| محسن شهرابی|

اتباع افغانستانی بیش از سی سال است که به صورت قانونی و غیرقانونی در ایران، زندگی می‌کنند. در غیاب آمارهای رسمی، آمارهای غیررسمی حکایت از حضور بیش از 3 میلیون نفر از این اتباع در کشور می‌کند. حضور طولانی مدت این افراد، به طور طبیعی تبعات گسترده‌ای به همراه داشته است. بیش از یک میلیون فرزند حاصل از ازدواج شرعی و غیررسمی دختران ایرانی با اتباع خارجی، یکی از این پیامده‌است. فرزندانی که از مادران ایرانی و در سرزمین مادری، متولد شده اند. بی‌اعتنایی قانونگذاران به این مسأله، سبب بروز مشکلات متعددی در زندگی این قشر نجیب در کشور شده است. از جمله:
عدم‌ مسئولیت‌پذیری شوهر
در برخی موارد اتباع خارجی صرفا با انگیزه اخذ مجوز اقامت با زنان ایرانی ازدواج کرده‌اند، پس از چندین ‌سال زندگی با همسر ایرانی‌شان و حتی با وجود چندین فرزند، همه ‌چیز را رها کرده و به کشورشان برگشته‌اند. زن ایرانی نیز به دلیل این‌که به ازدواج غیر قانونی با تبعه خارجی تن داده است، از هیچ حمایتی از سوی دولت ایران برخوردار نیست. در این شرایط، زن ایرانی با یک ازدواج غیرقانونی ثبت‌نشده، چندین کودک بدون شناسنامه و بدون هیچ حمایتی سرگردان در اجتماع می‌شود.
مهاجرت زن ایرانی به افغانستان
در مواردی زنان ایرانی به دلایل مختلف (مشکلات تابعیت فرزندان در ایران، فقر، اخراج همسر و...) همراه با همسر خود به افغانستان مهاجرت كرده‌اند. زندگی در کشوری که همچنان به ثبات نرسیده است، برای این زنان بسیار سخت است. علاوه بر این، فرزندان آنها که در ایران به دنیا آمده‌اند، نیز شرایط زندگی خوبی در افغانستان ندارند.
تنهاماندن زن ایرانی
در برخی موارد شوهر افغانستانی فوت می‌کند و زن ایرانی بدون هیچ حمایتی با چند فرزند بی‌شناسنامه و ازدواج ثبت‌نشده سرگردان می‌شود.
سوءاستفاده زن ایرانی
در برخی موارد هم این وضع به ضرر مرد افغانستانی تمام می‌شود. برخی از مردان افغانستانی که هیچ مدرک هویتی ندارند، حق ثبت دارایی‌ها به نام خود را ندارند. این افراد دارایی‌های خود (خانه، خودرو، حساب بانکی و...) را به نام زن ایرانی‌شان ثبت مي‌كنند؛ در مواردی پیش‌آمده که همسر ایرانی همه دارایی‌ها را تصاحب كرده و مرد افغانستانی نیز به دلیل حضور غیرقانونی در کشور رد مرز شده است.