مهدی رحمانیان  مدیر مسئول روزنامه شرق

دنیای جدید بدون رسانه غیرقابل تصور است و رسانه‌ها در عصر حاضر آن‌قدر نقش برجسته و پررنگی در جامعه و زندگی مردم دارند که حتی اگر کسی هم بخواهد نمی‌تواند رسانه را حذف کند. این نقش و تاثیرگذاری در همه حوزه‌ها از سیاسی و اقتصادی گرفته تا فرهنگی و اجتماعی بسیار پررنگ است. در واقع عصری که ما در آن زندگی می‌کنیم به همین خاطر عصر اطلاعات و ارتباطات نام گرفته است چون ارتباطات یکی از ارکان اساسی و انکارناپذیر آن محسوب می‌شود. رسانه‌ها از هر نوع که باشند چه مطبوعات، روزنامه‌ها و رادیو و تلویزیون و چه خبرگزاری‌ها و سایت‌های خبری در حقیقت ابزاری است که بسته به نوع استفاده آن هم می‌توان آثار مثبت از آن به دست آورد و هم آثار منفی؛ همین که واژه ابزار را برای رسانه به کار می‌بریم به این معنی است که هدف و نوع استفاده بستگی به انسان دارد؛ با این حال در دنیای امروز شکی در تاثیرگذاری آن وجود ندارد. دنیای سرمایه‌داری از این ابزار برای رسیدن به مقاصد خود استفاده می‌کند و به همین شکل نظام‌های سیاسی دیگر هم از رسانه برای رسیدن به اهداف خود بهره می‌برند. در حقیقت رسانه امروز در جهان حرف اول را می‌زند؛ رسانه در دنیای امروز قدرت پیش برندگی و بازدارندگی را توأمان داراست.
در موضوعات اجتماعی هم می‌توان به یقین گفت درحالی‌که رسانه‌ها هنجارسازی یا هنجارشکنی نمی‌کنند، اما به واسطه نوع استفاده مثل تیغ تیز دولبه در پرداختن به موضوعات عمل می‌کند؛ درست مثل این‌که فرض کنیم تیغ تیزی که هم می‌تواند در دست جراحی زبده و ماهر باشد تا غده سرطانی را خارج سازد و هم می‌تواند در دست قاتلی جانی باشد که به دیگران آسیب برساند و زندگی‌هایی را تباه کند. رسانه هم مثل این تیغ تیز دولبه است که هم می‌تواند در جهت مثبت یعنی اصلاح امور و ترویج درستی‌ها و خوبی‌ها به کار برود و هم می‌تواند در جهت منفی و پررنگ کردن زشتی‌ها و ناهنجاری‌ها نقش داشته باشد. مصداق این نقش در جامعه ایران را در حادثه اخیر اسیدپاشی به وضوح دیدیم؛ درحالی‌که برخی، رسانه‌ها و پرداختن همه‌جانبه به این پدیده شوم را مقصر جلوه دادند، اما همین نقش و کارکرد رسانه‌ها در به تصویر کشیدن زشتی و سیاهی این جرم اجتماعی به خوبی هویدا و موثر بود تا جایی که توانست ابعاد مختلف این پدیده را موشکافانه پوشش دهد و واکاوی کند. همین رسانه‌ای شدن گسترده بود که باعث شد همه مسئولان در قبال آن موضع‌گیری و رئیس‌جمهوری 3وزیر خود را مامور کند به صورت ویژه این موضوع را پیگیری کنند و همه دستگاه‌ها هم به سهم خود وارد شوند تا مسببان این کار را شناسایی کنند. همین نقش تاثیرگذاری در هر موضوع و پدیده اجتماعی دیگر هم می‌تواند باشد و دیده شود.
به طور کلی رسانه‌ها در موضوعات اجتماعی می‌توانند نقش پیشگیرانه یا پیش‌برنده داشته باشند به بیان دیگر رسانه از یک‌سو می‌تواند زیبایی‌ها و ارزش‌های اجتماعی را نمایان کند و مخاطبانش که همان مردم جامعه هستند را به سمت ترویج و روی آوردن به آن پیش ببرد و از سوی دیگر می‌تواند در تقبیح و نمود زشتی‌های ناهنجارها یا ضدهنجارهای اجتماعی به شکلی عمل کند که تأثیر تقلیلی در جامعه داشته باشد.