شهروند| تابآوری به چه معنا است؟ «شهروند» سعی کرده است در گفتوگو با دکتر عباس استاد تقیزاده، مشاور رئیس جمعیت هلال احمر در بهبود مدیریت سوانح و بحران ها و ارتقای تاب آوری اجتماعی به تعریفی ساده از این موضوع دست یابد. عباس استاد تقیزاده در این گفتوگو به سطوح مختلف تابآوری اشاره
داشته است.
یک تعریف ساده ازتابآوری داشته باشیم؟
همه ما در زندگی با یکسری مشکلات و استرسها مواجه هستیم. این استرس میتواند فردی باشد مثل یک بیماری مثل یک سردرد؛ من امروز گرسنه میشوم، به من استرس وارد میشود؛ کمپول میشوم، به من استرس وارد میشود. بلایای طبیعی هم یک نوع استرس هستند؛ یک فشار بیش از حد به یک سیستم، در یک مبحث کلی هر موردی که باعث یک رنجش و سختی شود، بحران است. مسائلی همچون گرسنگی و سرما، اختلاف دیدگاه، استرسهای شخصی است و به جامعه هم استرس وارد میکند. تورم، خشکسالی، زلزله استرس به جامعه هستند. بنابراین تابآوری هم سطوح مختلفی دارد. ما سطح تابآوری فردی داریم؛ وقتی به یک فرد استرس وارد میشود، سطح تابآوری در یک خانواده به عنوان کوچکترین گروه اجتماعی و به ترتیب سطح تابآوری در یک شهر، کشور و جهان را داریم.
پس ما یک فشار داریم، این فشار میتواند اجتماعی، سیاسی، زیستمحیطی و... باشد. در برابر این فشارها باید یک نوع مدیریت داشته باشیم؛ سوال این است چگونه این فشارهای واردشده را مدیریت کنیم؟ آخرین روشهای علمی به ما میگوید که بهترین نوع مدیریت بالابردن تابآوری جامعه است؛ چرا چون این استرسها خواهی نخواهی هستند؛ شما نمیتوانید آنها را از بین ببرید، شما به زلزله نمیتوانید بگوید نیا، هوا گرم نشو، باران نیا، اینها دست ما نیست خیلی از بحرانهای اجتماعی و اختلافنظرها، مسائل زیستمحیطی حتی مسائل سیاسی هم به همین شکل است؛ ما تابآوری را رویکردی میدانیم برای مدیریت مطلوب این بحرانها.
جمعیت هلالاحمر به تابآوری باید چه نگاهی داشته باشد ؟
ما در جمعیت وقتی صحبت از جامعه میکنیم، منظور تابآوری در سطح جامعه است. جامعه از چه موضوعاتی تشکیل شده است، در جامعه ما چه موضوعاتی داریم، ما در جامعه محورهای مختلفی داریم؛ مثلا حیطه اقتصاد به جامعه بستگی دارد، اینکه درآمد خوبی داشته باشیم، اشتغال خوبی داشته باشیم؛ اینها همه مربوط به جامعه است. ما زمانی که از تابآوری در اجتماع صحبت میکنیم، یعنی حیطه اجتماعی تابآوری در جامعه. جامعه متشکل از 6 حیطه است: اجتماعی، اقتصادی، مسائل زیستمحیطی، مسائل حاکمیتی، فرهنگی، فیزیکی.
ما یک دید کلی داریم، جامعهای که باید تابآور شود؛ چون این فشارها بر جامعه وارد میشود. پس ما ایرانی میخواهیم که تابآور باشد، تابآوری تنها وظیفه هلالاحمر هم نیست. همانطور که تنها وظیفه وزارت بهداشت هم نیست، تنها وظیفه وزارت کشور هم نیست، حتی تنها وظیفه دولت هم نیست و حتی نباید به این مسأله حاکمیتی نگاه کرد. خیلی شفاف باید بپرسیم نقش و ماموریت چشمانداز جمعیت هلالاحمر برای ایجاد تابآوری کجاست؟ هلالاحمر تا کجا میتواند در این موضوع فعالیت داشته باشد؟
ما میخواهیم ماشینی بسازیم، حرکت کند؛ لاستیکسازی لاستیک را میسازد، موتورسازی موتوررا. هر بخش فعالیت خود را دنبال میکند. حال سوال اینجا است ما میخواهیم یک جامعه تابآور بسازیم، نقش جمعیت چیست؟ ما در این کارگاه اساسنامه جمعیت را گذاشتیم؛ ماموریتهایی که برای جمعیت در نظر گرفته شده است را مشخص کردیم؛ راهبردهای 10ساله را در نظر گرفتیم، اسناد بالادستی بینالمللی را مدنظر قرار دادیم و گفتیم حالا تابآوری در کجای این دایره تعریف میشود.
میتوانید خلاصهای از نتیجه به دستآمده ارایه دهید؟
عمده فعالیتی که جمعیت میتواند داشته باشد در حوزههای اجتماعی، فرهنگی و نهادی است.