کتاب «خاطرات سولفرینو» نوشته ‌هانری دونان است به زبان‌های گوناگون ترجمه و تجدید چاپ شده است. کتابی که از‌ سال 1862 میلادی اسباب برپایی نهضتی جهانی را فراهم آورد و 189 جمعیت ملی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر در سراسر جهان با میلیون‌ها عضو بر مبنای اصول بشردوستانه آن به وجود آمده است. در ایران، محمد‌ابراهیم توکلی کارشک این کتاب را ترجمه کرد و از سوی نشر آژند در سبزوار منتشر شد.
هانری دونان 1910-1828
در یکی از روزهای ماه جولای‌ سال 1887 ناگهان پیرمردی به شهر کوچک هیدن(Heiden) در سویس وارد شد و طولی نکشید که مردم شهر متوجه شدند وی دونان است. با این‌که دونان فقط 59‌سال داشت اما دو دهه فقر و سرماخوردگی او را زودهنگام پیر کرده بود. دونان زندگی جدیدی را آغاز کرد که در آن افراد بسیاری دست‌‌ دوستی به او دادند و حق احترام او را به جا آوردند. او چند صباحی فعالیت خود را در نهضت صلیب‌سرخ که علاقه وافری بدان داشت ادامه داد. نهضتی که دونان سهم بزرگی در شکل‌گیری آن داشت و اکنون پیشرفت زیادی کرده بود. دوستان قدیمی و حامیان پیشین او که می‌دانستند او زنده است، هرازگاهی جویای حال وی می‌شدند و از او خبر می‌گرفتند. دونان از‌سال 1892 به دلیل بیماری و کهولت سن در بیمارستان بستری شد و 18‌سال آخر عمر خود را در آن‌جا سپری کرد. در ‌سال 1895 روزنامه‌نگاری جوان که در سفر به کوه‌های نزدیک هیدن از حضور دونان مطلع شده بود، خواستار مصاحبه با وی شد. ظرف مدت چند روز، مردم دنیا مطلع شدند که دونان هنوز زنده است، هر چند با خدمت بزرگی که به جهانیان کرده است، شرایط زندگی سختی را می‌گذراند، سیل پیشنهادات کمک سرازیر شد. از سوی افراد کوچک و بزرگ نامه‌هایی برای قدردانی از خدمت بزرگ وی از دور و نزدیک رسید. پاپ لیوی سیزدهم تصویری از خودش که آن را امضا کرده بود برای دونان فرستاد. او روی آن تابلو با دستخط خود این کلمات را نوشته بود: «پروردگارا! با قدرت خود صلح را به ما ارزانی دار!» دونان که در آرامش کهنسالی به‌سر می‌برد از تمجیدهایی که در مورد او انجام شد قدردانی کرد.در عین حال با صراحت اعلام کرد که نیازی به کمک ندارد و نیازهای کوچک و ناچیز او هم به نحو احسن توسط بیمارستان و همسایگان در شهر هیدن برآورده می‌شود.
ادامه دارد