اکبر محمدی کارشناس فوتبال
با تماشای بازی فوتبالیستهای شاغل در لیگبرتر کشور به نظر میرسد مهارت آنها با فوتبالیستهای حرفهای در سطح اول دنیا فاصله بسیاری دارد. اگر بخواهیم یکسری بازیکنان عالی و خلاق از این جوانان بسازیم ناگزیر باید متد و روش مربیگری را بهبود و تغییر بدهیم و در تمام سطوح آنها را توسعه دهیم.
با ایجاد فضای مربیگری مناسب میتوان جوانان را تشویق کرد تا تکنیک، مهارت و خلاقیتهای خود را گسترش دهند. جوانان، نیازمند مربیای هستند که به اندازه کافی و بدون هیچگونه ترسی از شکست، شجاع باشد و به تشویق بازیکنان بپردازد. همچنین دارای اطلاعات زیاد در زمینه روشهای مختلف مربیگری باشد و بتواند به بازیکنان کمک کند. انجام مطلوب و موثر پروسه استعدادیابی به معرفی جوانان رو به رشد و آیندهدار کمک خواهد کرد.
برای پیشرفت بازیکنان در سطوح مختلف و اینکه جوانان در سطوح بینالمللی بازی کنند باید فلسفههای مختلف کشورهای صاحب فوتبال بررسی شود. بازیکنانی که برای یک تیم حرفهای بازی میکنند باید طوری بازی کنند که از نظر بینالمللی قابلقبول باشد. بازیکنانی که دارای خلاقیت بالایی هستند برای اینکه دفاع مقابل را بههم بریزند باید از تکنیکهای غیرقابل پیشبینی استفاده کنند زیرا اینچنین به رشد خود ادامه خواهند داد. در جهان فوتبال، بازیکنان زیادی بهصورت حرفهای بازی میکنند که دارای ویژگیهای برجستهای مانند مهارتهای پاس تکضرب، تصمیمگیریهای سریع، شوتهای دقیق و... هستند.
این خلاقیت است که جوانان ما باید آن را آموزشدیده و توسعه دهند، همچنین تشویق مربیان در بکارگیری خلاقیت در مربیگری، باعث تشویق بازیکنان و پیشرفت آنان خواهد شد. ما مربیان بهعنوان یک جامعه در حال تولید یک نسل جدید از فوتبالیستها هستیم که قرار است در مسابقات بینالمللی رقابت کنند. تولید نسل جدید از بازیکنان یک شبه اتفاق نمیافتد و این مسأله نیازمند یک رهبری صحیح است.
کسانی که روی زمینهای چمن بازی میکنند آرزو دارند تا یک روز بتوانند در سطح حرفهای و بینالمللی بازی کنند. از دیدگاه مربیگری باید بازیکن را به این سمت، تهییج و تشویق کرد و باعث بالابردن اعتماد بهنفس و خلاقیت (فوتبالی) او شد. بهعلاوه مربیان باید بهطور کامل مراقب بازیکنان چه قبل و چه بعد از تمرین و بازی باشند و این بسیار حیاتی است. این یک قانون کلی در ارتباط با همه بازیکنان تیمهای فوتبال دنیاست.
اگر بازیکنان را با تجربهای مثبت و لذتبخش پیش ببریم، قطعا آنها فوتبال را ادامه خواهند داد و تحت هیچشرایطی این مسیر را ترک نخواهند کرد. بر همین اساس اگر بتوانیم مربیانی داشته باشیم که بدانند چگونه با بازیکنان رفتار کنند، بازیکنان در زمین ترقی خواهند داشت و تکنیکها و مهارتهای خود را بالا خواهند برد و این باعث میشود بتوانند به سرعت استعدادهای خود را شکوفا کنند.
به منظور تولید و پرورش نسل جدید بازیکنان حرفهای در فوتبال، مربیان (در هر سطحی) باید در زمینههای اجتماعی و مشکلات فوتبال آگاهی کافی داشته باشند. وقتی به کشورهایی که فوتبال را به شکلی حرفهای کار میکنند، مینگریم درمییابیم آنها درخصوص اینکه چگونه فوتبال باید به بازیکنان آموزش داده شود دارای یک فلسفه مشخص هستند. برای مثال بازیکنان اسپانیایی و آلمانی به وسیله عملکردشان قابل تعریف هستند. توانایی بازی از طریق نفر سوم و با استفاده از کیفیت پاسکاری و حمایت در مورد آنها بسیار بااهمیت و اساسی است. در آمریکایجنوبی مثلا آرژانتین و برزیل به انجام بازی زیبا و تکنیکی، توجه ویژه وجود دارد. پیشبینی شیوه بازیهای آینده در کنار تکنیک، کیفیتهای ذهنی و فیزیکی لازمه نسل بعدی است و مربیان نقش بسیار مهمی در این زمینه دارند. هدف اصلی پرورش هدفمند بازیکن کمک به بازیکنان جوان برای فائق آمدن به مشکلاتی است که در طول رشد و پیشرفت در بازی با آنها روبهرو میشوند. گرچه تنها تعداد کمی با این قضیه مخالفند که صفات وراثتی عامل مهمی در تواناییهای آدمی هستند، لیکن اگر نه همه، ولی اغلب بازیکنان برجسته جهان علاوه بر بهرهمندی از این امتیاز زمان طولانیای را به تمرین و ممارست برای رسیدن به تکامل فنی خود صرف کردهاند. اکثر بازیکنان حرفهای فوتبال محصول هزاران ساعت تمرین و بازی در مسابقات هستند که معنی آن وقف عمر خود به خودسازی است.
به هر حال راهی که به کمال ختم میشود صرفا طی کردن ساعتهای مدید تمرین نیست. در راه تبدیل شدن به یک حرفهای، چالشها و موانع زیادی وجود دارد که بازیکنان ناگزیر از فائق آمدن بر آنها هستند. جراحات، بالا رفتن سن، از دست دادن آمادگی بدنی، انتقاد، شک در توانایی شخصی و فشارهای خارجی از طرف خانواده و دوستان، تنها گوشهای از خیل مشکلاتی است که بازیکنان جوان غالبا در راه رشد و پیشرفت در رشته ورزشی خود با آنها روبهرو میشوند. شانس، موقعیت و فرصت مناسب را نیز میتوان به فهرست پیچیدگیهای این راه اضافه کرد. مشکلات اجتماعی، قومی و اعتقادات مذهبی را که از منابع مختلف نشأت میگیرد نیز باید به حساب آورد.