شهروند| بیستوسه روز از آغاز حملات ترکیه به عفرین سوریه میگذرد و هنوز مشخص نیست که این جنگ که به گفته مقامات ترکیه به منظور از بین بردن «تروریستها» صورت گرفته، تا چه زمانی ادامه خواهد یافت. آنها میگویند این عملیات تا زمانی ادامه خواهد داشت که این منطقه از وجود «تروریستها» پاک شود.
روز گذشته، یگانهای مدافع خلق کُرد از انهدام دستکم ۵ تانک ارتش ترکیه و کشته و زخمی شدن دهها نظامی ترک و همپیمان عرب آنها در دو روز گذشته در عفرین خبر دادند. کردها همچنین تأکید دارند که در هفته اول فوریه نزدیک به ۲۰۰ نظامی ترک را کشتهاند. یگانهای مدافع خلق کرد سوریه با پخش تصاویری ویدیویی مدعی شدند، یک تانک ارتش ترکیه را در شمال منطقه عفرین منهدم کردند که بر اثر آن، تعدادی از افراد مسلح اطراف تانک کشته یا زخمی شدند.
یگانهای مدافع خلق کرد سوریه همچنین اعلام کردند، در عملیاتی علیه یکی از پایگاههای نیروهای عرب «ارتش آزاد سوریه»، وابسته به ارتش ترکیه در شهر «اعزاز»، در ۲۰ کیلومتری عفرین، چهار تانک، انبار مهمات و چندین سلاح سنگین ارتش ترکیه که برای پشتیبانی از نیروهای ارتش آزاد در این منطقه مستقر شده بودند را منهدم و ۵ نظامی ترک را کشتند.
از سوی دیگر، نیروهای سوریه دموکراتیک در بیانیهای نتایج درگیری کردها با ارتش ترکیه و گروههای عرب همپیمان آنکارا در عملیات نظامی «شاخه زیتون» را در بازه زمانی یکم تا هشتم فوریه اعلام کردند. بنابر این بیانیه، نتیجه این درگیریها در ۱۲محور در طول مرزهای سوریه با ترکیه کشته شدن نزدیک به ۲۰۰ نظامی ترک بوده است.نیروهای سوریه دموکراتیک میگویند در هفته نخست فوریه خسارت سنگینی به نظامیان و تجهیزات ارتش ترکیه و گروههای عرب همپیمان آنها وارد کردهاند؛ تعداد قربانیان درگیریها در میان نظامیان ترک بنا بر اعلام این نیروها ۱۰۰ تا ۲۰۰ کشته است و تعداد تلفات گروههای «ارتش آزاد سوریه» دهها تن برآورد شده است که در میان آنها یکی از فرماندهان ارتش آزاد هم به چشم میخورد. همچنین کردها مدعی شدهاند که نزدیک به ۲۰تن از نیروهای آنها بر اثر استفاده ارتش ترکیه از موشکهای حاوی گاز سمی در حملات خود در ششم فوریه مصدوم شدهاند. روز گذشته، همچنین قلیچدار اوغلو، رهبر حزب مردم جمهوریخواه ترکیه که از منتقدان جدی اردوغان، رئیسجمهوری این کشور است، از عملیات موسوم به «شاخه زیتون» حمایت کرده است. او گفته «این حمایت به این دلیل است که دیگر نمیخواهیم هیچ گروه تروریستی به مرزهای ترکیه نفوذ کند.» با این حال، اما او گفته که نیروهای ترکیه نباید وارد مرکز عفرین شوند و هشدار داده با ورود نظامیان ترکیه به عفرین، «حمام خون راه میافتد.»
کمال قلیچدار اوغلو اعلام کرد که حزبش درحال حاضر یگانهای مدافع خلق و حزب اتحاد دموکراتیک سوریه را تروریستی میداند. پیشتر، سخنگوی رجب طیب اردوغان برخی از اعضای حزب مردم جمهوریخواه را به حمایت غیرمستقیم از این دو گروه متهم کرده بود.
قلیچدار اوغلو در گفتوگو با روزنامه حریت تأکید کرد: «دولت باید از ورود نیروهای ترکیه به داخل شهر عفرین برای جلوگیری از فجایع انسانی جلوگیری کند.» وی ادامه داد: «اگر ما از عملیات سپر فرات حمایت کردیم اکنون نیز از عملیات عفرین حمایت میکنیم زیرا نمیخواهیم هیچ گروه تروریستی به داخل مرزهایمان نفوذ کند. درواقع ما نیاز داریم که از مرزهایمان محافظت کنیم.» با اینحال اما «نباید وارد شهر عفرین شد»: «چرا شما میخواهید وارد مرکز شهری شوید که ۵۰۰هزار نفر جمعیت دارد؟ چگونه میتوانید تروریستها را از دیگران تشخیص دهید. اگر وارد شهر شوید حمام خون رخ میدهد.»وی در ادامه اظهاراتش با انتقاد از اردوغان مبنی بر لزوم رفتن به شرق منبج گفت: «باید امنیت کشورمان در اولویت اول قرار گیرد. ترکیه هیچ وظیفه یا مسئولیتی برای از بین بردن کامل تروریسم در سوریه ندارد. جان سربازان ما بیارزش نیست. اگر اردوغان میخواهد بهطور کامل تروریسم را از بین ببرد، میتواند سوریها را که در ترکیه هستند آموزش دهد و برای جنگ بفرستد. آیا درست است که سربازان ما برای حفاظت از خاک سوریه بجنگند درحالیکه نوجوانان سوری اینجا نشستهاند؟»
قلیچدار اوغلو در بخش دیگری از اظهاراتش از ارسال تسلیحات توسط آمریکا و کشورهای غربی به منطقه گفت: «مسلح کردن خاورمیانه باعث افزایش خونریزیها میشود. کسانی که در این مسیر کشته میشوند، مسلمانان هستند و کسانی که این سلاحها را به مسلمانان میدهند کشورهای غربیاند.»
از سوی دیگر، با ادامه درگیری میان کردها و نیروهای ارتش ترکیه در خاک سوریه، دمشق اعلام کرده که هر کسی به سوریه تجاوز کند، به سرنوشت جنگنده اسراییلی دچار میشود. معاون وزیر خارجه سوریه تأکید کرد که هر کسی به سوریه تجاوز کند، سرنوشتش مثل جنگنده اسراییلی خواهد بود.
فیصل مقداد، معاون وزیر خارجه سوریه گفت: «دستاوردی که ارتش سوریه با سرنگونی جنگنده اسراییلی محقق کرد، نشاندهنده بازگشت سوریه و تصمیمش برای چیرهشدن بر دشمنانش است.»
گرچه اظهارات مقداد بعد از سرنگونی یک جنگنده اف۱۶ اسراییل توسط ارتش سوریه در تپههای جولان ایراد شده، اما به نظر میرسد که بخشی از صحبت او، خطاب به نیروهای ترکیه نیز باشد. دمشق پیش از آغاز حملات ترکیه به عفرین اعلام کرده بود که هر هواپیمای جنگی ترکیه را که بدون اجازه وارد آسمان سوریه بشود را هدف قرار خواهد داد. با این حال اما با ورود جنگندههای ترکیه به آسمان سوریه، عملا دمشق هیچگونه واکنش عملی نداشته است. گرچه مسکو بهطور سنتی طرفدار حزب اتحاد دموکرات کردستان (پ.ی.د) و یگانهای مدافع خلق آن (ی.پ.گ) که کنترل بخش بزرگی از شمال سوریه را در دست دارند، بوده است، اما برخی معتقدند که حملات ترکیه با هماهنگی و چراغ سبز روسیه صورت گرفته و مسکو، دمشق را برای انجام این عملیات نظامی، قانع کرده است.ناظران روس در عفرین و بیرون از آن، تا زمان حمله ترکیه به این منطقه، با نیروهای «ی.پ.گ» همکاری میکردند تا مانع از وقوع درگیریها میان گروههای مختلف مسلح شوند. روسها، حتی در سطح وزرا، با مقامات «پ.ی.د» در مورد سوریه در ارتباط بودهاند.
ترکیه در روز 19 ژانویه، عملیات هوایی و زمینی خود را علیه مبارزان کرد در شهر عفرین در شمال سوریه آغاز کرد. نیروهای نظامی روسیه، دقیقا پیش از آغاز عملیات، از منطقه خارج شدهاند و جنگندههای ترکیه نیز اجازه استفاده از پایگاه هوایی عفرین را که تحت کنترل دولت سوریه و نیروهای روسیه است، به دست آورد.
این اتفاقات زمانی رخ میدهد که روابط میان ترکیه و روسیه در زمینه جنگ سوریه، بسیار به یکدیگر نزدیک شده؛ درحالی که در روابط آنکارا با واشینگتن، که از کردهای جنگجو در شمال سوریه حمایت میکند، شاهد تنشهایی هستیم.
ترکیه، «پ.ی.د» و «ی.پ.گ» را جزو گروههای تروریستی به شمار میآورد و هر دوی آنها را شاخهای از حزب کارگران کردستان، یا «پ.ک.ک» میداند که در دهههای اخیر، برای به دست آوردن استقلال و درنهایت برای داشتن «ترکیه کاملا دموکراتیک»، دست به شورش مسلحانه در ترکیه زدهاند. از دهه 1980، یعنی زمانی که پ.ک.ک در جنوبشرق ترکیه شورشها و حملاتی را صورت داده، تاکنون 40هزار نفر کشته شدهاند. پ.ک.ک توسط ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا نیز در لیست سیاه قرار دارد و یک گروه تروریستی به شمار میرود.