صدف عباسی - سفیر انجمن اهدای عضو ایرانیان | اهدای عضو در زندگی افرادی که به انتظار پاییز نشستهاند، بهار میآورد. اگر بدانیم که درصورت از دنیارفتن نیز میتوانیم مفید و نجاتبخش باشیم، آیا لحظهای برای قدمبرداشتن در این راه خیر شک میکنیم؟ باید در نظر داشت که وقتی از اهدای عضو صحبت به میان میآید، شرایطی پیش آمده که متاسفانه فرد به هیچ عنوان دیگر نمیتواند به زندگی بازگردد، اما میتواند با اهدای اعضای خود، جان بیماران نیازمند فهرست انتظار را نجات دهد. با این وجود، ممکن است در مورد چنین فرآیند نجاتدهندهای، تردیدها و سوالاتی وجود داشته باشند.
کارت اهدای عضو الزام قانونی ایجاد نمیکند
قبل از هر چیز، باید دانست که همراهداشتن کارت اهدای عضو، کوچکترین الزام قانونی برای اهدای عضو ایجاد نمیکند و صرفا نشاندهنده تمایل فرد نیکوکار برای اهدای اعضای بدن خود در صورت مرگ مغزی است؛ حتی درصورتی که خانواده از رضایت قلبی عزیزشان مطلع باشند نیز، نیازی به صدور کارت وجود ندارد. درحال حاضر با مراجعه به سایت EHDA.CENTER و امکان دسترسی به کلیه واحدهای فراهمآوری اعضای پیوندی کشور به این سامانه، به راحتی میتوان از داشتن یا نداشتن کارت اهدای عضو فرد مرگ مغزی مطلع شد.
رضایت خانواده برای اهدای عضو لازم است
کارت اهدای عضو صرفا بیانگر تمایل فرد در مورد اهدای اعضای بدن خود است و باعث میشود تصمیمگیری برای خانواده در شرایط دردناکی که عزیزشان مرگ مغزی شده، راحتتر باشد. همچنین، داشتن این کارت از نظر فرهنگسازی اهمیت بسیاری دارد. درصورتی که فردی از گرفتن کارت اهدای عضو منصرف شود، میتواند با اعلام این خواسته به مسئولان یا از طریق سایت، عضویت خود را لغو کند و خانواده خود را نیز در جریان این تصمیم قرار دهد.
مدت زمان به تأخیرافتادن
مراسم خاکسپاری فرد ایثارگر
مراحل اهدا و پیوند اعضا، معمولا 36ساعت به طول میانجامد و کالبد فرد اهداکننده، توسط آمبولانس مرکز اهدای عضو، به هر نقطهای از کشور که خانواده فرد تصمیم داشته باشد او را خاکسپاری کند، برده خواهد شد. همچنین، یک لوح تقدیر به همراه تاج گل توسط یکی از پرسنل مرکز اهدای اعضا به یکی از مراسم ختم فرد ایثارگر برده میشود. در این مراسم، لوح خوانده میشود تا هم تقدیری از تصمیم ایثارگرایانه خانواده فرد باشد و هم شاهدی بر اینکه چنین حرکت قابل تحسینی، اهدای عضو بوده است و نه فروش عضو.
ملاقات خانواده فرد اهداکننده و گیرنده
به دلیل وجود ملاحظاتی، هویت طرفین محرمانه خواهد ماند اما ممکن است برخی خانوادهها تمایل داشته باشند که از طریق نامههای بینام و نشان (با همکاری مرکز اهدای عضو)، با یکدیگر مکاتبه داشته باشند.
در انتخاب فرد گیرنده
تنها وزارت بهداشت دخالت دارد
مرکز مدیریت پیوند وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تنها مرکزی است که فهرست بیماران نیازمند را در اختیار دارد و آن را بهروز میکند. بنابراین، تخصیص اعضا فقط توسط این مرکز و درنظرگرفتن سازگاری خونی و بافتی بیمار، وخامت شرایط بالینی و طول مدت انتظار در فهرست پیوند و فاصله مکانی شخص از واحد پیوند، اولویتبندی میشود.
اولویت دریافت اعضای اهدایی
به دقت مشخص میشود
همانطور که گفته شد، فقط مرکز مدیریت پیوند وزارت بهداشت است که میتواند تخصیص اعضا را انجام دهد. در این وزارتخانه، فردی مسئول تخصیص عضو مشغول به کار است که براساس اولویت زمان ورود به سامانه، گروه خونی و همخوانی سایز گیرنده و اهداکننده، فردی را انتخاب میکند و در نتیجه، امکان مداخله سایر افراد در این فرآیند ممکن نیست.
فرد مرگ مغزی که به زندگی بازگشته!
گاهی اوقات ممکن است افراد بگویند که در اطرافیان خود کسی را میشناختهاند که به گفته پزشکان، مرگ مغزی شده اما در کمال تعجب، به زندگی باز گشته است. در این مورد باید گفت که فرد مرگ مغزیشده، به هیچ عنوان توانایی بازگشت به زندگی را ندارد و از لحاظ پزشکی کاملا از دسترفته محسوب میشود؛ از طرفی، تشخیص مرگ مغزی کاری بسیار تخصصی و تنها برعهده پزشکان معتمد وزارت بهداشت است.
دیدگاه مذهب نسبت به اهدای عضو
مساعد است
ایران یکی از معدود کشورهای منطقه است که از نظر شرعی و مذهبی، نهتنها کوچکترین مسألهای با اهدای عضو ندارد، بلکه آن را کاری بس خداپسندانه محسوب میکند.