امیرباقری/ رئیس امور اقتصاد کلان سازمان برنامه‌ و بودجه و سخنگوی ستاد بودجه ‌سال 97

یکی از ویژگی‌های مهم لایحه بودجه‌ سال 1397، توجه به عدالت اجتماعی از طریق تلاش برای کاهش فقر مطلق است. در این لایحه، برنامه حرکت به سمت فقرزدایی در قالب دو مسیر مختلف پیگیری می‌شود. مسیر نخست حمایت مستقیم از فقرا در قالب گروه‏های هدف و مسیر دوم برنامه توسعه اشتغال است که خود منجر به افزایش درآمد آحاد مردم ازجمله فقرا خواهد شد.
در راستای حمایت مستقیم از فقرا و نیازمندان، دولت در گام نخست در ‌سال 1396 مبلغ 4000‌میلیارد تومان را بابت افزایش میزان مستمری پرداختی به خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد امام(ره) و سازمان بهزیستی اختصاص داد. به‌گونه‌ای که پرداختی مستمری خانوار‌های تک‌نفره از رقم 98 هزار و 500تومان ماهانه به رقم 193 هزار و 500تومان افزایش یافت. این مبالغ برای خانوارهای با بُعد خانوار بیشتر نیز به‌صورت چشمگیر افزایش یافته است، به‌گونه‌ای که برای خانوار پنج‌نفره از رقم327 هزار و 500تومان به 692 هزار و 500تومان ماهانه افزایش
یافته است. بدین‌ترتیب، در‌ سال 1396 پرداختی دولت به بیش از دو‌میلیون و یک‌صد و پانزده ‌هزار خانوار تحت ‌پوشش افزایش چشمگیری داشته و همچنان‌که اشاره شد بار مالی حدود 4‌هزار‌میلیارد تومان را برای دولت ایجاد کرده است.
دولت در گام دوم برای حمایت بیشتر از فقرا در لایحه بودجه‌ سال 1397 به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کرده که تمامی خانوارهای با درآمد کمتر از این سطح را شناسایی و در‌ سال 1397 تا حد این مستمری پرداخت کند. بدین‌ترتیب، چنانچه خانواری دارای درآمد زیر خط مستمری پرداختی باشد با اعلام آن به کمیته امداد(ره)، دریافت‌کننده میزان کمک نقدی تا سقف این مستمری جدید خواهد بود.  پیش‌بینی‌ می‌شود که در‌ سال 1397 تعداد 700‌هزار خانوار دیگر تحت حمایت این سیاست رفع فقر دولت قرار گیرند و بار مالی حدود 3‌هزار‌میلیارد تومان را علاوه بر مبلغ قبلی (4‌هزار‌میلیاردتومان) به‌دنبال داشته باشد.  گفتنی است، این امر یک اقدام مهم در جهت فقرزدایی و بهبود توزیع درآمد قلمداد می‏شود که به این شکل سابقه نداشته است که البته یک برنامه میان‌مدت بوده و نه‌تنها در بودجه‌ سال 1397 با همکاری مجلس محترم شورای اسلامی اجرا خواهد شد، بلکه دولت قصد دارد این سیاست را تا پایان دولت دوازدهم اجرا کند. از سوی دیگر، در لایحه بودجه ‌سال 1397 از سیاست توسعه اشتغال نیز برای کاهش فقر استفاده شده است. در برنامه‌ریزی برای ایجاد بیش از یک‌میلیون فرصت شغلی جدید، دولت برنامه‌های خاص برای ایجاد مشاغل حمایتی برای اقشار کم‌درآمد یا روستاییان طراحی کرده است؛ به‌طور نمونه در تبصره 16 لایحه بودجه 1397 مبلغ 20‌هزار‌میلیارد ریال تسهیلات بانکی قرض‌الحسنه برای حمایت از مددجویان کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی در نظر گرفته ‌شده است که صرف آموزش،‌ کاریابی، کارورزی،‌ هدایت شغلی و کمک به تأمین سرمایه کار مددجویان خواهد شد که در نتیجه آن حدود 80‌هزار نفر شاغل خواهند شد. یا حدود 60‌هزار‌میلیارد ریال از محل باقیمانده منابع قانون حمایت از اشتغال روستاییان و عشایر، تسهیلات بانکی با نرخ سود پایین به متقاضیان سرمایه‌گذاری در مناطق روستایی و عشایری و شهرهای زیر 10‌هزار نفر پرداخت می‌شود که عمدتا جزو طبقه فقیر جامعه هستند.  چنان‌که ملاحظه می‌شود، دولت در لایحه بودجه‌ سال 1397 تلاش کرده تا سیاست کاهش فقر را به‌صورت جدی دنبال کند.