شهروند| دیگر زمان چندانی تا حضور گزینه‌های پیشنهادی در مجلس شورای اسلامی باقی نمانده است. سیدعباس صالحی وزیر پیشنهادی دولت دوازدهم پیش از فرارسیدن روز حضورش در مجلس برای گرفتن رأی اعتماد از نمایندگان مردم، در گفت‌وگویی مفصل به بیان رویکردی که برای مدیریت حوزه فرهنگ و هنر مدنظر دارد پرداخته و مهمترین روش خود را ایجاد گفت‌وگو برای حل مشکلات اعلام کرده است. معاون فرهنگی وزارت ارشاد در دولت یازدهم می‌گوید هرچند با حوزه کتاب ارتباط بیشتری داشته، اما با سینما و تئاتر و هنرهای دیگر هم بیگانه نیست.
به نظر وزیر پیشنهادی ارشاد: «وزارت فرهنگ و ارشاد موضوع‌های متنوعی را به همراه دارد و مسئولیت‌ها و دامنه‌های آن از اوقاف و حج و زیارت و فعالیت‌های قرآنی است تا موسیقی، تئاتر، سینما و کتاب و موضوعات دیگر. این دامنه وسیع از لحاظ موضوعات طبعا این انتظار را در اهالی هرکدام به‌وجود می‌آورد که کسی که سکان‌داری این وزارت را برعهده می‌گیرد، در همه حوزه‌ها تخصص داشته باشد. این اما انتظاری است که حاصل نمی‌شود و در هیچ دوره‌ای هم این‌گونه نبوده.»
صالحی که در 4سال گذشته سکان معاونت فرهنگی وزارت ارشاد و حوزه کتاب و نشر را در دست داشته است، در توضیح بیشتر می‌گوید: «من از لحاظ شخصیت فردی، با حیطه‌های مختلف فرهنگی و هنری انس وجودی داشته‌ام. گرچه شاید با حوزه کتاب مأنوس‌تر و مرتبط‌تر بوده‌ام اما با سینما و تئاتر و هنرهای دیگر هم بیگانه نیستم؛ حداقل از منظر علاقه‌های شخصی. البته مثل هر فرد دیگری، این دامنه‌های آشنایی ممکن است در حوزه‌هایی ضعیف‌تر و در حوزه‌هایی وسیع‌تر باشد.»
او در مواجهه با این پرسش که عده‌ای معتقدند سیدعباس صالحی با وجود اشراف کامل به مسائل مربوط به کتاب به حوزه‌های دیگر وزارت ارشاد اشراف کامل ندارد به ایسنا گفته: وزارت فرهنگ و ارشاد موضوع‌های متنوعی را به همراه دارد و مسئولیت‌ها و دامنه‌های آن از اوقاف و حج و زیارت، و فعالیت‌های قرآنی است تا موسیقی، تئاتر، سینما و کتاب و موضوعات دیگر. این دامنه وسیع از لحاظ موضوعات طبعا این انتظار را در اهالی هرکدام به‌وجود می‌آورد که کسی که سکان‌داری این وزارت را برعهده می‌گیرد، در همه حوزه‌ها تخصص داشته باشد. این اما انتظاری است که حاصل نمی‌شود و در هیچ دوره‌ای هم این‌گونه نبوده است. آنچه شاید اهمیت داشته باشد، این است که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از لحاظ شخصیت وجودی با این دامنه گسترده، قرابت داشته باشد. یعنی در این حوزه‌ها، آگاهی‌های لازم و پایه‌ای داشته باشد.
از جمله مسائل مورد بحثی که همیشه درباره شیوه مدیریت وزارتخانه پر حاشیه ارشاد مطرح بوده آن است که برخی معتقدند در بسیاری از موارد وزرای ارشاد نمی‌توانند سلیقه‌ها و نگاه‌های خود را در حوزه عمل به بوته آزمایش بگذارند. با این توضیح که به‌عنوان مثال در مسأله توقیف فیلم‌های سینمایی یا تحریم آنها از سوی حوزه هنری ممکن است وزیر ارشاد انتخاب دیگری داشته باشد اما قرار گرفتن در تنگناها جلوی پیاده سازی دستورات او را بگیرند. به همین خاطر هم هست که سوال در مورد شیوه برخورد مناسب با این تنگناها همیشه مطرح بوده و امروز بیش از هر وقت دیگری در اولویت قرار دارد. اختلالات ایجاد شده در برگزاری کنسرت‌ها هم از دیگر عوامل ایجاد این تنگناها هستند. صالحی دراین‌باره می‌گوید: یکی از چیزهایی که در این 4سال حضور در وزارت ارشاد شیوه من بوده، این است که اگر بتوانیم از مسیر گفت‌وگو بین کنشگران حوزه فرهنگ حرکت کنیم، اگر نگوییم همه مشکلات ما حل می‌شود، دست‌کم بخشی از مشکلات ما حل خواهد شد. گفت‌وگوی فعال، مستمر و سازنده بین اصحاب فرهنگ که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منافعشان را تعقیب می‌کند، با کسانی که در حیطه‌های فرهنگی از دیگر حوزه‌ها ورود دارند؛ چه کنشگران سیاست، چه کنشگران دین و امنیت. با کمک تجربه 4ساله در مدیریت معاونت فرهنگی و دوستان خوبی که در وزارت ارشاد داریم، امیدواریم با یک گفت‌وگوی پیوسته بتوانیم ذهن‌ها را به هم نزدیک کنیم.
او در پاسخ به این سوال که چه استراتژی در مواجهه با حوزه‌های مسأله‌دار و حاشیه‌ساز دارد هم گفته: به نظر می‌آید هر یک از این موضوعات را باید در مرحله عمل پیش برد. احساس خود من این است که گفت‌وگو حتی در سخت‌ترین مسأله‌ها می‌تواند راه‌هایی بگشاید، اما باید وارد مرحله عمل شد و به این مسأله توجه کرد تا مسیرهای خودش را نشان بدهد. چون این مسأله شاید یک پاسخ یکنواخت و سراسری نداشته باشد. ممکن است در فضاهای مختلف این گفت‌وگو سناریوهای متفاوت خودش را پیدا کند.
در ادامه صالحی درباره انجمن صنفی روزنامه‌نگاران و راه‌های بازگشایی آن‌که یکی از وعده‌های به زمین مانده دولت یازدهم است توضیح داده: اصل این مطلب که تشکل‌ها و انجمن‌های جامعه فرهنگی - هنری یک نقطه اتکا و عمل فرهنگی ما هستند، هم در برنامه دولت و هم مدیریت فرهنگی به‌صورت جدی ملاحظه شده است. حتما ما در حوزه فرهنگ و هنر با این نگاه جلو می‌رویم که از تأسیس تشکل‌های صنفی حمایت کنیم و در آن جایی که وجود دارند، به قدرت آنها فکر کنیم. قطعا حوزه رسانه و روزنامه‌نگاران هم در این مجموعه قرار دارند. بحث‌هایی که در حوزه انجمن صنفی است، مقوله‌ای است که باید دید چرا در گذشته جلو نرفته است و آسیب‌شناسی شود. اما حتما به این‌که تشکل صنفی تأسیس شود یا به اقتدار برسد، توجه خواهد شد.
معاون فرهنگی وزارت ارشاد در دولت یازدهم معتقد است «نه ثبات مدیران اصل است و نه تغییر آنان». به همین خاطر وقتی ایسنا از او درباره ابقای مدیران و معاونت‌ها پرسیده، صالحی به این سوال پاسخ جالبی داده است: چیزی که مهم است، برنامه و اقداماتی است که ذیل آنها انجام و پیگیری می‌شود. یعنی باید از برنامه‌ها و اقدامات عقب‌نشینی نکنیم. ثبات یا تغییر را نمی‌شود اصل دانست. شعار تغییر می‌تواند التهاب‌زا باشد و فضا را برای کارهای اصلاحی ببندد. از آن طرف هم اصل ثبات نباید به این معنا باشد که تکامل و پیشرفت در برنامه‌ها دیده نشود. تغییرات می‌تواند با حفظ مدیران صورت بگیرد، اما تغییر رویکرد داشته باشیم؛ که در برخی از حوزه‌ها می‌تواند با حفظ مدیران هم نباشد. درواقع تغییراتی که التهاب‌آفرین نباشد؛ به‌گونه‌ای که التهاب تغییرات عملا رویکردها را زیر سوال ببرد و مسأله تغییر خودش اصالت پیدا کند و مانع ایجاد شود.
او به اهمیت حضور بانوان در حوزه‌های مدیریتی هم تأکید کرده و گفته: در حوزه وزارتخانه‌ها، ازجمله وزارت ارشاد، حتما این نگاه وجود خواهد داشت. همان‌طور هم که در روزهای گذشته شنیده‌اید، هم خود آقای رئیس‌جمهوری و هم آقای جهانگیری معاون اول این بحث را مطرح کردند که وزارتخانه‌ها به این سمت حرکت کنند که سطوح مدیریتی زنان را در دولت دوازدهم تغییر بدهند. این مسأله در دولت دوازدهم یک رویکرد جدی است و در وزارت ارشاد نیز تعقیب خواهد شد تا سهم‌های مدیریتی زنان، نه به‌عنوان سهم جنسیتی، بلکه سهم شایستگی، جایگاه خودش را پیدا کند. امیدواریم ما در این مورد شاهد یک پیشرفت از لحاظ حضور شایسته زنان در فضای مدیران عالیرتبه و میانی باشیم.
او درباره نگاهش به شبکه‌های اجتماعی و خاصه توییتر هم گفته: در این زمینه تا وقتی که در شورایعالی فضای مجازی حضور نیافته‌ایم، نمی‌توان صحبت رسمی داشت.
صالحی البته در ادامه به نگاه شخص خودش هم اشاره کرده و توضیح داد: نگاه شخصی من به این مقوله، نگاه روشنی است و خود حضور در این فضا هم معنای خودش را دارد اما وقتی این نگاه می‌خواهد در تصمیم‌گیری‌های رسمی مطرح شود، اقتضا این است که ابتدا وارد آن مباحث شد، حرف‌ها را شنید، مطلع شد و بعد اظهارنظر کرد. به‌طورکلی، حوزه شبکه‌های اجتماعی فرصت‌های کم‌دریغی را در فضای تبادل و ارتقای اطلاعات می‌سازد. البته ممکن است تهدیدهایی هم داشته باشد اما نمی‌شود از فرصت‌های این فضا گذشت.
یکی از مباحث پر مناقشه سال‌های اخیر در حوزه نشر مسأله ممیزی قبل از انتشار است که البته از شعارهای دولت در 4سال گذشته هم بود. با این وجود این مسأله به نتیجه قطعی نرسید و همچنان وضعیتش مشخص نیست. صالحی درباره این‌که آیا می‌شود انتظار داشت در دوران وزارت او پیشرفتی در این حوزه حاصل شود گفته: بحث ممیزی پیش از انتشار معطوف به چشم‌انداز دورنماتری است. ما در این حوزه قوانینی داریم که ملزم به رعایت قوانین و عمل به آنها در فضای اجتماعی هستیم. یکی از این قوانین، قانون ضوابط نشر شورایعالی انقلاب فرهنگی است که مجوز قبل از انتشار را تکلیف می‌کند. آن چیزی که می‌تواند محل توجه باشد، این است که این قانون اصلاح شود. وقتی قانونی وجود دارد، عملا دستگاه مجریه عامل اجرای آن است که خودش واضع قانون نیست. در این حوزه به‌رغم این‌که کارگروه‌هایی شکل گرفت و با برخی از ناشران برای ایجاد هیأت‌های علمی ممیزی صحبت شد و دستورالعمل‌های اجرایی آن به تصویب رسید، اما این دستورالعمل‌ها به مرحله اجرا نرسیدند.