آثاری از فرهنگیهای مختلف در تهران به نمایش بگذاریم تا مردم ما با فرهنگهای دیگر آشنا شوند. هدف این بوده. به علاوه در نمایشگاه اولی که میخواهیم تاریخ موزه لوور را نمایش دهیم و اینکه درخواست دهیم فقط آثار ایرانی را به ایران بیاورند، مثل آوردن زیره به کرمان بود.
بنابراین نمایشگاه دیگری از لوور هم در کار است؟
بله، امیدواریم. درباره نمایشگاه بعدی برای آوردن آثار ایرانی با طرف فرانسوی مذاکره خواهیم کرد.
کهنترین اثری که از لوور به تهران آمده کدام است؟
مجسمه گودِ آ قدیمیترین اثر این مجموعه است. این شیء مربوط به 4100سال پیش است.
بسیاری از بازدیدکنندگان ایرانی موزه لوور، با وجود تعداد زیادی از آثار ایران در این موزه انتقاد دارند که چرا در کنار زبانهای مختلف برای راهنمایی و توضیح اثر، زبان فارسی وجود ندارد. آیا قرار نیست حالا که هیأت فرانسوی موزه لوور به ایران آمده، این دغدغه مطرح شود؟
ما این دغدغه را شنیدهایم و با دوستانمان در موزه لوور در حال مذاکره هستیم؛ البته میدانیم که سیاست اینکه به چه زبانی آثار موزه را توضیح دهند، به تعداد بازدیدکنندگان از زبانهای مختلف برمیگردد. با این حال ما با همکاران فرانسوی در حال مذاکره هستیم و در جلسهای که در روزهای آینده با دوستانمان داریم، قرار است که درباره این موضوع یک کار جدی انجام دهیم تا این مسأله را حتما در لوور حل کنیم. مطمئنا موضوع مطرح شده و مورد بحث قرار گرفته و فقط باید به نتیجه رسید که روش اجرای آن چطور باشد.
فکر میکنید تأثیر این نمایشگاه با توجه به قرارگیری فرهنگهای مختلف در لوور، برای گردشگری ایران چطور باشد؟
بدون شک برگزاری نمایشگاهها باعث میشود علاقهمندان جدیدی وارد موزه شوند و گردشگران زیادی هم خواهند آمد. کسانی که نمیتوانند برای دیدن آثار تاریخی راه دور فرانسه را طی کنند، میتوانند در تهران به پاریس بروند. این نمایشکاه دوستیهای ایران و فرانسه و شناخت فرهنگهای ما از هم را تقویت میکند. علاوه بر اینکه پاسخی به حرف بعضی رسانهها درباره نبود امنیت در ایران است، جوابش این است: اگر ایران امنیت ندارد چرا موزهای با این قدرت و وسعت به تهران آمده و میراثش را به ما امانت داده است؟
طرف فرانسوی از امنیت موزه راضی بوده؟
اگر با ما تعارف نکرده باشند، خیلی راضی بودهاند.