تحولات اخیر در عراق و سوریه نشان میدهد که گروه تروریستی داعش کاملا از بین نرفته و عناصر این گروه درحال افزایش حملات خود ازجمله علیه شبهنظامیان کرد در شرق سوریه و نیروهای عراقی در اطراف کرکوک هستند. به گزارش ایسنا، روزنامه ایندیپندنت در گزارشی به بیان عقاید خود درباره داعش و احتمال بازگشت آن پرداخته و مینویسد: یک مقام بلندپایه کُرد در سوریه اذعان کرده که در 6 هفته گذشته، 170نفر از نیروهای آنها در درگیری با شبهنظامیان داعش کشته شدهاند. در 19 فوریه در عراق نیز گروهی از تروریستهای داعش کمینی را علیه یک واحد اطلاعاتی شبهنظامیان حشد الشعبی در منطقه حویجه واقع در غرب کرکوک انجام داده و در این حمله 29نفر از آنها را کشتند. دیپلماتهای غربی میگویند، از افزایش تعداد حملات هدفمند تروریستهای داعش در عراق و سوریه نگران هستند، چراکه ممکن است به این معنی باشد که داعش دوباره شروع به بازگشت و تشدید فعالیتهای تروریستی خود کرده است.
در قامیشلی، شهری کردنشین در شمالشرق سوریه نیز که ماه گذشته میلادی نخستین حمله تروریستی داعش با خودروی بمبگذاریشده رخ داد، نشانههایی مبنی بر ظهور دوباره داعش در پایگاههای سابق خود دیده میشود.
اخیرا یک مسافر که به استان دیرالزور سوریه رفته بود، هشدار داد که مردم محلی درحال صحبت درخصوص بازگشت داعش هستند و در آنجا شما نباید بعد از ساعت 3 بعدازظهر در خیابانها باشید؛ چراکه این ساعات زمانی است که نیروهای شبهنظامی موسوم به نیروهای دموکراتیک سوریه ایستهای بازرسی خود را رها میکنند تا فردا صبح دوباره به این ایستها بازگردند. به شکلی مشابه در شهر حویجه نیز مقامهای دولتی براساس گزارشها شبها را در کرکوک جایی که از تیررس جوخههای ترور داعش ایمنتر است، سر میکنند.
با وجود آنکه این رشد دوباره فعالیتهای داعش هنوز به شکلی محدود بوده اما تشخیص علت اصلی چندان سخت نیست. کسانی که سال گذشته میلادی ادعا کردند داعش را از بین بردهاند، در واقع مشغول کندن پوست شیر درحالی که بشدت زخمی بوده، بودهاند و در واقع این شیر نمرده است. آنها بعد از آنکه خیلی زود به اعلام پیروزی پرداختند، درگیر یکسری بحرانهای دیگر شدند. در عراق مسأله همهپرسی استقلال کُردها پیش آمد که سبب شد دولت عراق گروهی از نیروهایش را که مشغول مبارزه با داعش بودند، برای بازپسگیری کرکوک و دیگر نواحی دستخوش مناقشه با کُردها در تاریخ 16 اکتبر بفرستد .
نجمالدین کریم، فرماندار کُرد سابق کرکوک میگوید: سرویسهای امنیتی عراق هرگز به شکل واقعی حویجه را که به شکل سنتی یک پایگاه اصلی داعش بوده، ایمن نکردند، چونکه بیش از حد مشغول رویارویی با کُردها بودهاند.
در سوریه این حمله ترکیه به منطقه عفرین در شمال حلب در تاریخ 20 ژانویه بود که توانست به یکباره وضع نظامی را به نفع داعش تغییر دهد.
گروه شبهنظامی نیروهای سوریه دموکراتیک متشکل از نیروهای عرب و کُرد براساس گفته آمریکایی حدود 57هزار نیروی شبهنظامی دارد اما با توجه به اندازه کل نواحی تحت کنترل کُردها، این یک نیروی بزرگ نیست. هسته اصلی گروه نیروهای سوریه دموکراتیک را کُردهای یگانهای مدافع خلق تشکیل میدهند و بسیاری از این نیروها کسانی هستند که پیش از این مشغول جنگ با داعش در دیرالزور بودند اما به عفرین برای مقابله با حمله ترکیه اعزام شدند.
الهام احمد، یکی از روسای شورای سوریه دموکراتیک که ادارهکننده مناطق تحت کنترل کردهاست، اهل منطقه عفرین بوده و خانواده او هنوز در آنجا زندگی میکنند. او میگوید، جبهه مبارزه با داعش در هم شکسته است. آن دسته از نزدیکان من که مشغول جنگ با داعش در دیرالزور بودند، میدانند که باید به عفرین برگردند تا با ترکها در آنجا درگیر شوند. دور جدید ظهور دوباره داعش فعلا در مراحل اولیه خود به سر میبرد.
یکی از خصوصیات داعش، ساختار و تجربه نظامی آن بود و این میتواند در آینده به احیای داعش کمک کند. این احتمال هست که داعش تدابیری را اتخاذ کرده تا برخی از فرماندهان باتجربه خود را ایمن نگه دارد و مخفیگاهها و انبارهای سلاحی را در بیابان آماده داشته باشد. این همان چیزی است که در فاصله سالهای 2007 تا 2011 به اسلاف داعش که بعدها این گروه را به وجود آوردند، کمک کرد به حیاتشان ادامه دهند و به هنگام مطلوبشدن شرایط ظهور کنند. امروز هم داعش به نظر میرسد که امیدوار است در آینده به همین طریق دوباره ظهور کند.