شهروند| دست‌ها و پاهاي مامور شركت «شهربان» ابزاري است براي درگيري با دستفروشان؛ اول و آخر فيلم را البته بريده‌اند و معلوم نيست كه قبل از آن ضربه‌هاي مامور به دستفروش چهارراه وليعصر، چه حرف‌هايي ميان آنها رد و بدل شده است. فيلم چند روزي است كه با همين محتوا در شبكه‌هاي مجازي دست‌به‌دست مي‌شود، اما شركت شهربان شهرداري تهران كه هنوز هم مدير شهردار سابق تهران رياست آن را برعهده دارد در واكنش به ماجرا ابتدا اعلام كرد كه اين فرد كه «ملكشاه» نام دارد از تبعه افغانستان است كه مجوز حضور در ايران ندارد؛ حالا پرونده در سازمان بازرسی شهرداری تهران باز است و فعلا دو معبربان خاطي معلق شده‌اند، اما اعضاي شوراي شهر تهران هم براي ریشه‌یابی این موضوع با مسئولان مرتبط در شهرداری تهران هفته آينده جلسه‌ای برگزار مي‌كنند.
در اطلاعيه شرکت شهربان شهرداری تهران در این‌باره آمده است: «ماموران رفع سد معبر منطقه 6 تهران، در یک‌ماه اخیر، بارها به دستفروش مذکور (با نام ملکشاه) که از اتباع خارجی اهل افغانستان است جهت اشغال نکردن پیاده‌رو (معبر عمومی) تذکر داده بودند، اما این دستفروش متخلف به پشتوانه تعدادی از هموطنان افغانی خود، با بی‌احترامی به قانون، همچنان به اشغال معبر عمومی و سدکردن راه شهروندان ادامه داده بود. در روز حادثه هم، به دنبال تماس شهروندان با سامانه 137 شهرداری و اعتراض به سد معبر دستفروش مذکور، با آمریت و دستور شهرداری ناحیه به محل اعزام می‌شوند. کلیپ منتشرشده، گویای تمام ماجرا نیست و واقعه را از ابتدا روایت نمی‌کند. آغاز‌کننده این درگیری، دستفروش افغانی است که با حمایت هموطنانش و با فحاشی به ماموران رفع سد معبر، از جمع‌کردن بساط خودداری می‌کند. او با مامور نیروی انتظامی حاضر در محل درگیر شده است.» در بخش ديگر اين اطلاعيه آمده است: «فیلم این درگیری توسط یکی از هموطنان افغانستانی این فرد متخلف، ضبط و منتشر شده است بدون آن‌که در آن اشاره‌ای به خارجی‌بودن تابعیت دستفروش شود! در حقیقت، جمعی از اتباع افغانی در این محدوده و دیگر نقاط شهر، با تشکیل تیم‌هایی به صورت سازماندهی‌شده و هماهنگ، اقدام به اشغال معابر عمومی جهت دستفروشی کرده‌اند. طبق اظهارات افسر پرونده، این تبعه افغانستانی، فاقد اوراق تردد و هویتی بوده و به‌صورت قاچاق و غیرقانونی به ایران وارد شده است. او درحال حاضر به دلیل ورود غیرقانونی به ایران، تمرد از مامور قانون، فحاشی و درگیری فیزیکی در بازداشت به‌سر می‌برد.» در ادامه شركت شهربان به طرح ساماندهي دستفروشان اشاره کرده و اين‌كه دستفروش مذكور بارها خارج از اين محدوده فعاليت كرده است: «فارغ از تابعیت دستفروش متخلف، با توجه به ممنوعیت درگیری فیزیکی در آیین‌نامه انضباطی نیروهای انضباط شهری، ماموران خاطی توسط کمیته تخلفات شرکت شهربان شهرداری تهران از کار تعلیق شده‌اند و به‌زودی حکم نهایی درباره آنان صادر و اطلاع‌رسانی خواهد شد.»
البته روابط‌عمومي شهرداري تهران در واكنش به اين جوابيه صرفا آن را موضع شرکت شهربان دانست و اعلام كرد كه مواضع رسمی شهرداری تهران صرفا از سوی مرکز ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری تهران اعلام و اطلاع‌رسانی می‌شود: «در موضوع انتشار فیلم برخورد تاسف‌بار با یک دستفروش که خلاف اخلاق، کرامت انسانی و چارچوب کاری بوده، سازمان بازرسی شهرداری تهران به صورت ویژه درحال پیگیری موضوع است و همان‌طور که روز گذشته اعلام شد دو مامور خاطی تا صدور رأی کمیته انضباطی از کار معلق شدند. تأکید می‌شود با خاطیان در هر سطحی برخورد قاطع صورت خواهد گرفت.»
رفع مشکلات شهری
نباید با ابزار زور صورت گیرد
در سال‌هاي گذشته بارها موضوع درگيري بين معبربانان و دستفروشان به تيترهاي اصلي رسانه‌ها تبدیل و این موضوع گاه به فوت دستفروش يا صدمه به ماموران شهرداري منجر شد.
شهرداري تهران اما حالا براي نخستين‌بار با تشكيل پرونده، برخورد جدي‌تري با اين افراد انجام داده است. محمدجواد شیرازی، رئیس سازمان بازرسی شهرداری تهران در اين‌باره گفته است: «هتک حرمت شهروندان توسط ماموران شهرداری از خطوط قرمز ماست و دو معبربان خاطی به دلیل ضرب و شتم دستفروش خیابان ولیعصر(عج) تا صدور رأی کمیته انضباطی از کار معلق شدند.» او تکریم مردم را وظیفه کارکنان دستگاه بزرگ شهرداری دانست: «رفع مشکلات شهری همچون سد معبر نباید با ابزار زور و غیرانسانی صورت گیرد بلکه از طریق قانون و با رعایت شأن و منزلت افراد باید اقدام شود و البته ایجاد ناهنجاری در شهر هم خود یک تخلف است.»
احضار نیروهای خاطی شهربان به کمیته انضباطی هم خبري بود كه ابوالقاسم چیذری، مدیرعامل شرکت شهربان و حریم‌بان شهرداری تهران درباره آن حرف زد: «نیروهای خاطی شهربان به کمیته انضباطی احضار شده‌اند، پس از بررسی تمامی ابعاد این اتفاق، حکم آنان صادر و اطلاع‌رسانی خواهد شد.» او برخورد با اين افراد را با اين جملات توجيه كرد: «با توجه به حساسیت جنس و نوع فعالیت نیروهای رفع سد معبر، بروز درگیری با توجه به فحاشی و هتاکی برخی از متخلفان شهری، امری اجتناب‌ناپذیر است.» چيذري البته اين را هم گفت كه طبق قانون و طبق آیین‌نامه انضباطی موجود در این زمینه، هرگونه برخورد فیزیکی توسط نیروهای رفع
سد معبر ممنوع و غیرقانونی است.
اعضاي شوراي شهر تهران هم كه حالا ديگر بيشتر از سه ماه است که بر صندلي‌هاي سبز پارلمان شهري نشسته‌اند، در اين‌باره واكنش‌هاي متفاوتي دارند. افشین حبیب‌زاده، معاون نظارت شورای شهر تهران يكي از همين افراد است كه درباره درگيري‌ها، تماس‌هايي هم با معاون خدمات شهری و معاون مناطق شهرداری تهران داشته است: «از آنها خواستیم تا گزارشی را درباره این ماجرا برای ما ارسال کنند. دو معبربان خاطی که به دستفروشان تعرض کرده بودند به دادگاه معرفی می‌شوند. هفته آینده هم نشستی در شورا برگزار خواهد شد و از همه مسئولانی که مرتبط با این موضوع در شهرداری تهران هستند، دعوت می‌کنیم در این جلسه حضور یابند تا این موضوع را به صورت ریشه‌ای مورد بررسی قرار دهیم تا از این به بعد دیگر شاهد چنین اتفاقاتی در شهر تهران نباشیم و نتایج این جلسه را نیز به اطلاع رسانه‌ها خواهیم رساند.» او در اين‌باره به «ايلنا» توضيح داد: «باید از ادامه روند برخورد‌های نامناسب نیروهای معبربان جلوگیری شود، جامعه درباره این موضوع بسیار و بحق حساس است و آن چیزی که همواره مورد انتقاد ما بوده این است که نوع رفتار با شهروندان حتی اگر مرتکب تخلفی شده باشند باید در شأن مردم و شهروندان باشد.»
نحوه جذب نیروها
توسط پیمانکاران بررسي شود
پيش از اين البته ابوالقاسم چیذری، مدیرعامل شرکت شهربان شهرداری تهران در گفت‌وگو با «شهروند» اعلام كرده بود كه برخي از نيروهاي شهربان شهرداري كه جزو مجرمان سابقه‌دار بوده‌اند، اخراج شده‌اند: «تعداد افراد سابقه‌دار را به حداقل رسانده‌ايم و به صفر هم می‌رسانیم، اینها سابقه‌دار بوده یا وجاهت منطبق با کار در شهرداری را نداشتند، ما در سال گذشته ٣٠٠نفر از آنها را اخراج کردیم.» حالا حبيب‌زاده، عضو شورا هم درباره پيمانكاران شهرداري هم حرف‌هايي دارد: «معبربان‌ها نیروهای پیمانکارانی هستند که با شهرداری تهران قرارداد دارند، در حقیقت این افراد مستقیما زیرمجموعه شهرداری تهران نیستند و زیرمجموعه پیمانکارانی هستند که در این‌باره با شهرداری تهران قرارداد دارند. چند اقدام اساسی باید در این زمینه انجام شود که بخشی از آن نظارت بر نحوه جذب نیرو توسط این پیمانکاران است و شهرداری باید براساس آیین‌نامه و ضوابط مشخصی بر جذب این افراد نظارت داشته باشد. این معبربان‌ها کار بسیار حساسی برعهده دارند و وقتی قرار است افراد به نام شهرداری مستقیما با مردم در ارتباط باشند، باید آموزش‌های لازم را در این زمینه کسب کرده باشند و حتما باید شأن مردم حفظ شود و این افراد باید بیاموزند که چگونه ماموریت خود را انجام دهند.» او با اشاره به جلسه‌اي كه با مسئولان شهرداري برگزار مي‌شود، توضيح داد: «به نظر می‌رسد که یکی از مسائل مهم مورد بررسی در این جلسه، نحوه جذب نیروها توسط پیمانکاران است. همچنین آیین‌نامه انضباطی که درحال حاضر وجود دارد، باید مورد بررسی قرار گیرد تا شرکت‌های پیمانکاری نتوانند هر شخصی را که می‌‌خواهند بدون درنظرگرفتن ویژگی‌های لازم جذب کنند.»
با وجود اين حرف‌ها، ابراهيم اميني، نایب‌رئيس شوراي شهر تهران در گفت‌وگو با «شهروند» می‌گوید: «حتي اگر يك شهروند تخلفي هم كرده باشد، نبايد با او خارج از ضابطه برخورد شود.» او از روند پيگيري اين پرونده توضيحاتي داد: «در صورتي كه تخلفي صورت گرفته باشد، قطعا با افراد خاطي برخورد مي‌شود تا حرمت افراد حفظ شود. اگر اين افراد تخلفي كرده باشند، بايد طبق مجازاتي كه در قانون براي آنها پيش‌بيني شده است، با آنها برخورد شود. دليلي ندارد كه چون فرد تخلف كرده است، شخصيت او را زير سوال ببريم. ماموران شهرداري بايد حرمت شهروندان را حفظ كنند، درحالي كه آنها اغلب جزو قشر پايين جامعه هستند و براي امرارمعاش دستفروشي مي‌كنند تا هزينه‌هاي خود را تامين كنند.» اميني معتقد است؛ اگرچه اين برخوردها موردي است اما در نهايت مي‌تواند براي ساير ماموران هم درسي باشد تا متوجه شوند كه حرمت شهروندان نبايد زير سوال برود: «معبربانان بايد بدانند كه اين برخوردها مورد مداراي شهرداري قرار نمي‌گيرد و در كنار اين موارد، بايد براي برخورد مناسب هم آموزش‌هايي به آنها داده شود تا ياد بگيرند بدون درگيري قانون را اجرا كنند.»
اگر مديريت مشكل دارد، بايد تغيير كند
اما مسأله ديگري كه در اين ماجرا بايد به آن توجه شود، نحوه مديريت شركت شهربان شهرداري است، مجموعه‌اي كه سال‌هاست زير نظر يكي از ياران محمدباقر قاليباف اداره مي‌شود و اين افراد حتي در انتخابات رياست جمهوري سال 96 هم به‌عنوان هواداران شهردار سابق مشاركت جدي داشتند. مجموعه شركت شهربان كه وظيفه ساماندهي سد معبر را برعهده دارند، از سال‌هاي قبل يكي از پرچالش‌ترين مجموعه‌ها بودند و با وجود موفق‌نبودن در برخورد با پديده دستفروشي هنوز هم مديريت آن تغيير نيافته است. ابراهيم اميني، نایب‌رئيس شوراي شهر تهران هم البته در اين‌باره می‌گوید كه هنوز تصميمي براي تغيير رياست اين سازمان گرفته نشده است: «قطعا اگر اين معضل به مديريت سازمان برگردد، حتما بايد مديريت آن را تغيير كند و شورا هم وظيفه دارد كه پيشنهاداتي را در اين‌باره به شهرداري بدهد.» او اين خبر را هم داد كه پيگيري‌هاي زيادي در اين‌باره شده اما هنوز هيچ تصميم جدي براي آن گرفته نشده است.