شهروند| دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا، بار دیگر در پشت تریبون قرار گرفت و لفاظی‌های همیشگی خود علیه جمهوری اسلامی ایران را تکرار کرد. ترامپ که قرار بود در مورد تایید یا عدم تایید عملکرد ایران به توافق هسته‌ای موسوم به برجام سخن بگوید، صراحتا اعلام کرد که برجام را تایید نمی‌کند و نخواهد کرد: «ما قدم در راهی نمی‌گذاریم که نتیجه آن مشخص است؛ یعنی رسیدن ایران به سلاح هسته‌ای و گسترش تروریسم.»
دونالد ترامپ گفت تصمیم گرفته است که پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را تایید نکند. او گفت در کنگره طرحی برای بازبینی برجام طرح می‌شود.
رئیس‌جمهوری آمریکا سخنرانی خود را با سخنانی در مورد وظیفه‌اش، که به تعبیر او «تامین امنیت آمریکاست» آغاز کرد و از همان ابتدا شروع به داستان‌سرایی در مورد انقلاب ایران، گروگانگیری در سفارت‌خانه آمریکا کرد. او اتهاماتی علیه جمهوری اسلامی در مورد چند بمب‌گذاری علیه آمریکا وارد کرد و طبق معمول مدعی شد که حکومت ایران، حامی تروریسم است و به القاعده و طالبان و حزب الله لبنان کمک می‌کند.
ترامپ در ادامه سخنان خود مدعی شد که ایران، منطقه خلیج فارس را ناامن می‌کند؛ رئیس‌جمهوری آمریکا اما از واژه جعلی «خلیج عربی» استفاده کرد. او سپس به تکرار سخنانی پرداخت که در دوران مبارزات انتخاباتی خود علیه دولت قبلی آمریکا، یعنی دولت باراک اوباما و توافق هسته‌ای با ایران، به کرات بیان می‌کرد. ترامپ بار دیگر برجام را «یکی از بدترین و یک‌جانبه‌ترین» توافقاتی خواند که ایالات متحده وارد آن شده و ادعا کرد که توافق برجام، در زمانی صورت گرفت که حکومت ایران در آستانه فروپاشی بود؛ اما دولت اوباما تحریم‌ها را برداشت و این مسأله باعث شد که شریان حیاتی سیاسی و اقتصادی به حکومت ایران بازگردد. او گفت: «برجام در بهترین حالت دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را کمی به تعویق می‌اندازد. از همه تاسف‌برانگیزتر این است که ما پیشاپیش، تمام پول‌ها را به ایران داده‌ایم.»
رئیس‌جمهوری آمریکا در سخنان خود ادعا کرد که ایران، «چندین‌بار» از برجام تخطی کرده؛ او از دو مورد خاص نام برد: «ایران بیش از 130 متر مکعب آب سنگین تولید کرده و توقعات ما را از ساخت سانتریفیوژهای پیشرفته، برآورده نکرده است.» ترامپ اما ادعا کرد که با این اوصاف، «آمریکا به تعهدات خود در قبال برجام عمل کرده است، اما ایران، مطابق روح برجام عمل نکرده است.»
دونالد ترامپ گفت که شعار محبوب ایران، «شعار مرگ بر آمریکا و مرگ بر اسراییل» است. نکته جالب توجه این است که «باراک دیوید»، خبرنگار روزنامه هاآرتص در صفحه توییتر خود نوشت: «رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا پیش از سخنرانی آقای ترامپ با بنیامین نتانیاهو، تماس گرفته و او را از جزییات سیاست جدید آمریکا در قبال ایران آگاه کرده است.»
دونالد ترامپ به این ادعاهای تکراری بسنده نکرد و این‌بار ادعای دیگری را بر زبان راند، مبنی بر اینکه حکومت ایران، با کره شمالی در ارتباط است!
تمام مقدمه‌چینی رئیس‌جمهوری آمریکا اما برای این بود که در نهایت بگوید، برای مقابله با ایران، تحریم‌های بیشتری را وضع خواهیم کرد: «پس از مشورت‌های گسترده با مشاورانم، قرار شد استراتژی محکمی را برای مقابله با ایران در پیش بگیریم.»
دونالد ترامپ همچنین گفت که «تحریم‌های سرسختانه‌ای را علیه سپاه پاسداران» اعمال خواهد کرد. او گفت به وزارت دارایی آمریکا اجازه می‌دهد که کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را تحریم کند.
بلافاصله پس از سخنان رئیس‌جمهوری آمریکا، وزارت دارایی آمریکا سه شرکت «فناموج»، «راستافن ارتباط» و «صنایع شهید علم‌الهدی» را به فهرست تحریم‌ها اضافه کرد. همچنین وزارت دارایی آمریکا اعلام کرد که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را تحریم می‌کند.
رئیس‌جمهوری آمریکا گفت که تحریم‌هایی «ورای برجام» را در مورد برنامه موشک‌های بالستیک را اعمال خواهد کرد.
دونالد ترامپ در نهایت گفت تصمیم گرفته است که پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را تایید نکند. او گفت در کنگره طرحی برای بازبینی برجام طرح می‌شود. ترامپ گفت اگر طرح بازبینی کنگره به نتیجه نرسد، برجام به پایان می‌رسد.
بدین ترتیب، دونالد ترامپ تصمیم‌گیری درباره برجام را به عهده کنگره گذاشت. این اولین بار نیست که تصمیم‌های مهم در دولت آقای ترامپ به کنگره واگذار می‌شود. هر اتفاقی ممکن است در کنگره بیفتد و این بستگی به مصوبات کنگره دارد. دقایقی پس از سخنرانی ترامپ در کاخ سفید، فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در سخنانی گفت که «هم اکنون سرنوشت برجام در دست کنگره آمریکا است.» او همچنین بار دیگر تاکید کرد که یک کشور به تنهایی نمی‌تواند برجام را تمام کند: «برجام یک قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل است و رئیس جمهور هیچ کشوری نمی‌تواند به آن پایان بدهد.»
او در عین حال گفت باید تلاشی جمعی انجام شود تا توافق هسته‌ای با ایران حفظ شود.
پاسخ موگرینی
موگرینی گفت که آژانس انرژی اتمی هشت بار تایید کرده که ایران به همه توافقات خودش عمل کرده و اتحادیه اروپا همچنان کامل از برجام حمایت خواهد کرد: «برجام یک متمم طولانی برقطعنامه شورای امنیت هست و هیچ کشوری نیست که یک مصوبه سازمان ملل را زیر پا بگذارد، در حالی که همه جامعه بین الملل از آن حمایت می‌کنند. رئیس جمهوری آمریکا اختیارات زیادی دارد اما برجام جزو اختیاراتش نیست.»
پاسخ حسن روحانی به سخنان ترامپ
ساعتی پس از سخنرانی رئیس‌جمهوری آمریکا، حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران در واکنش به سخنان ترامپ، به سخنرانی پرداخت. آقای روحانی با بیان اینکه در صحبت های ترامپ جز فحاشی و مشتی از اتهامات واهی علیه ملت ایران، حرف دیگری وجود نداشت، گفت: «من ترامپ را دعوت می‌کنم که هم تاریخ را بهتر بخواند و هم جغرافیا را، و هم نسبت به تعهدات بین المللی و ادب و اخلاق و عرف جهانی و بین‌المللی مطالعه کند. ظاهرا ایشان خبر ندارد که دولت آمریکا، در شصت و چهار سال پیش دولت کودتا را روی کار آورد و با پول و اعمال نفوذ و توسط مزدورانش، حکومت قانونی این سرزمین را سرنگون کرد.»
روحانی ادامه داد: «ظاهرا ایشان فراموش کرده که در طول مبارزات مردم ایران علیه دیکتاتوری، کشوری که بیشترین حمایت را از دیکتاتور وقت می‌کرد، آمریکا بود. ظاهرا فراموش کرده که پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی، آمریکا، کودتایی را طراحی کرد و یک بار دیگر در سال 59، این کودتا را تکرار کرد. فراموش کردند که در 8 سال دفاع مظلومانه ایران از تجاوز، آمریکا از متجاوز حمایت کرد. فراموش کرده‌اند که در موشک باران شیمیایی شهر سردشت و حلبچه، به جای آنکه آمریکا بیانیه‌ای بدهد و در مقابل متجاوز بایستد، عکس عمل کرد. آنها فراموش کرده‌اند که در 60 و چند سال گذشته با مردم ایران چه کردند و در طول 40 سال پس از پیروزی انقلاب ایران، با مردم چه کردند.»
رئیس‌جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه ترامپ، جغرافیا را هم یاد نگرفته، گفت: «چطور یک رئیس‌جمهوری اسم معروف و جهانی خلیج فارس را یاد نگرفته. لااقل از نظامیان خودش می پرسید که در نقشه‌هایی که در دست نظامیان و خلبانان خودش هست، اسم این خلیج را چطور نوشته اند.»
روحانی ادامه داد: «حقوق بین‌الملل را هم دقیق نخوانده. مگر یک رئیس جمهور می‌تواند معاهده‌ای که چندجانبه است و در سازمان ملل، به صورت قطعنامه تصویب شده را لغو کند؟ او ظاهرا نمی‌داند که این یک سند دوجانبه بین ایران و آمریکا نیست که آمریکا، هرطور دلش خواست رفتار کند.» حسن روحانی، در ادامه سخنانش افزود: «ادب و اخلاق هم بسیار اهمیت دارد. حرف‌هایی ناصحیح، ناروا، دروغ و اتهامات بی‌اساسی را نسبت به ملت بزرگ ایران وارد کردند. ملت بزرگی که آن ایام که گوینده سخنان امشب به منطقه جنوب خلیج فارس آمده بود، در انتخابات شکوهمند و کم نظیری حضور پیدا کرد و دموکراسی توام با فرهنگ و ایمانش را در معرض جهانیان قرار داد.»
روحانی با بیان اینکه «ایران همواره به تمام معاهدات و تعهدات بین‌المللی خود احترام گذاشته است»، تصریح کرد: «آیا این دولت و ملت یاغی است یا دولتی که همواره در پی تجاوز و کودتا در منطقه و جهان بوده است؟ دولتی که صدها هزار نفر را از ویتنام گرفته تا آمریکای لاتین، با بمب هایش مورد کشتار قرار داده. کسی ادعا می‌کند که در مقابل سلاح هسته‌ای می‌خواهد ایستادگی کند که تنها کشوری است که در تاریخ جهان علیه ملتی از بمب هسته‌ای استفاده کرده؛ آن‌هم نه یک بار، دو بار.»
آقای روحانی تاکید کرد: «به نظر من یک بار دیگر برای مردم ما روشن شد که دولت آمریکا دولتی است که علیه ملت‌های منطقه، ملت ایران و ملت‌های مظلوم، خط قبلی خودش را می‌خواهد ادامه دهد. ملت ایران ملتی نیست که با سخنان ناروا و تنفر انگیز، بخواهند در برابر یک دیکتاتور سر فرود بیاورند. بسیاری از کشورها بودند که به تحریم علیه ایران پیوستند و برایشان ثابت شد که ملت ایران را نمی‌توانند به زانو دربیاورند.»
آقای روحانی تصریح کرد: «برای ملت ایران روشن‌تر شد که باید بیش از گذشته باید در کنار هم و متحد باشیم.»
رئیس‌جمهوری ایران در ادامه سخنانش گفت که «سخنان امشب نشان داد که برجام مستحکم‌تر از آن چیزی است که این آقا در دوران رقابت انتخاباتی‌اش فکر می‌کرد. ماه‌ها از دولت جدید آمریکا گذشته و او همچنان شعار می‌دهد. او می‌گوید که با همکاری کنگره می‌خواهد به برجام، تبصره بزند. او نمی‌داند که به برجام، نه ماده‌ای، نه تبصره‌ای و نه بندی نمی‌تواند اضافه شود.»
رئیس‌جمهوری اسلامی ایران ادامه داد: «آمریکا بارها در برابر یک تعهد چندجانبه بین‌المللی موضع گرفت، و بلافاصله اتحادیه اروپا در مقابل او موضع گرفت.» حسن روحانی در ادامه با بیان اینکه ایران، در برابر تروریسم در منطقه ایستاده و خواهد ایستاد، گفت: «همان تروریست‌هایی که این آقا سال گذشته اعلام کرد که بوجود آورنده‌شان آمریکا بوده است.»
رئیس‌جمهور ادامه داد: «سپاه پاسداران، به عنوان نیروی قدرتمندی که مردم ایران همواره در کنار آن بوده‌اند و سپاه نیز همواره در کنار مردم بوده، از کشور خودش قبل از جنگ تحمیلی در مقابل گروهک‌هایی که شما تحریک کردید، ایستادگی کرد و در جنگ تحمیلی در مقابل متجاوز ایستاد و امروز هم به ندای مظلومیت مردم منطقه پاسخ مثبت داده است.»
وی تصریح کرد: «آیا سپاه فاسد است یا دولت و نیروهای مسلحی که همواره در منطقه علیه استقلال ملت‌ها مداخله و تلاش کردند؟ آیا دولت ایران که تمام ارکانش با انتخابات و کمک مردم انتخاب می‌شود درست است یا دولت‌هایی که مورد حمایت آمریکا هستند و هنوز به صورت قبیله‌ای اداره می‌شوند و یک بار نیز رنگ انتخابات را در کشور خود ندیده‌اند؟»
رئیس جمهوری اسلامی ایران افزود: «آمریکا حامی رژیمی است که در منطقه علیه مردم مظلوم فلسطین و لبنان و دیگر کشورهای منطقه ظلم کرده و ظلم می‌کند، اما نسبت به نیرویی که با تروریسم در منطقه مبارزه می‌کند و هیچ‌گاه با هیچ کشوری تجاوز نکرده، لحن بی‌ادبانه‌ای به کار می‌گیرد.»
وی خطاب به سران آمریکا خاطرنشان کرد: «یادتان رفته است که شما مردم مظلوم هواپیمای مسافربری را در خلیج فارس مورد حمله موشکی قرار دادید و سپس به متجاوزان و جنایتکاران این حادثه دلخراش مدال و جایزه دادید؟ شما یادتان رفته است که جنگ‌های این منطقه را بوجود آورده‌اید و با مردم افغانستان، عراق و سوریه چه کار کرده‌اید؟ حال شما نسبت به موشک‌های ایران نگران هستید؟ چطور شما به سلاح‌هایی که به کشورهای متجاوز می‌دهید و تجاوزهایی که با هواپیماها و بمب‌های ساخت شما مردم مظلوم یمن را مورد هدف قرار می‌دهند، اعتراضی ندارید؟ شما سکوهای نفتی ایران را مورد تجاوز قرار دادید و همواره در این منطقه تجاوز کرده‌اید.» رئیس‌جمهور در ادامه سخنان خود که به صورت زنده از شبکه خبر و شبکه یک سیما پخش می‌شد، اظهار داشت: «فعالیت‌های دفاعی و موشکی ما برای دفاع از این موضوع یعنی دفاع برای ما همیشه مهم بوده است و امروز مهم‌تر است. ما همیشه برای ساخت سلاح‌هایی که مورد نیازمان است تلاش کرده‌ایم و از این به بعد تلاش مضاعف‌تری انجام می‌دهیم. این سلاح‌ها برای دفاع از ماست و ما به فعالیت خود برای دفاع و تقویت دفاعی خود ادامه می‌دهیم.» وی به موضوع برجام اشاره کرد و افزود: «ما نسبت به برجام به عنوان یک معاهده چندجانبه و بین‌المللی تا زمانی که حقوق ما تامین شود و منافع ما اقتضا می‌کند و تا زمانی که از منافع برجام برخوردار می‌شویم، در چارچوب منافع و مصالح ملی کشورمان به برجام احترام می‌گذاریم. ما تاکنون با آژانس همکاری کرده‌ایم و در چارچوب معاهدات بین‌المللی و برجام با آژانس همکاری خواهیم کرد، اما اگر روزی منافع ملی ما تامین نشود و طرف‌های مقابل ما بخواهند تعهدات‌شان را زیر پا بگذارند آنها باید بدانند که ایران لحظه‌ای درنگ نمی‌کند و به آنها پاسخ می‌دهد.» وی خاطرنشان کرد: «آن‌چه که امروز و امشب از زبان مقامات آمریکایی شنیده شد، جز تکرار حرف‌های نادرست و اتهامات واهی که در طول سال‌های گذشته تکرار می‌کردند، چیز جدیدی را مشاهده نکردیم. ما غافلگیر نشدیم چون 40 سال است که به حرف‌های شما عادت داریم. ملت ما غافلگیر نشد چون از شما توقعی بیش از این نداشته و ندارد.» این مقام عالیرتبه کشورمان خطاب به مقامات آمریکایی خاطرنشان کرد:«شما بدانید با این حرف‌های نادرست خود ملت ایران را متحد می‌کنید. شما نمی‌توانید بین ملت و حکومت فاصله بیندازید. شما نمی‌توانید بین ملت و رهبری عظیم‌الشان و محبوب ایران فاصله بیندازید. اساس انقلاب ما براساس پیوند دین و سیاست است و حلقه وصل دین و سیاست مقام معظم رهبری و ولایت فقیه است.» وی تاکید کرد: «ملت ایران به رهبری خود طبق شرع و قانون اساسی احترام گذاشته و فرامین ایشان، فرامین مطاع است. ملت ایران یکپارچه است و همه اقوام و جناح‌ها در ایران در برابر دشمن ملت ایران ایستادگی می‌کنند.» وی افزود: «اگر شما از شعار ملت ایران (مرگ بر آمریکا) ناراحت هستید دست از سیاست‌های خصمانه خود بردارید. ملت ایران به ملت آمریکا و مردم این کشور همواره احترام گذاشته و می‌گذارد و شعار ملت ایران در برابر ملت و کشور آمریکا نیست بلکه در برابر سیاست‌های غلط، توسعه‌طلبانه و متجاوزانه دولت آمریکاست. این دست شماست که سیاست‌های خود را اصلاح کنید و راه درست احترام به ملت‌ها را یاد بگیرید و اگر این کار را کردید در آن زمان ملت ایران می‌داند که با شما چگونه برخورد کند.« رئیس جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه «ملت ایران در برابر توطئه‌گران ایستادگی می‌کند»، خاطرنشان کرد: «هدف آنها این است که ایران را از رشد اقتصادی بازدارد. ایران و دنیا را نسبت به برجام متزلزل کند و جلوی سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی ایران را بگیرد. علی‌رغم حرف‌های ترامپ و سیاست‌های خصمانه دولت آمریکا ملت ایران برای رشد و رونق اقتصادی کشور بیش از پیش تلاش می‌کند و در راستای اجرای فرمان رهبری برای اجرای اقتصاد مقاومتی تلاش و کوشش خواهد کرد.»