حسام مهدوی روزنامه نگار
کاهش قیمت نفت در این روزها باعث شده تا موضوع خاک خورده رهایی از وابستگی به نفت دوباره به متن سخنان مسئولان اقتصادی باز گردد و همگان این کاهش قیمت را فرصت مناسبی برای رهایی از وابستگی به نفت بدانند و پیرامون آن سخنفرسایی کنند. در هفتههای اخیر یکی از بحثهای اصلی محافل اقتصادی توجه به تولید داخلی و حمایت از صنایع برای درمان این بیماری مهلک هلندی بوده است. اما نکته مهم در این میان این است که تا چه اندازه بخش تولید خود را، برای فرستادن به میدان مبارزه جهانی آماده کردهایم تا در صورت آسیبدیدن احتمالی صنعت نفت، بتوانیم جایگزینی برای درآمدهای ارزی داشته باشیم. مسلما وقتی صنایع ما به دلایل مختلفی که رقابتی نبودن یکی از مهمترین آنهاست نمیتواند حضوری موفق در بازارهای جهانی داشته باشد بازهم باید چشم انتظار تحولات بازار نفت بمانیم تا بیش از پیش وابستگی خود به طلای سیاه را ثابت کنیم.
پیش از این راهکاری برای درمان بیماری هلندی (وابستگی به درآمدهای نفتی و تأثیر زیانبار آن بر اقتصاد) در دستور کار قرار گرفت که براساس آن درآمدهای ارزی حاصل از فروش نفت صرف ایجاد زیرساختهای اقتصادی و صنعتی شود. تأسیس حساب ذخیره ارزی و سپس صندوق توسعه ملی اقدامی بود که بدینمنظور و در جهت رهایی از این بیماری اجرایی شد، اما وقتی رئیس دولت قبل اعلام کرد که موجودی این حساب به صفر رسیده دریافتیم که این درمان مؤثر و قوی هم نتوانست اقتصاد ما را در برابر این بیماری واکسینه کند. در واقع تا زمانی که تمام حمایت ما از تولید به کلام و شعار معطوف باشد، نمیتوانیم انتظار چندانی از بخش صنعت بهعنوان یار ذخیره اقتصاد در معادلات بینالمللی داشته باشیم. اینکه درشرایطی کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی دورنمای بودجه و اقتصاد کشور را تهدید کرده، دل به بخش صنعت ناتوان و رنجور خود ببندیم، مانند آن تیمی است که در اصطلاح ورزشیها نیمکت مناسبی (یار ذخیره) ندارد اما دوست دارد با اتکا به این نیمکت ضعیف به جنگ رقبای قوی در میادین بینالمللی برود. عزیزان برای حضور قدرتمند در معادلات جهانی صنایع کشور را بیشتر تغذیه کنید.