در ارزش و اهمیت عناصر داستانی همین بس که گفته میشود در کشورهایی که هنوز هم شاهکارهای داستانی از آنها برمیخیزد، آموختن فنون داستاننویسی از دبیرستان آغاز میشود. اما در کشور ما تعداد چنین کتابهایی از انگشتهای دست هم کمتر است. نویسندگان بزرگ در شاهکارهای خود به عناصر داستان توجه بسیار داشتهاند و تا حد امکان از قواعد و ضوابط آنها پیروی کردهاند. آموختن این فنون راه نویسنده را برای آفریدن اثری بيعیب و نقصتر هموار میکند.
عناصر داستاننویسی، اثری است از جمال میرصادقی که نخستینبار در سال 1364 انتشار یافت و چاپ دوم آن با تصحیح غلطهای چاپ اول، در سال 1367 و پس از آن چاپ سوم این کتاب که کاملتر، گسترشیافتهتر و بينقصتر از چاپهای قبلی است، منتشر شد.
او در این کتاب کوشیده است تا حد امکان به بررسی و شناخت ادبیات تخیلی پرداخته شود و عناصر آن جداگانه مورد ارزیابی و مطالعه قرار گیرد، البته تأکید این کتاب بیشتر بر ادبیات داستانی است، اما عناصری که برای ادبیات داستانی عنوان شده اغلب دربرگیرنده بخش دیگر ادبیات تخیلی، یعنی ادبیات نمایشی نیز میشود.
نکته قابل توجه کتاب، اصرار نویسنده بر ارایه نمونههای کوتاه و بلندی از پیشکسوتهای داستاننویسی ایران و در چند مورد از نویسندگان متاخر معاصر است تا شایستگی و اعتبار این آثار بیشتر آشکار شود و همچنین خوانندگان تنها با قوانین خشک و بيروح مواجه نباشند و مصداقهای درست و روشنی از آنها پیشچشم داشته باشند. البته در مواردی مثالهایی از نویسندگان فرنگی هم آورده شده.
عناصر داستان شامل 14 فصل است که برخی از عناوین آن عبارتند از ادبیات داستانی، داستان، پیرنگ، شخصیت، درونمایه، موضوع، زاویهدید، سبک، لحن و...