شهروند| نخستین جلسه دادستانی تهران با موضوع آسیبهای اجتماعی در سال 1396، با حضور تعدادی از معاونان دادستان و سرپرستان نواحی دادسرای تهران، فرمانده نیروی انتظامی تهران بزرگ، فرمانده پلیس اخلاقی ناجا و برخی فرماندهان پلیس تهران بزرگ برگزار شد. ساماندهی مراکز غیرمجاز ارایه قلیان یکی از بحثهای مهم این جلسه بود که دادستان تهران در اینباره، با اشاره به اینکه استعمال مواد دخانی و عرضه قلیان در اماکن عمومی مشکلی است که سالهاست در جامعه مطرح است، گفت: «به رغم تصویب قانون جامع کنترل و مبارزه با دخانیات که چنین اقداماتی را جرمانگاری نموده، متاسفانه نقض قانون در اکثر استانهای کشور ازجمله تهران رخ میدهد.» «عباس جعفری دولت آبادی» در بررسی علل وجود چنین آسیبی در کشور، با طرح چند سوال ازجمله اینکه «آیا دستگاهها به وظایف ذاتی خود عمل میکنند؟» و آیا «انسجام میان دستگاهها مطلوب است؟» در پاسخ گفت: «بعضی به بازدارنده نبودن ضمانت اجرا و مجازات قانونی مقرر برای منع عرضه مواد دخانی اشاره کردهاند؛ ضمن اذعان به این مشکل، باید گفت عدم اجرای قانون ناشی از فقدان عزم ملی در مبارزه با این گونه امور است.» آنطور که پایگاه خبری دادسرای عمومی و انقلاب تهران نوشته است، دولت در این جلسه با اشاره به تجربههای پیشین در امر مبارزه با عرضه مواد دخانی در اماکن عمومی، با ناموفق دانستن این تجربهها در بیان علت گفت: «در دولتهای مختلف زمانی که موضوع مقابله با دخانیات مطرح میشد، بلافاصله از سوی برخی مسئولان اعتراضهایی با توجیه بیکاری افراد صورت میگرفت.»
لزوم توقیف فعالیت واحدهای صنفی غیرمجاز عرضه مواد دخانی
دادستان تهران موانع فعلی در اجرای قانون پیرامون مواد دخانی را افزون بر ابراز برخی نگرانیها پیرامون بیکاری شاغلان در قهوهخانهها و قلیانسراها، شامل مخالفت برخی دستگاهها و مسئولان با این موضوع دانست و در توضیح اظهار داشت: «بعضی از مسئولان عرضه قلیان در اماکن عمومی را نگرانکننده نمیدانند و مخالفان با این مسأله را به مخالفت با تفریحات مردم متهم میكنند؛ این در حالی است که نگاهی به میزان فوت ناشی از دخانیات که در مصاحبه اخیر قائممقام وزیر بهداشت در نشست خبری مورخ (3/ 7 /1396) ارایه شد، موید نگرانکنندهبودن استعمال مواد دخانی بهویژه از سوی جوانان است.» جعفری دولتآبادی در جمعبندی نتایج جلسه اظهار داشت: «در عرضه ارایه مواد دخانی سه صنف قابل تفکیک هستند: نخست قهوهخانههای سنتی و قدیمی که از پیش از انقلاب موجود بوده و غالبا در مناطق کارگری مستقر هستند؛ دوم قلیانسراهایی که در سالهای اخیر راهاندازی شده و محدوده فعالیت آن صرفا عرضه قلیان و محل حضور جوانان است و سوم اماکنی با کاربریهای دیگر مانند رستورانها و کافیشاپها که با هدف کسب درآمد بیشتر مبادرت به عرضه قلیان میكنند.» دادستان تهران خطاب به پلیس تأکید كرد که در مرحله اول باید به سراغ قلیانسراهای جدید و کافیشاپها و رستورانها رفت و در این راستا واحدهای صنفی فاقد مجوز را در اولویت قرار داد.
لزوم بازرسی از واحدهای غیرمجاز
جعفری دولتآبادی در مورد نحوه اقدام پلیس در مقابله با عرضه قلیان در اماکن عمومی اظهار داشت: «برنامه پیشنهادی مبتنی بر اجرای تهاجمی و دستگیری افراد نیست؛ بلکه لازم است ابتدا از طریق صنف مربوطه اخطاریهای برای واحدهای صنفی ارسال شود و با اعطای مهلت یک هفته تا 10 روزه برای جمعآوری قلیانها، اقدام اولیه به واحدهای صنفی واگذار شود و چنانچه اقدامی از سوی متصدی واحد صنفی به عمل نیامد، پلیس با حمایت قضائی اقدام كند.» او تأکید كرد که پلیس بازرسی واحدهای غیرمجاز را در اولویت قرار دهد؛ در این راستا نحوه اقدام بهگونهای نباشد که قلیانها به محلهای مخفی انتقال یابد.
نقش صداوسیما در تولید برنامههای آموزشی مرتبط با سلامت مردم
جعفری دولتآبادی با اشاره به ماده 114 قانون آییندادرسی کیفری مصوب 1392 و اختیار بازپرس برای جلوگیری از فعالیتهای مضر به سلامت و مخل امنیت جامعه و یا نظم عمومی اعلام داشت: «دادستانی تهران در امر جمعآوری و مبارزه با قلیانسراهای غیرمجاز و دیگر نهادهای عرضهکننده قلیان که فاقد مجوز هستند، ورود جدی میكند.» او ضمن اعلام حمایت قاطع دادستانی تهران از اقدامات صنفی و پلیس خواستار همکاری بیشتر صداوسیما برای تولید و پخش برنامههای فرهنگی و آموزشی مرتبط با سلامت مردم و مضرات استعمال مواد دخانی شد.
اقدامات ایجابی و سلبی پلیس
سردار رحیمی، فرمانده نیروی انتظامی تهران بزرگ هم دیدگاه پلیس در برخورد با آسیب اجتماعی را از دو منظر ایجابی و سلبی مورد توجه قرار داد و در توضیح این رویکردها گفت: «رویکرد ایجابی، آموزشی و مسئولانه مقدم بر اقدام سلبی است؛ لذا برنامه پلیس برگزاری دوره آموزشی برای اصناف است تا با مسئولیتها و وظایف و ماموریتهای خود بیشتر آشنا شوند. برگزاری این دوره آموزشی به مسئولان واحدهای صنفی ابلاغ شده و اخذ تعهد از متصدی واحد در پایان دوره آموزشی به این منظور است که خود را پاسخگو بدانند.» او اقدامات آموزشی توجیهی را مانع از اقدامات مقابلهای از سوی پلیس ندانست و تأکید كرد: «با متخلفان برخورد قانونی خواهیم کرد.»
عرضه قلیان در چهارهزار واحد صنفی
سردار لطفی، رئیسپلیس اطلاعات و امنیت فاتب، در بیان وضع واحدهای صنفی ارایهدهنده قلیان هم گفت: «در تهران بزرگ 1683 قهوهخانه دارای مجوز و 308 قهوهخانه فاقد جواز در حال فعالیتند؛ ضمن آنکه 1118 فقره درخواست نیز در دست بررسی است.»