| امیرحسین خواجوی |
براي رانندگان و مردمي كه در محور تهران- كرج تردد دارند، هيچ‌چيزي آزار دهنده‌تر از پل فرديس و ترافيك سنگين آن نيست. حجم بالاي ترافيك، خودروهايی با حركت لاك‌پشتي، صداي بوق، بوي لنت‌ترمز و ديسك و صفحه، دود غليظ و تصادفات به‌دليل حركت ميلي‌متري خودروها، راننده‌ها و سرنشين‌هاي عصبي و كلافه از معطلي چندين‌ساعته، داستاني است كه هر روز تكرار مي‌شود. داستاني كه با عمري قريب به دو دهه باعث شده، مدت زمان سفر از تهران به كرج و بالعكس را در بعضي از مواقع تا 4 ساعت هم افزايش دهد. بي‌اغراق بايد گفت در بسياري از مواقع توقف چندين ساعته خودروهاي عبوري در بالا و پايين اين پل، آن را به پاركينگ طبقاتي تبديل مي‌كند تا اتوبان و آزادراه. اين پل محل تلاقي و يکي از اصلي‌ترين مبادي ورود و خروج از اتوبان به سمت شمال و جنوب کرج است که اغلب در ساعت‌هاي اوج عبور و مرور، رانندگان و مسافران براي گذر از يک فاصله 250متري را بيش از یک ساعت معطل مي‌كند. با اين همه اما تلف‌شدن وقت، هدر رفتن سوخت و کلافگي ناشي از ترافيک سنگين روي اين پل را بايد کمترين هزينه گذر از روي آن به‌شمار آورد. هزينه‌اي که همواره با شکايت مسافران و رانندگان مواجه بوده، موضوعي که همواره تاييد مسئولان را نيز به همراه داشته است. وضعيت اين پل و ميدان شهيد سلطاني به قدري پيچيده است که به‌رغم تلاش ماموران، نقش مديريت انتظامي ترافيک در آن به کمترين حد رسيده است و بنابر اظهارات مسئولان راهنمايي‌ورانندگي فقط اصلاح هندسي مي‌تواند اين معضل را تا حدي رفع كند. وقتي حجم فزاينده خودروها به پل فرديس مي‌رسند، وجود وسايل نقليه سنگين، مترو، پايانه اتوبوس‌ها و تاکسي‌ها و عبور عابران بي‌شمار در اين نقطه گره‌اي ترافيکي ايجاد مي‌کند که حتي چندين تيم پليس‌راه هم نمي‌تواند تاثير چنداني درکاهش آن داشته باشد. واقعيت اين است که اتوبان کرج- تهران، پل فرديس و ميدان شهيد سلطاني ظرفيت کشش بار ترافيکي فعلي را ندارند و اين ظرفيت مدت‌هاست پر شده است. براساس آمار پليس‌راه استان تهران روزانه به‌طور ميانگين 190 تا 200 هزار دستگاه خودرو يعني دوبرابر ظرفيت فعلي از اتوبان تهران- کرج عبور مي‌کنند که شمار زيادي از آنها براي تعيين مسير در تقاطع پل فرديس به‌هم مي‌رسند. اين نكته را نبايد فراموش كرد كه اين مشكلات براي روزهاي عادي است، در مواقع تعطيلات و مناسبت‌هاي مختلف كه مردم تهران قصد مسافرت به شمال و شمال‌غرب كشور را دارند، خط‌ترافيك چندين كيلومتري در اتوبان از هر دو سمت خود قصه غم‌انگيز ديگري است كه به سوژه رسانه‌اي داخلي در اين ايام بدل شده است.
براي اولين‌بار در سفرهاي استاني دولت قبل مقرر شد تا در مدت كوتاهي اين گره‌ترافيكي گشوده شود. دستوري كه مانند بسياري ديگر از مصوبات و پروژه‌هاي عمراني تا آغاز روند اجراي آن زمان زيادي بايد سپري شود. با اين كه يكي از اولويت‌هاي مطرح شده در سفر اول دولت نهم به كرج حل معضل قديمي پل فرديس بود ولي هيچ اقدام عملي در اين زمينه در دولت گذشته انجام نشد. طرحي كه قرار بود در اواسط دهه 80 اجرا شود به اوايل دهه 90 موكول شد.
در ابتدا قرار بود اين طرح توسط اداره كل راه و شهرسازي استان تهران اجرا شود، آغاز روند مطالعاتي اين طرح همزمان با شكل‌گيري استان البرز به اداره‌كل راه و شهرسازي اين استان منتقل شد. با بررسي‌هاي صورت گرفته و اصلاح طرح اوليه مرحله مطالعاتي آن در 3 فاز آغاز شد. بنا بر اظهارات مسئولان اداره‌كل راه و شهرسازي استان البرز نقشه‌هاي اوليه تعريض پل غيرهمسطح كرج نيز تهيه شد كه درنهايت در جلسه‌اي با حضور مسئولان استاني مقرر شد كه اين پروژه توسط شهرداري كرج انجام شود. مهندس افشين پيرنون، مدیر ساخت و توسعه راه‌های اداره‌کل راه و شهرسازی البرز در گفت‌وگو با «شهروند» ضمن تاييد اين خبر گفت: «در پی دستور استاندار البرز مبنی‌بر روان‌سازی ترافیک جنوب به شمال کرج در اواخر فروردين‌ماه سال‌جاري طرح اصلاح ترافیکی شهرستان فردیس به کرج با هماهنگی‌های لازم به شهرداری کرج واگذار شد.»
او ادامه داد: «بر همين اساس كليه نقشه‌هاي فني و محاسباتي به‌علاوه چكيده مطالعات انجام شده به‌طور كامل به معاونت عمراني شهرداري تحويل داده شد و تا آنجايي كه من اطلاع دارم، اقدامات خوبي در اين مدت، براي آغاز روند اجرايي اين پروژه توسط شهرداري صورت گرفته است.»
مشكل پل فرديس فقط مربوط به خودروهاي عبوري از زير آن در اتوبان تهران- كرج نيست، بلكه تردد وسايل نقليه عبوري از شمال به جنوب كرج نيز از روي اين پل به كندي انجام مي‌شود. يكي از دلايل اين ترافيك در روي پل مربوط به عرض كم پل قديمي از جنوب به شمال است و قسمت ديگر آن به رمپ‌هاي چپ‌گرد و راست‌گرد آن مربوط مي‌شود. در قسمت زيرين نيز به دليل وجود پايه‌هاي پل فعلي عرض اتوبان در اين نقطه را نسبت به قسمت‌هاي ديگر اتوبان كاهش داده است كه اين كاهش عرض مهم‌ترين دليل ترافيك سنگين در هر دو باند شمالي و جنوبي اتوبان تهران- كرج است. مهندس علي‌اصغر كمال‌زاده، معاون فني و عمراني شهرداري در اين خصوص به «شهروند» گفت: «مشكل ترافيكي پل فرديس، عمري به اندازه 20سال دارد و در چند‌سال گذشته با توجه به رشد چشمگير تعداد خودروها و افزايش ميزان سفرهاي بين‌شهري تبديل به گره كور ترافيكي شده است.» او درخصوص آخرين وضعيت پروژه پل فرديس گفت: «مشاور ما در اين طرح شركت مهندسين مشاور رها است و تشريفات مناقصه اين پروژه درحال انجام است و تا 2 ماه آينده با مشخص‌شدن برنده مناقصه عمليات اجرايي آن آغاز خواهد شد. ساخت پل جديد در مسير جنوب به شمال كرج، تعريض اتوبان تهران- كرج به اندازه يك لاين عبوري در هر باند، بخشي از اين طرح است كه براساس برآوردهاي صورت گرفته براي اين مرحله چيزي حدود 6ميليارد اعتبار لازم است. بخش اوليه اين طرح در بهمن 94 به بهره‌‌برداري مي‌رسد.» البته كمبود خروجي و عدم دسترسي مناسب به نقاط مختلف شهر كرج در محدوده اتوبان تهران- كرج- قزوين، به‌علاوه عدم‌وجود پل‌هاي مناسب ارتباطي بين دو بخش شمالي و جنوبي شهر كرج حجم تردد در اين محور را بسيار افزايش داده است. به‌طوري كه در كل مسير 20 كيلومتري پل كلاك تا پل حصارك فقط 9 خروجي وجود دارد كه برخي از آنها نيز از استانداردهاي لازم برخوردار نيستند. در مجموع بايد گفت تعريض پل فرديس فقط قسمتي از پازل ترافيكي محور مهم پرتردد تهران- كرج-قزوين را حل خواهد كرد. افزايش تعداد لاين‌هاي عبوري اين اتوبان حدفاصل كلاك تا حصارك و احداث خروجي‌هاي غيرهمسطح متناسب رشد جمعيت از ديگر اقداماتي است كه بايد هرچه زودتر براي آغاز آن دست به‌كار شد.