| دکتر مهدی بیاتی | روانشناس کودک |
کودک بعد از دوسال که نیازهای خود را از طریق سینه مادر رفع کرده و با آن به آرامش رسیده است، یک مرتبه با این مسأله روبهرو میشود که مادر میخواهد وی را از شیر بگیرد و از رفتارهایی چون سم زدن، ماژیک قرمز کشیدن، لاک تلخ و... استفاده میکند.
کودک در این مرحله با طرد شدن ناگهانی از سوی مادر روبهرو میشود و در واقع اولین شکست عشقی خود را در این سن تجربه میکند.
عشق و علاقه بیریای کودک نسبت به مادر برای رفع نیازهای عاطفی و روانی و رسیدن به آرامش وجود دارد اما بهطور ناگهانی و با رفتار ضربتی و غلط این ارتباط قطع میشود و کودک را دچار شکست عاطفی تلخی میکند.
این شکست عاطفی در فرآیند زندگی کودک تأثیر منفی میگذارد و در ازدواج و مسائل زناشویی وی در آینده مشکلات عدیدهای به وجود میآورد.
رفتار غلط مادر در ارتباط با این موضوع و نحوه از شیر گرفتن کودک ممکن است در ظاهر نتیجهبخش باشد و کودک دیگر شیر مصرف نکند اما باعث برهم خوردن حوزه روانی وی میشود و اختلالاتی چون وسواس، پرخاشگری، گاز گرفتن و... در رفتار وی ایجاد میشود.
این فرآیند باید بهطور تدریجی انجام شود و در یک دوره یک ماه تا 45 روزه، به کودک فرصت دهیم تا بتواند با این موضوع کنار بیاید.
نکته بسیار مهم این است که رفتن کودک به سمت سینه مادر عمدتا به دلیل رفع نیازهای غذایی و تغذیهای نیست، زیرا وقتی کودک در سن 2 سالگی قرار دارد، برای رفع نیازهای غذایی خود از مکملهای غذایی استفاده میکند و در واقع کشش کودک به سمت مادر در آن سنین اغلب برای رسیدن به آرامش است.
برای مثال اگر روزانه 45 دقیقه کودک شیر میخورد، باید بهطور روزانه چند دقیقه از مدت زمان آن کم شود تا در یک دوره 40 روزه این ارتباط قطع و به کودک ضربه عاطفی و روانی وارد نشود. در اصل بازگشت، کودک بعد از مدتی مجددا به سمت سینه مادر گرایش پیدا کرده و احساس نیاز میکند و بسیاری از والدین نسبت به این موضوع حساس هستند و ابراز نگرانی میکنند اما این مسأله هیچ مشکلی نداشته زیرا کودک به تدریج و با رشد شناختی خود متوجه میشود که دیگر این رفتار را تکرار نکند و این ارتباط قطع میشود. اگر رفتار مادر با کودک محبتآمیز و عاشقانه باشد بهطور تدریجی این نیاز در کودک حل میشود، اما زمانی که فضای خانه برای کودک متشنج باشد و حال وی خوب نباشد، او تنها راه برای رفع نیازهای روانی و رسیدن به آرامش را تغذیه از سینه مادر میداند و در برخی مواقع پستانک نیز این نقش را برای کودکان ایفا میکند.
اگر آگاهی و دانش خانوادهها در ارتباط با کودکان افزایش یابد و به آنها فرصت داده شود، مشکلاتی از قبیل مکیدن انگشتان توسط کودکان برای آنها به وجود نمیآید.
مادرانی که شیر ندارند و نمیتوانند به این نیاز کودک خود پاسخ دهند، باید رابطه حسی و عاطفی خود را از طریق بغل کردن و نوازش کودک ایجاد و چند برابر کنند.