شهروند | گفته شد که برای تحت فشار قرار دادن ایران در خصوص برنامه موشکیاش به تهران سفر میکند اما به نظر میرسد که در تهران پاسخ قاطعی از مقامات ایرانی دریافت کرد. این نخستینبار است که پس از ضربالاجل دونالد ترامپ در خصوص برجام، یک مقام عالیرتبه اروپایی از کشوری که امضاکننده توافق هستهای است به ایران سفر میکند. رسانههای فرانسوی میگویند که ژان لودریان برای تحت فشار قرار دادن ایران در خصوص برنامه هستهای به تهران آمده است اما دیپلماتهای اروپایی به زبانی دیپلماتیک میگویند که هدف لودریان از سفر به تهران گفتوگو با مقامات ایران با هدف حفظ برجام است. نتیجه این دو برداشت این است که اروپاییها فکر میکنند اگر ایران درخصوص برنامه موشکیاش کوتاه بیاید، برجام حفظ خواهد شد.
البته روز قبل از سفر لودریان به ایران حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران با امانوئل مکرون، همتای فرانسویاش به صورت تلفنی گفتوگو کرد و در این گفتوگو روحانی تأکید کرد که موضوع گفتوگو و همکاری ایران و اروپا راجع به مسائل منطقهای بسیار خوب است اما این همکاری هیچ ارتباطی به برجام ندارد و نکته مهم در شرایط کنونی این است که اتحادیه اروپا در جهت پایبندی کامل آمریکا به برجام حرکت کند. رئیسجمهوری با قدردانی از مواضع پاریس در قبال برجام و تأکید مجدد بر ضرورت پایبندی همه طرفها به مفاد آن گفت: تهران تا زمانی که طرفهای مقابل به برجام عمل کنند، به تعهداتش پایبند خواهد ماند.
البته در بیانیهای که کاخ الیزه درباره این گفتوگوی تلفنی منتشر کرده آمده است که امانوئل مکرون در گفتوگو با روحانی درخواست کرده که ایران درباره مسأله برنامه موشکی و تحولات لبنان به صورت شفاف پاسخگو باشد.
اگر چه اروپا در خصوص برجام مواضع قاطعی گرفته است و اعلام کرده برجام را غیر قابل مذاکره میداند. در عین حال کشورهای اروپایی در خصوص برنامه موشکی ایران فشارهای متفاوتی را وارد آوردهاند. در آخرین نمونه، انگلیس که اتفاقا یکی از امضاکنندگان برجام نیز هست با پیشنهاد قطعنامه در شورای امنیت سازمان ملل به بهانه ارسال موشک از سوی ایران برای انصارالله یمن، تصمیم داشت بر ایران فشار وارد کند که این قطعنامه توسط نماینده روسیه در شورای امنیت وتو شد. به نظر میرسد که حالا نوبت فرانسه است. لودریان چندی پیش در مصاحبهای با مجله دیمانش گفته بود که «اگر تهران برنامه موشکی خود را محدود نکند، خود را در معرض تحریمهای بیشتری قرار خواهد داد. لودریان البته چیزی در اینباره که آیا اروپا نیز قصد اعمال تحریم علیه ایران را دارد یا خیر نگفت.
اگر چه برخی از رسانهها اعلام کردهاند که لودریان حامل پیام ترامپ برای ایران و برخی دیگر نیز گفتهاند که لودریان درواقع فرستاده ترامپ به ایران است، او اما در گفتوگویی با خبرگزاری فرانسه پیش از سفرش به تهران اعلام کرد که به هیچ وجه فرستاده ترامپ نیست. او تأکید کرد که فرانسه به دنبال حفظ توافق هستهای است؛ چراکه ایران کماکان به این توافق پایبند است.
علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی نخستین مقام عالیرتبه ایرانی بود که ژان لودریان به دیدارش رفت. شمخانی که در این دیدار با لباس نظامی حاضر شده بود ضمن استقبال از گسترش روابط سیاسی و اقتصادی میان ایران و فرانسه از ضرورت رفع موانع باقیمانده در مسیر مبادلات بانکی در فضای پسابرجام سخن گفت. با علی شمخانی، نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی دیدار و درخصوص راهکارهای گسترش مناسبات دوجانبه و مسائل منطقهای و امنیت بینالملل با وی
گفتوگو کرد.
شمخانی همچنین از سیاست اروپا در رابطه با بدعهدیهای آمریکا درخصوص برجام انتقاد کرده و «امتیازدهی اروپا را به آمریکا برای باقی نگهداشتن این کشور در برجام» نادرست دانسته و این سیاست را «تسلیمشدن در برابر بازی روانی ترامپ» توصیف کرد.
دبیر شورای عالی امنیت ملی به موضوع فعالیتهای موشکی ایران نیز اشاره کرد و قدرت موشکی ایران را ضرورتی اجتنابناپذیر در مسیر اجرای سیاستهای بازدارندگی دانست و گفت: «توان دفاعی ایران تهدیدکننده هیچ کشوری نبوده و توسعه آن بدون تأثیرپذیری از مولفههای سیاسی، تابعی از نیازمندیهای امنیتی و تهدیدات بالقوه
کشور میباشد.»
ژان لودریان نیز در این دیدار از پایبندی ایران به توافقنامه برجام و اجرای کامل تعهدات قدردانی کرد و گفت: دولت فرانسه ضمن تأکید بر ضرورت پایبندی طرفهای امضاکننده برجام به تعهدات خود، مواضع آمریکا را موجب شکنندگی این توافقنامه بینالمللی میداند و با آن مخالف است. لودریان با اشاره به اقداماتی که از سوی فرانسه و سایر کشورهای اروپایی به منظور تسهیل مراودات بانکی با ایران در جریان است، اظهار داشت: بهزودی راهکارهای جدیدی به منظور ایجاد گشایشهای جدی در روابط پولی و بانکی میان ایران و فرانسه اعلام خواهد شد.
جواد ظریف نیز در دیدار با لودریان با تأکید بر مسئولیت کشورهای اروپایی در حفظ توافق هستهای از اتحادیه اروپا خواست تا آمریکا را برای اجرای تعهداتش تحت فشار قرار دهد و اجازه ندهد آمریکا بهرغم بدعهدیها و نقشهای خود، خواست غیرمنطقی و غیرحقوقی نیز مطرح کند؛ اشاره ظریف به دو درخواست دونالد ترامپ مبنی بر توافق فعالیتهای موشکی ایران و ایجاد تغییراتی در بندهایی از
برجام است.
ظریف گفت: «اگر قرار است جامعه بینالمللی تلاش کند یک طرف را راضی به ماندن در توافق هستهای کند، این ایران است که باید راضی شود و نه آمریکا. آمریکا نه تنها در اجرای تعهدات خود بدعهدی نهادینه داشته است، بلکه حتی مانع اجرای تعهدات اروپا هم
شده است.»
ظریف در پاسخ به اظهارات وزیر خارجه فرانسه در خصوص توان موشکی ایران، ضمن تشریح مذاکرات برجام و تبیین مستدل این واقعیت که موضوع موشکی ایران خارج از برجام و حتی قطعنامه ۲۲۳۱ است، تأکید کرد: آمریکا و دیگر کشورهایی که منطقه ما را با فروش سلاح به انبار باروت تبدیل کردهاند، باید این اقدامات را متوقف کنند. وی افزود: توان نظامی ایران برای دفاع از کشور و بازدارندگی است و ایران با توجه به تجربه تلخ جنگ تحمیلی آموخته است که برای دفاع از شهروندان خود به توان بازدارندگی خود متکی باشد.