شهروند| مذاکرات هستهای در عمان به لحاظ خبری در فضایی بسته انجام میشود. اگرچه خبرنگاران درهتل بوستان مسقط حضور دارند اما اعضای تیم مذاکرهکننده از ارایه هرگونه خبری به آنها خودداری میکنند و تنها به بیان خبر آغاز و پایان مذاکرات میپردازند. البته در این میان وزیر خارجه از پیشرفت مذاکرات خبر داده است. روزنامه عمان دیلی به نقل از وزیر خارجه عمان خبر داده است که طرفین توانستهاند درخصوص مسائل بزرگ به توافق برسند.
آنطور که پیشبینی میشد، میزبانی عمان برای مذاکرات هستهای بیتاثیر نبوده و ظاهرا طرفین در مذاکرات دو روز گذشته خود توانستهاند برخی از اختلافنظرها را پشتسر بگذارند. تا آنجا که وزیر خارجه عمان روز گذشته اعلام کرد: در مذاکرات روز گذشته میان ایران و آمریکا «آنقدر پیشرفت حاصل شده که بازگشت از آن سخت است.»
وزیرخارجه عمان صراحتا اعلام کرده مذاکرات به نقطه بدونبازگشت رسیده و تنها یک راه پیش پای مذاکرهکنندگان است و آن توافق نهایی است. در جلسه اول مذاکرات میان «محمدجواد ظریف» وزیرخارجه ایران، «جان کری» وزیر خارجه آمریکا و با حضور «کاترین اشتون» هماهنگکننده سابق اتحادیه اروپا در مورد غنیسازی اورانيوم و برداشتن تحریمهای ایران صحبت شده و تمام وقت جلسات به همین دو موضوع اختصاص داده شده است.
به گزارش فارس، «یوسف بنعلوی» وزیر خارجه عمان اعلام کرد: خوشبینی بسیاری در مسیر مذاکرات وجود دارد و مذاکرات دیروز به نقاط حساسی رسیده و در آن پیشرفت دیده میشود. وی افزود: مذاکرات به مسیری وارد شده که بازگشت از آن سخت است و دوطرف اصرار دارند به توافق برسند و این خواستهای است که ما میان دوطرف دیدیم. بنعلوی در ادامه گفت: این اولین دیدار مهم در عمان نیست بلکه فقط اولین دیداری است که علنی میشود. عمان 5سال است برای نزدیکی روابط در این زمینه تلاش میکند و توانسته دوطرف ایرانی و غربی را به نقطه امروز برساند و ما معتقدیم آنها از تلاش ما راضی هستند و مسیری که باقیمانده کم است.
از سوی دیگر یک دیپلمات روس در گفتوگو با روزنامه روسی کامرسانت مدعی شده توافقنامه جامع هستهای بین ایران و گروه 1+5 عملا مورد توافق قرار گرفته و تنها مسأله روند لغو تحریمها باقی مانده که فقط برای طرف آمریکایی و به دلایل داخلی مهم است که این توافقنامه در زمان تعیینشده امضا شود. این مقام روس که نامش فاش نشده، گفت: «این مسأله ممکن است به گزارش اخیر آژانس بینالمللی انرژی اتمی مرتبط باشد. دو گزینه در این رابطه وجود دارد؛ نخست آنکه بعد از انتشار گزارش بعدی آژانس که تقریبا هر ماه صورت میگیرد، بخشی از تحریمها بهطور خودکار لغو شود یا اینکه طرفین بار دیگر گردهم جمع شده و جزییات اقدامات بعدی را بررسی کنند.» دیپلمات روسی که با خبرنگار «کامرسانت» صحبت کرده، افزود: «طرف آمریکایی خواستار انجام این رایزنی دوجانبه بود. برای دولت آمریکا به دلایل داخلی بسیار مهم است که مذاکرات هستهای با ایران دقیقا در مهلت تعیینشده (24 نوامبر) به نتیجه برسد. سایر کشورهای عضو گروه 1+5 روی تاریخ توافقات چندان تأکید ندارند و برای آنها رسیدن به توافق محکم و قابل قبول برای همه طرفین اهمیت بیشتری دارد، البته همه آنها تلاش دارند تا این توافقنامه در زمان تعیینشده امضا شود.» «سرگئی ریابکوف» معاون وزیر خارجه و طرف مذاکرهکننده روس هم در وین اعلام کرده بود که همه طرفین با انگیزه مثبت خود را برای دور آخر مذاکرات و رسیدن به توافق آماده کردهاند. وی گفته بود: «من احساس میکنم امکان توافق نهایی بسیار زیاد است. همه طرفین نظرات مضاعفی دارند و ما امیدواریم توافق نهایی بهموقع انجام شود.» منبع خبری روزنامه «کامرسانت» در این رابطه معتقد است: «امکان ندارد بهطور قطع از رسیدن به توافق نهایی در فرصت باقی مانده صحبت کرد. هنوز یک مسأله بسیار مهم حل نشده باقی مانده و آن چگونگی روند لغو تحریمها از ایران است که نیازمند اراده سیاسی لازم برای این تصمیمگیری است. برخی تحریمها یکجانبه هستند و برخی تحریمها از سوی شورای امنیت سازمان ملل صورت گرفتهاند که روند لغو آنها کمی زمان لازم دارد.» این دیپلمات روس در آخر افزود: «طرفین مذاکرات هستهای این مسأله را هم بعید نمیدانند که تاریخ جدیدی برای امضای توافقنامه جامع هستهای مشخص شود، البته این مسأله اصلا نباید یک فاجعه محسوب شود، مسأله مهم آن است که «تندروها» در کنگره آمریکا از این مسأله یک مشکل نسازند.» جان کری هفته قبل تأکید کرد: آمریکا روز 24نوامبر اصرار داشته و تعیین تاریخ دیگری را بررسی نخواهد کرد، البته وی در عین حال اذعان کرده بود اگر توافقات بهموقع حاصل نشود، حلوفصل مسأله «مشکلتر شده، ولی غیرممکن نخواهد بود.»
نگرانیهای روزافزون رژیم صهیونیستی
در حالی که روند مذاکرات علیالظاهر در عمان، روندی رو به جلو و مثبت است نگرانیهای رژیم صهیونیستی درباره مذاکرات هستهای روبهافزایش است. همزمان با ابراز نگرانی «بنیامین نتانیاهو» نخستوزیر رژیم صهیونیستی که از نبود حتی بندی امنیتی انتقاد کرد که درباره حفاظت از امنیت اسراییل در مذاکرات هستهای ایران و «1+5» باشد، یک مسئول بلندپایه اسراییلی هرگونه توافق میان ایران و گروه موسوم به «1+5» را برای رژیم صهیونیستی بد دانست و گفت: حتی تمدید مذاکرات نیز «گزینهای بد» است.
روزنامه تایمز اسراییل با نقل این خبر، به هویت این مسئول بلندپایه اشارهای نکرد اما به نقل از وی افزود: تعداد سانتریفیوژهایی که آمریکا با آن موافقت کرده روبه افزایش است. الان حرف و مذاکرات از 5هزار دستگاه است. روشن است که ایرانیها برای اهداف صلحآمیز به تعدادی بیش از این نیاز ندارند. پیش از این منابع و گزارشهای خبری از اصرار ایران بر داشتن بیش از 20هزار و اصرار آمریکا بر 4هزار سانتریفیوژ خبر داده بودند. براساس همین گزارشها عدد 9500 سانتریفیوژ نیز قبلا مطرح شده بود، البته مقامات کشورمان تاکنون هرگونه خبری را درخصوص تعداد سانتریفیوژهاي مورد مذاکره تکذیب کرده و اعلام کردهاند هنوز بر سر هیچ تعدادی توافق حاصل نشده است. به موازات این نگرانی، نتانیاهو روز یکشنبه موضع رسمی خود در قبال مذاکرات هستهای را بیان کرد. نتانیاهو صدای اعتراض و نگرانی خود را نه فقط درباره اصل مذاکرات بلکه درباره بندها و موارد مورد مذاکره ابراز کرد. نتانیاهو معترض است که چرا توافق مورد بحث، بندهایی درباره حفاظت مستقیم از امنیت اسراییل ندارد. نتانیاهو در ادامه سیاست ایرانهراسی با بیان اینکه دنیا دو راه دارد یا توافق کند و تسليم شود یا اینکه برای خلع قدرت ایران برای تولید سلاح اتمی اصرار کند، گفت: اسراییل هرگز نمیپذیرد که ایران کشوری در آستانه اتمی شدن بماند. این خطری برای همه ماست.