نیره خادمی| با گذشت بيشتر از يك هفته از زلزله در غرب كشور بعد از آواربرداري، اعلام آمار كشتهها و تعيين تكليف براي توزيع مواد غذايي، نوبت به جمعآوري زباله و پسماند از سطح شهرها هم رسيده است. بخشي از اين زبالهها نخالههاي ساختماني است و بخشي ديگر هم بقاياي كمكهاي مردمي، لباسهاي دست دوم، ظروف يكبار مصرف و بطريهاي آب معدني. حالا هم آنطور که نماينده تامالاختيار معاونت خدمات شهري در شهرهاي زلزلهزده استان كرمانشاه در گفتوگو با «شهروند» میگوید، توليد زباله در سر پل ذهاب 5 برابر شده است.
زلزله كه آمد كاركنان و مسئولان شهرداري هم مثل آدمهاي ديگر شهرهاي مختلف كرمانشاه دچار آسيب شدند، بعضي خودشان زير آوار بودند و بعضي هم درگير آواربرداري از روي خانه و خانوادههايشان، به همين دليل هم شهرداريهاي همدان و تهران بخشي از مسئوليت كمكرساني به اين شهرها را به عهده گرفتند و نيروها با دستور شهرداران اعزام شدند. حالا «كامران زنگيشه»، مديرعامل شركت ساماندهي صنايع و مشاغل شهرداري تهران و نماينده تامالاختيار معاونت خدمات شهري در شهرهاي زلزلهزده استان كرمانشاه به «شهروند» ميگويد كه حدود 600نفر از كاركنان شهرداري در شهرهاي ثلاث باباجاني، ازگله و سر پل ذهاب درحال خدمترساني به آسيبديدگانند: «در حالت عادي ميزان توليد زباله در سرپل ذهاب حدود 80تن است، اما بعد از زلزله ميزان زبالهها به 400تن رسيده است و اين موضوع كار جمعآوري زبالهها را كمي سخت ميكند.» براساس هماهنگيهايي كه با ستاد مديريت بحران كشور در روز نخست زلزله انجام شده بود، شهرداري تهران حضور در 3منطقه را برعهده گرفت. زنگيشه از حضور شهرداري منطقه 14 به همراه 300نفر از نيروهايش در شهر سر پل ذهاب خبر داد تا نظافت و رفتوروب اين شهر را انجام دهند: «حدود 30دستگاه خودرو به صورت تخصصي جمعآوري زباله و نخالههاي ساختماني را در اين شهر انجام دادند. اين شهر حدود 86هزار نفر شهروند دارد كه شايد اندازه يكي از نواحي شهر تهران هم نشود اما طبق بر آوردها هنوز حدود هزار تن زباله در سطح معابر است. ما از همان روزهاي نخست منطقه را به چند فاز تقسيم كرديم تا اقدامات بهداشتي در اين زمينه انجام شود.»
نماينده تامالاختيار معاونت خدمات شهري در شهرهاي زلزلهزده استان كرمانشاه معتقد است كه بعد از بحران زلزله بحث بهداشت عمومي از موضوعات اساسي است، به همين دليل ما به كمك شهر آمديم: «درحالحاضر زبالههاي اصلي را كه نتيجه تخريب زلزله بود، جمعآوري كرديم كه در معابر اصلي شهر است در حالي كه همچنان زبالههاي زيادي هم از كمكهايي كه مردم ميفرستند، توليد ميشود.» او میگوید كه حدود 10 دستگاه خودروي تخصصي در اين منطقه مستقر شده است تا كار تفكيك و جداسازي زباله را به انجام برساند: «فاصله بسيار زيادي تا محل تخليه زباله وجود داشت كه با احتساب ترافيك رفتوآمد ماشينها بيش از يكساعت زمان ميبرد و همين كار خدمترساني را سخت كرده بود، بنابراين با هماهنگيهايي كه با فرماندار و شهردار صورت گرفت 4نقطه براي تخليه زباله معرفي شد.» زنگيشه درباره معابر كمعرض اين مناطق هم میگوید كه خدمترساني را سختتر ميكرد، اما حالا با نزديكشدن محل تخليه زبالهها كار راحتتر شده است. او درباره كيفيت زبالهها هم میگوید كه ظروف يكبار مصرف، آب معدني و لباسهاي دست دوم بيشتر از همهچيز در ميان آنها ديده ميشود و درحالحاضر بيشتر زبالههاي خشك است كه باقي مانده است: «شهر زنده است و همچنان زباله توليد ميكند. در اين شرايط افزايش جمعيت شهر هم به توليد زباله كمك ميكند، چون روزانه حدود 20 تا 30هزار نفر هم در اين شهر درحال امدادرسانياند.»
خيلي از كاركنان شهرداري كرمانشاه در مناطق مختلف هم بعد از زلزله مثل مردم عادي شهر دچار آسيب شدند و حالا تقريبا بيشتر فعاليتهاي مرتبط با شهرداري را نيروهاي اعزامي از شهرهاي ديگر انجام ميدهند. مديرعامل شركت ساماندهي صنايع و مشاغل شهرداري تهران هم از روحيه نامناسب خيلي از كاركنان شهرداري سر پل ذهاب مثل مردم عادي حرف زد كه توانايي كار و فعاليت را از آنها ميگيرد: «اما در هرحال شناخت و جانمايي براي نصب وسايل بهداشتي مثل دوش حمام و چشمه سرويس بهداشتي با همكاري مسئولان شهرداري اين مناطق انجام شده است.»
پوشاك دست دوم و كهنهاي كه در بستههاي كمكهاي مردمي بود حالا به يكي از مشکلات اصلي مناطق زلزلهزده تبديل شده است كه اين مسئول شهرداري حرفهای زیادی درباره آن دارد: «پوشاك كهنه همينطور در معابر شهر رهاست و مشكلي هم به مشكلات اينجا اضافه كرده است.» در شهر ثلاث هم شهردار منطقه 20 تهران مستقر شده است تا با امكانات اين منطقه كمكرساني انجام شود؛ موضوعي كه مديرعامل شركت ساماندهي صنايع و مشاغل شهرداري تهران هم درباره آن میگوید: «حدود 150نفر در اين شهر مستقر شدهاند و مجموعا حدود 23 دستگاه خودرو به همراه ماشينهاي تخصصي حمل زباله، واترجت و خاور به ثلاث منتقل شده است، اما در ازگله كه شهر كوچكي است و در بازديدها هم مشكل زيادي نبود، نيروها براي جمعآوري زبالهها از روز سهشنبه در آنجا مستقر ميشوند.»
در زلزله كرمانشاه جز مردم و خانه و كاشانهشان، دام و طيور زيادي هم در زير آوار مانده بود كه با گذشت زمان نگراني براي ايجاد مشكلات بهداشتي در مناطق آسيبديده را زياد ميكرد. اگر چه آواربرداري از احشام از وظايف اصلي كمكرساني شهرداري نبود، اما بهگفته زنگيشه آنها با يك لودر تعدادي از اين احشام را از زير آوار بيرون آوردند و آنها را در محلي خارج روستا دفن كردند.
او اين را هم میگوید كه همچنان تا اطلاعرساني ثانوي در كنار مردم مناطق آسيبديده ميمانند، مگر اينكه معاون خدمات شهري شهرداري يا شهردار تهران دستور بازگشت آنها را بدهند: «تا هر زماني كه وضعيت به حالت عادي بازگردد، اينجا هستيم و فعلا هيچ برنامهاي براي بازگشت نداريم.»
به دنبال خريد دستگاه بازيافت زباله هستيم
ديروز البته شهربانو اماني، عضو شوراي شهر تهران هم در اينباره حرف زد و مهمترين مشكل بر زمين مانده مناطق زلزلهزده را جمعآوری پسماندها اعلام كرد تا عمليات امحای آن با موفقيت انجام شود؛ با اينحال صابر حیدری، شهردار سر پل ذهاب در گفتوگو با «شهروند» اعلام كرد كه بيشتر كار جمعآوري زباله تمام شده است و احتمالا تا روز سهشنبه اين كار تمام ميشود: «چون بسياري از پرسنل و كاركنان امدادرساني، خدماتي و شهرداري سر پل ذهاب درگير زلزله بودند، بنابراين دو استان تهران و همدان براي كمك به اين شهر مشخص شدند.» او از حضور 200 نفر از نيروهاي شهرداريها تنها براي خدمترساني در بخش جمعآوري زباله خبر میدهد: «سر پل ذهاب به 15 ناحيه تقسيمبندي شده است تا كار جمعآوري زبالهها راحتتر انجام شود.» در حالي كه دفن زباله يكي از مشكلاتي است كه حتي مسئولان شهرداري تهران هم از آن حرف زدند، شهردار سرپل ذهاب خبرهاي خوبي در اينباره اعلام كرد. او گفت كه درحال رايزني براي خريد دستگاه بازيافت زباله هستيم كه البته بخشي از كارهاي آن انجام و حتي زمين آن هم مشخص شده است: «درباره حجم بزرگ نخالهها هم درحال مذاكره با وزارت كشور هستيم تا زودتر وضعيت انتقال آن مشخص شود.»