|  علی حمیدی مدنی  |   متخصص کلیه و مجاری ادرار|

یک عارضه مادرزادی برای نوزادان پسر وجود دارد که غفلت والدین و درمان نشدن آن تا قبل از یک سالگی موجب ناباروری و عقیم شدن آنها می‌شود.
عارضه بیضه نزول نکرده یکی از شایع‌ترین ناهنجاری‌های مادرزادی در پسربچه‌هاست که باید حتما تا یک سالگی درمان شود.
به‌طور معمول 34 نفر از هر 1000 نوزاد یا به عبارتی 4/3‌درصد پسر بچه‌هایی که به دنیا می‌آیند در بدو تولد با این عارضه همراه هستند که هرچه وزن یک نوزاد پسر در بدو تولد کمتر باشد یا به شکل نارس به دنیا آمده باشد شانس این‌که این اتفاق در وی روی دهد بیشتر خواهد بود.
در اکثر قریب به اتفاق نوزادانی که به این عارضه مبتلا هستند طی 3 تا 6 ماه اول پس از تولد به خودی خود همزمان با رشد و تکامل نوزاد بیضه پایین می‌آید و چنانچه در پسربچه‌ای در پایان اولین ‌سال تولد پایین نیامد نیاز به درمان برای اصلاح این ناهنجاری وجود دارد.
این متخصص کلیه و مجاری ادرار افزود: زمانی‌که نوزاد در دوره جنینی در داخل رحم مادر به سر می‌برد بیضه‌ها در داخل شکم و در مجاورت کلیه‌ها قرار گرفته‌اند و به مرور زمان با بالا رفتن سن کودک، کلیه‌ها به سمت بالا صعود کرده تا در موقعیت طبیعی خود قرار گیرند و از همسایگی کلیه‌ها جدا شده و در مسیری طبیعی وارد لگن می‌شوند سپس در کشاله ران وارد کانال‌های این‌گوی ‌نال می‌شوند تا از این مسیر وارد کیسه شوند.
به دلایل متعدد که معمولا هورمونی هستند در مواردی سیر حرکت آن به سمت پایین با توقف روبه‌رو می‌شود و کودک به دنیا آمده دارای یک بیضه در کیسه خواهد بود یا هیچ بیضه‌ای در کیسه نخواهد داشت. چنانچه سن کودک به یک‌سال تمام برسد و بیضه در داخل کیسه قرار نگرفته باشد، نیازمند درمان قطعی است.
از 5/1 سالگی به بعد تغییرات غیرقابل بازگشت در سلول‌های بیضه نزول نکرده اتفاق می‌افتد و این تغییرات در آینده ریسک ناباروری پسران را افزایش خواهد داد.
چند عارضه ممکن است در رابطه با این عارضه روی دهد که یکی افزایش ریسک پیچ‌خوردگی طناب بیضه است. این یک پروسه بسیار حاد و دردناک است و یک زمان طلایی 4 تا 6 ساعته دارد که در صورت عدم تشخیص درست و اصلاح نشدن این عارضه، بیضه از بین خواهد رفت و در عارضه بیضه‌ نزول نکرده این اتفاق بیشتر روی خواهد داد.
عارضه دومی که این کودکان را تهدید می‌کند افزایش ریسک ابتلا به سرطان بیضه است یعنی این افراد حدودا 6 تا 8 برابر جمعیت عادی و به قول برخی 10 تا 12 برابر جمعیت عادی ریسک ابتلا به سرطان خواهند داشت چرا که این افراد به‌طور مادرزاد دارای ساختمان جنسی مختلفی هستند.
عارضه سوم که این کودکان را تهدید می‌کند ناباروری است که این عارضه در شکل بیضه‌های نزول نکرده یکطرفه از سایر افراد نرمال جامعه خیلی بیشتر نیست ولی در شکل دو طرفه چنانچه بیضه‌ها نزول نکرده باشند در 50‌درصد موارد ممکن است باعث ناباروری در فرد شود.
از آنجا که تغییرات غیرقابل بازگشت در سلول‌های زایا در این عارضه از 5/1 سالگی روی می‌دهد نباید پسربچه‌ای 5/1 ساله درمان نشده بماند، به همین علت در تمام مکاتب علمی دنیا توصیه می‌شود زمانی که با پسربچه دارای بیضه نزول نکرده روبه‌رو می‌شوند که 6 ماه اول تولد را سپری کرده است، درمان‌ها باید شروع شود به نوعی که تا پایان ‌سال اول تکلیف این بیماری روشن شده باشد که جراحی این کار را انجام می‌دهد. باید با استفاده از جراحی، آن را پایین آورد. گاهی ممکن است طناب بیضه کوتاه باشد که در این صورت درمان و جراحی در دو مرحله صورت می‌گیرد یعنی یک عمل جراحی را به سنین بالاتر موکول می‌کنیم و آن را پایین می‌آوریم. در کل باید در پایان اولین‌سال تولد جراحی انجام شده باشد و این بیضه در موضع طبیعی خود در داخل کیسه قرار گرفته باشد.
بیضه‌ها در پستانداران و موجودات خونگرم داخل شکم قرار دارند اما در انسان داخل کیسه‌ای در خارج بدن قرار دارند زیرا دمای داخل کیسه یک درجه سانتی‌گراد نسبت به دمای مرکز بدن پایین‌تر است و به عبارتی دیگر کیسه یک درجه خنک‌تر است.
این خنک‌تر بودن عامل کارکرد طبیعی آن است یعنی بعدها که نوزاد بالغ شد و ازدواج کرد در این محیط خنک کار بهتری از نظر اسپرم‌سازی انجام خواهد داد بنابراین وجود آن به داخل کیسه قانون طبیعت است و حتما بایستی بیضه کودک در یک سالگی در داخل کیسه قرار گرفته باشد.
متأسفانه بسیاری از پزشکان و همکاران نگران هستند که بیهوشی ناشی از جراحی برای کودک مضر باشد درحالی‌که کبد نوزاد پس از 6 ماهگی در برخورد با داروهای بیهوشی مانند یک فرد بزرگسال عمل می‌کند.
بنابراین هیچ خطری این کودک را از نظر بیهوشی تهدید نخواهد کرد مگر در مواردی خاص که در این صورت پزشک بیهوشی در صورت وجود بیماری پیشنهاد می‌کند این جراحی در سن بالاتر انجام شود.
از آنجایی که این جراحی نیازمند بیهوشی است در کمتر از 6 ماهگی این جراحی انجام نمی‌شود زیرا بیهوشی در کودکان زیر 6 ماه به صورت انتخابی مشکلاتی ایجاد می‌کند بنابراین درمان را باید پس از 6 ماهگی تا یک سالگی انجام داد.