الهه محمدی- شهروند| بالاخره تکمیل شدند؛ حالا می‌توانیم بگوییم قطار کابینه دوازدهم مسافرانش را کامل سوار کرده و رئیس این کابینه دیگر می‌تواند با خیال راحت تا سال 1400 سکاندار این قطار باشد. البته اگر کارت‌های زرد نمایندگان به وزرا که به تازگی شروع شده، به رنگ قرمز درنیاید. حالا وزارت علوم رئیس‌اش را با 180 و وزارت نیرو با 225 رأی موافقِ بهارستان‌نشینان شناخته و منصور غلامی با تمام مخالفت‌های بعضی از نمایندگان مجلس و فعالان دانشجویی و رضا اردکانیان با همه موافقت‌های کارشناسان حوزه آب باید پایشان را به حوزه ریاستشان بگذارند تا آنطور که حسن روحانی رئیس‌جمهوری دیروز در مجلس گفت، با دولت همکاری کنند اما با یک شرط: «تعهد به «پیوست» احکامشان»
پای همه اصولم ایستادم
زنگ مجلس درحالی دیروز برای جلسه رأی اعتماد به دو وزیر بازمانده از کابینه ساعت 8 و 10 دقیقه صبح به صدا درآمد که بهارستان یک میهمان مهم داشت؛ حسن روحانی دیروز درحالی برای دفاع از آخرین وزیرهای بازمانده از دولتش به مجلس رفت که تحرکات نمایندگان پیش از ورود او به صحن علنی مجلس شروع شده و نمایندگان درحال گفت‌وگو و رایزنی درباره این دو رأی اعتماد بودند. از اعضای فراکسیون امید گرفته تا اعضای فراکسیون‌های مستقلین و ولایی که هر سه آنها قبل از شروع به کار مجلس مشغول جلسه‌هایشان بودند.
حسن روحانی که بعد از ورود به صحن با استقبال نمایندگان در صحن روبه‌رو شده بود، پشت تریبون قرار گرفت و اول از همه به سراغ موضوعی رفت که حداقل در یک هفته گذشته مورد بحث بسیاری از دانشگاهیان کشور بود؛ معرفی منصور غلامی برای وزارت علوم.
او با بیان این‌که همه نکاتی که در روزهای اخیر در فضاهای مختلف راجع به دانشگاه و لزوم حساسیت دولت نسبت به استقلال و محیط دانشگاه و آینده دانشجویان و شیوه فعالیت تشکل‌های دانشجویی در ایران مطرح شد؛ نشان از آن است که دانشگاه ما زنده است، گفت: «دولت راه خود را در زمینه احترام به علم و دانشگاه، غیرامنیتی‌بودن محیط دانشگاه، احترام به دانشجویان و آزادی اندیشه و بیان در دانشگاه، ادامه خواهد داد و ذره‌ای کوتاه نخواهد آمد. به هر آنچه در انتخابات 92 و 96 راجع به محیط دانشگاه، امن‌بودن آن و نه امنیتی‌بودن آن، فضای آزاد و امنیت لازم برای دانشجویان و اساتید، گفته بودم، وفادارم.»
او درباره قضاوت‌ها درباره وزیر علوم گفت: «نیازی نیست که با عجله راجع به افراد قضاوت کنیم. از معیارهای انتخاب وزیر علوم کوتاه نیامدم. ممکن است زمان طولانی شده باشد، اما برای این انتخاب لازم بود و پای همه اصولم ایستادم. من با آقای غلامی که از اساتید بنام و برجسته است و مدیریت لازم را در ستاد دانشگاه و مدیریت دانشکده و دانشگاه انجام داده است، صحبت کردم و شرایطم را با او در میان گذاشتم؛ کما این‌که با افراد دیگری هم صحبت کردم و همه این شرایط را مطرح کردم. اولين شرط من با وزير علوم اين بود كه محيط دانشگاه از آن همه دانشجويان و احزاب و جناح‌ها است. هیچ‌كس در دانشگاه- اين تأكيد من به آقاي غلامي بود- هيچ انجمن و جمعي در داخل دانشگاه نبايد احساس بي‌پشتوانگي كند. هيچ جمعي نبايد فكر كند كه براي باقي امنیت است و براي او نيست. هيچ جمعي نبايد فكر كند كه نظر وزارتخانه به برخي متفاوت است.»
او ادامه داد: «ما صبر و حوصله و تعامل کردیم، اما معامله نکردیم. من بر سر دانشگاه، آزادی آن، امنیت و آینده دانشجویان و خطی که دولت از ابتدا اعلام کرده، با هیچ‌کس معامله نکردم و بدانید معامله نخواهم کرد؛ آنچه وعده من با ملت بوده و به حول و قوه الهی به شرط حیات تا روز آخر دولت ادامه خواهد یافت و شما نمایندگان و مردم به خوبی شاهد خواهید بود.»
رئیس‌جمهوری در ادامه نمایندگان مجلس را مخاطب قرار داد و در پایان دفاعش از منصور غلامی گفت: «من از شما مي‌پرسم، آيا فضاي دانشگاه ما امروز نسبت به سال 91 بهتر شده است يا نه؟ آيا فضاي دانشگاه ما آزادتر شده است يا خير؟ آيا دانشجويان ما در بيان نظراتشان آزادتر هستند يا نه؟ آيا در مسير رشد علمي دانشگاه‌هاي ما نسبت به 5سال پيش پيشرفت كرده‌اند يا نه؟ آيا شركت‌هاي دانش‌بنيان ما كه در سايه تلاش وزارت علوم، بهداشت و معاونت فناوري رياست‌جمهوري فعاليت مي‌كنند و حلقه اتصال را بين دانشگاه و توليد برقرار كرده‌اند، با سال‌هاي قبل قابل مقايسه است؟»
اردکانیان را معرفی کردم برای حل معضل آب
پس از دفاع از وزیر پیشنهادی علوم نوبت به وزارت نيرو رسيد تا حسن روحاني در دفاع از رضا اردكانيان سخن بگويد. رئيس‌جمهوری که گویی خیالش از بابت رأی اعتماد نمایندگان به وزیر نیرو راحت‌تر از منصور غلامی بود، با بيان اين نكته كه «همانطور كه در وزارت علوم از اميد سخن مي‌گویيم، در وزارت نيرو بيشتر بايد از تدبير سخن گفت»، توضيح داد: «يكي از مسائل مهم ما مسأله آب در كشور است. از آب براي نيازهاي ضروري، آشاميدن، صنعت، كشاورزي و آباداني كشور استفاده مي‌كنيم. علت دعوت از اردکانیان برای این سمت، به دلیل مهارت و تخصص و دانش ایشان در مسأله آب بود. این به معنی غفلت از موضوع انرژی و برق نیست، اما مشکل اول ما، مشکل آب است.»
مذاکره مجدد درباره برجام حرف خنده‌داری است
اما حسن روحانی دیروز فقط از وزرای علوم و نیرو نگفت؛ او در جلسه دیروز مجلس‌گریزی هم به عهدشکنی آمریکا در موضوع برجام زد و خطاب به آمریکا گفت: «هر نقض عهدی که بکنید، به ضرر شماست. در ساختن و انبارکردن سلاح و در استفاده در زمان لازم، تردید نمی‌کنیم.»
روحاني با مضحك‌خواندن تلاش آمريكا براي گرفتن تعهدي جديد از ايران گفت: «يك داستان مضحكي در هفته‌هاي اخير اتفاق افتاده است، بد نيست كه به آن داستان اشاره كنم. برخي مي‌گويند تعهدي كه قبلا با هم بستيم، اين فعلا محكم نباشد، بياييد در مورد موضوع ديگر با هم مذاكره كنيم. اين يكي از حرف‌هاي خنده‌دار تاريخ است. كسي پيماني مي‌بندد و مي‌گويد كه من پاي پيمانم نيستم اما جايزه اين است كه در مورد تعهد دوم حرف بزنيم.»
رئيس قوه‌مجريه معتقد است: «آمريكايي‌ها دارند اعلام مي‌كنند كه ما اهل تعهد و مذاكره نيستيم، اعلام مي‌كنند كه اصول اخلاقي را نمي‌شناسند. اگر كشوري در اين مسير قرار گرفت، كشور ديگري مي‌تواند به آن اعتماد كند؟ دارند به برخي از كشورهاي شرق آسيا اعلام مي‌كنند كه با ما- آمريكا- مذاكره كنيد، مگر ديوانه‌اند كه مذاكره كنند؟ شما به مذاكره‌اي كه به تأييد سازمان ملل رسيده است، پايبند نيستيد. آمريكا با اين شيوه‌اي كه پيش گرفته است، بايد آينده تعهدات خود را نسبت به كشورهاي ديگر كنار بگذارد.»
موافقان و مخالفان از چه گفتند
بعد از اظهارات رئیس‌جمهوری موافقان و مخالفان هر دو وزیر پیشنهادی یکی‌یکی پشت تریبون مجلس آمدند. مخالفان او از نارضایتی دانشجویان از غلامی، ناکارابودن برنامه‌های وزیر علوم و بی‌برنامه‌بودن او در استقلال مالی دانشگاه‌ها گفتند و موافقانش ادبیات انقلابی غلامی، اشراف او به مشکلات شهرستان‌ها و استان‌ها، بهره‌گیری از ظرفیت‌های تشکل‌های دانشجویی و کارابودن برنامه‌های او را از نکات مثبت وزیر علوم دانستند.
غلامی بعد از شنیدن اظهارات موافقان و مخالفانش در مقام دفاع از خود قرار گرفت و علوم سادگی، صراحت و صداقت را سرمایه خود دانست و تأکید کرد که هرگز از هیچ امتیاز ویژه‌ای برخوردار نبوده است. او تأکید بر محوریت قانون، تعامل و تفاهم همگانی و توسعه اجتماعی و کاستن از نگاه امنیتی به دانشگاه‌ها را از برنامه‌های خود اعلام کرد و گفت که به پیوندهای هم‌سنگ اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی برای نشاط علمی اعتقاد دارد.
بعد از اظهارات منصور غلامی نوبت به اظهارات موافقان و مخالفان وزیر نیرو رسید. نمایندگان مخالف اردکانیان از عدم تطابق برنامه‌های او با اسناد بالادستی، عملیاتی‌نبودن برنامه‌های او از لحاظ الگوی مصرف، شعاری‌بودن برنامه‌های اردکانیان و موافقانش از اعتبار بین‌المللی او و توانش برای بهبود صنعت آب و برق گفتند.
از آتش به اختیاری تا نیش و کنایه‌ها
یک هفته‌ای بود که بعد از معرفی وزرای نیرو و علوم به مجلس بین نمایندگان ولوله‌ای به پا شده بود. «امیدی‌ها» شاکی از انتخاب غلامی برای وزارت علوم و ولایی‌ها خنثی درباره این انتخاب‌ها. اما دیروز زمانی که رئیس‌جمهوری به مجلس آمد تا از وزرای پیشنهادی‌اش دفاع کند، همه رایزنی‌ها تمام شده بود. به‌طوری که از میان سه فراکسیون سیاسی مجلس، دو فراکسیون ولایی و مستقلین از منصور غلامی و رضا اردکانیان وزرای پیشنهادی علوم و نیرو اعلام حمایت کردند اما فراکسیون امید تنها از اردکانیان حمایت کرد و محمدرضا عارف به‌عنوان رئیس فراکسیون امید رأی به غلامی را به معرض رأی اعضای فراکسیون گذاشت. نهایتا بهرام پارسایی سخنگوی فراکسیون امید مجلس از دستیابی به اجماع کامل این فراکسیون برای اعطای رأی اعتماد به وزیر پیشنهادی نیرو خبر داد و گفت که اعضای فراکسیون با توجه به انتقادات فراوان دانشجویان از وزیر پیشنهادی علوم، درنهایت درباره حمایت از غلامی به اجماع نرسیدند، اما قضیه به این اعتراضات ختم نشد و از سوی علیرضا رحیمی خبر رسید که در جلسه صبح فراکسیون امید اعضای این فراکسیون با مخالفت با وزیر علوم را پیام هشدار قوی از طرف فراکسیون به روحانی خوانده‌اند و چند نفر پیشنهاد آتش به اختیار و عدم اعلام رسمی موافقت یا مخالفت از طرف فراکسیون داشته‌اند.
زمان تنفس مجلس بین جلسه صبح و بعدازظهر بود که بعضی از اعضای فراکسیون همچنان از انتخاب منصور غلامی ناراضی بودند و علیرضا رحیمی، محمدرضا تابش و بهرام پارسایی در گفت‌وگو با «شهروند» دفاع غلامی از خودش و برنامه‌هایش را ضعیف خواندند.
بهارستان دیروز درحالی شاهد رایزنی بین نمایندگان برای رأی اعتماد بود که مانند بسیاری از جلسات مجلس، جلسه دیروز هم خالی از نیش و کنایه‌های نمایندگان نبود. به‌طوری که وقتی حسن روحانی داشت از وزرای پیشنهادی‌اش حمایت می‌کرد و در میانه اظهاراتش نامی از خدمات آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی برای آبادانی کشور و پیگیری طرح‌های مربوط تأمین آب غرب کشور در دولت سیدمحمد خاتمی شد، جهانبخش محبي‌نيا يكي از چهره‌های اصولگرا وقتی در مخالفت با منصور غلامي پشت تريبون رفت، اینگونه مخالفتش را با کنابه رئیس‌جمهوری همراه کرد: «خدا را شاکرم که مرحوم هاشمی و خاتمی را آفرید تا عده‌اي در مخالفت و موافقت با هاشمی و خاتمی به نام و نوا برسند.»
درحالی دیروز گعده‌های نمایندگان مجلس دور دو وزیر پیشنهادی و خوش‌وبش و روبوسی نمایندگان با دیگر وزرای همراهی‌کننده پیشنهادی، زیاد به چشم می‌آمد که رایزنی‌ها بین کسانی همچون بهروز نعمتی عضو فراکسیون مستقلین با علی مطهری یکی از مهمترین اعضای فراکسیون امید چند دقیقه‌ای نگاه‌ها را به خود جلب کرده بود. فراکسیون امیدی‌ها اطراف عارف جمع شده بودند و اصولگرایان هم حاجی‌بابایی را. در سویی دیگر قاسم میرزایی‌نیکو عضو شورای مرکزی فراکسیون امید که از همان زمان معرفی وزیر علوم از مخالفان سرسخت او بود، در گوشه‌ای از صحن با حالتی اعتراض‌آمیز با برخی نمایندگان اصلاح‌طلب مذاکره می‌کرد و گویی از تصمیم آنها برای رأی اعتماد به غلامی شاکی بود.
تمام این بگومگوهای بهارستان‌نشینان تا آخرین لحظه پخش برگه‌های اخذ رأی ادامه داشت و بعد از رأی اعتماد نمایندگان به دو وزیر علوم و نیرو چهره‌هایی همچون مصطفی کواکبیان که پیش از این هم مخالفتش را با وزیر علوم علنی کرده بود، در تذکری کنایه‌ای خطاب به اصولگرایان گفت که امروز جای اصلاح‌طلبان و اصولگرایان عوض شده است، چراکه اصولگرایان دفاع خوبی از وزیر علوم داشتند، حالا یا اصولگرایان نظرشان عوض شده یا این‌که نظر دکتر روحانی به اصولگرایان نزدیک‌تر شده است.
این آخرین کنایه‌ها به رئیس‌جمهوری بود که دیروز لیست وزرای کابینه‌اش را بعد از حرف و حدیث‌های زیاد درباره دو وزیر بازمانده از کابینه تکمیل کرد.