شهروند | مقابله با ابولا در غرب آفریقا به 19هزار پزشک و پرستار نیاز دارد اما به گفته مقامات سازمان ملل تا به امروز تنها بخش کوچکی از این نیاز برطرف شده است. از یکهزار وسیلهنقلیه موردنیاز در ماموریت مبارزه با ابولا تا امروز تنها 69دستگاه فراهم شده است و از 500تیم موردنیاز برای تدفین بهداشتی اجساد و جلوگیری از گسترش بیماری نیز تنها 50تیم مشغول به کارند و هنوز مشخص نیست که هزینههای این افراد توسط چه کسی پرداخت خواهد شد.
بحران ابولا دستاوردهای مختصری را که در طول دهه گذشته در بخشهای جنگزده غرب آفریقا بهدست آمده به سرعت از بین میبرد. مدارس تعطیل شدهاند، طرحهای واکسیناسیون به حالت تعلیق درآمدهاند و با دست کشیدن کشاورزان از کار در مزارع، بحران غذایی دیگری در این منطقه در حال ظهور است.
سازمانهای خیریه در تلاش برای تقویت سیستم بهداشت در گینه، لیبریا و سیرالئون پیش از آنکه این 3کشور به مرکز شیوع ابولا بدل شوند، میلیونها دلار هزینه کردهاند. آژانسهای مددکاران سازمان ملل چندین دهه است که در این مناطق به فعالیت مشغولند و پروژههایی را برای آموزش کارکنان بهداشت، بهبود نرخ مرگومیر کودکان و فرستادن کودکان به مدرسه به اجرا درآوردهاند. نیروهای حافظ صلح سازمان ملل متحد از زمان پایان جنگ داخلی ویرانگر سیرالئون 20سال است که به تقویت این کشور مشغولند. لیبریا نیز هنگام آغاز شیوع ابولا در سالجاری میزبان 5هزار نیروی حافظ صلح بود.
حالا ویروسی که پیش از این توسط پزشکان در بخشهایی از غرب آفریقا کنترل شده بود، بار دیگر قدرت گرفته و منافع این کشورها را با تهدیدی جدی مواجه کرده است و ثباتشکننده این منطقه با خطری بالقوه روبهرو است.
اخباری از بروز درگیری و اعتصاب در این مناطق به گوش میرسد و تنشهای نهفته بین همسایگان این منطقه که برای سالیان درازی به جنگهای داخلی یکدیگر دامن زدهاند، رفتهرفته شکل جدیتری به خود میگیرد. صندوق بینالمللی توسعه کشاورزی به عنوان یکی دیگر از نهادهای سازمان ملل هفته گذشته نسبت به یک بحران گرسنگی در ابعاد بسیار گسترده بهدنبال شیوع ابولا هشدار دادند.
این در حالی است که شورای امنیت 2ماه پیش مشغول بررسی کاهش سریع نیروهای حافظ صلح در این منطقه بود چرا که نیاز به حضور نیروهای سازمان ملل در برخی کشورهای دیگر احساس میشد. این طرح پیشنهادی از آن زمان تاکنون به حالت تعلیق درآمده است و سازمان ملل در تلاش است تا سربازان کلاهآبی خود را در این مناطق حفظ کند، هرچند این امری دشوار است. به عنوان مثال فیلیپین اعلام کرده نیروهای خود را به دلیل خطر ابتلا به ابولا از لیبریا خارج خواهد کرد.
یک دیپلمات سازمان ملل متحد که مایل به افشای هویت خود نشد درخصوص آینده تاریک این منطقه گفت: «اکنون واضح است که این بحران بهداشت میتواند بر اقتصاد و دیگر بخشها تاثیر بگذارد، چیزی که پیش از این هنوز مشخص نشده بود.»
سازمان ملل متحد برای کسب اطمینان از بکارگیری تمام قوای نیروهای حافظ صلح در ماموریت مقابله با ابولا تلاشهایی را صورت داده که براساس گزارشهای محرمانه سازمان ملل از این اقدامات میتوان به انتشار پیامهای بهداشت عمومی در شبکههای رادیویی، اهدای خودرو و کیسههایی به دولت لیبی برای جابهجایی اجساد و همچنین کمک به ساخت مراکز درمانی اشاره کرد. بنابر اعلام سازمان ملل متحد، این نهاد از سال 2003 تا به امروز در ماموریتهای نیروهای حافظ صلح بیش از 8میلیار دلار هزینه کرده است.
اکنون ایالات متحده آمریکا نیز در نظر دارد 4هزار سرباز را برای ساخت مراکز درمان ابولا به لیبریا ارسال کند. بریتانیا و فرانسه نیز بهطور جداگانه نیروهایی را برای ساخت این مراکز در سیرالئون و گینه که از مستعمرات سابق آنها به شمار میرفتند، اعزام کردهاند. بزرگترین چالش مقابله با ابولا در شرایط کنونی فراهم آوردن نیرویانسانی موردنیاز است. بنابر اعلام سازمان ملل تا ماه دسامبر 19هزار پزشک و پرستار موردنیاز است البته تا آن زمان شمار مبتلایان به این بیماری در هر هفته به 10هزار نفر خواهد رسید. سازمان ملل برای متوقف کردن شیوع ابولا هدف بلندپروازانهای را معین کرده و قصد دارد دستکم 70درصد از مبتلایان به این بیماری را قرنطینه کند و شرایط دفن ایمن دستکم 70درصد از قربانیان را نیز فراهم آورد.
این تلاشها بهدنبال قطعنامه شورای امنیت که در اواسط ماه سپتامبر تصویب شد، انجام میگیرد. در این قطعنامه ویروس ابولا بهعنوان تهدیدی بالقوه برای صلح و ثبات در منطقه معرفی شده است. بان کیمون، دبیر کل سازمان ملل متحد نیز خواستار کمک یکمیلیارد دلاری شده و این در حالی است که اندوخته صندوق کمکهای این سازمان روز سهشنبه کمتر از 9میلیون دلار بود. اهداکنندگان کمک بهطور جداگانه کمکهای نقدی و غیرنقدی خود را به برنامههای بخصوصی اختصاص دادهاند که این کمکها به 386میلیون دلار میرسد که این رقم کمتر از 40درصد مبلغ موردنیاز اعلام شده از سوی بان کیمون است.
«آنتونی بانبری»، رئیس هیأت اختصاصی سازمان ملل برای مهار ابولا در این خصوص گفت: «ما حتی به مبلغ موردنیازمان نزدیک هم نیستیم، حتی نیروها و لوازم موردنیازمان را نیز در اختیار نداریم.» بانبری با بررسی نیازهای فعلی گفت: «این خلاف وجدان است.»
«ژان اگلند»، یک مقام سابق سازمان ملل که اکنون ریاست شورای پناهندگان نوروژی را برعهده دارد نیز در اینباره گفت: گروه او تا زمانی که از مراقبتهای مناسب برای درمان مددکاران بهداشتی در مراکز عاری از ابولا اطمینان حاصل نکند، نمیتواند متخصصان بهداشتی خود را به غرب آفریقا اعزام کند.
ارتش ایالات متحده در حال حاضر مشغول ساخت مرکزی برای درمان مددکاران خارجی در «مونرویا»، پایتخت لیبریاست. پیشبینی میشود که این مرکز تا ماه آینده آماده شود. اتحادیه اروپا نیز به تازگی طرحی را برای جابهجایی و انتقال امدادگرانی که به این ویروس آلوده شدهاند تصویب کرده است.
به گفته اگلند، تمامی این طرحهای سازمان ملل با همکاری آمریکا و اتحادیه اروپا باید هرچه سریعتر انجام شود.
کمکها به درمان ابولا پس از تجدیدنظر شورای امنیت افزایش یافت. آمریکا قصد دارد 18مرکز درمانی را در سراسر لیبریا تاسیس کند. آلمان مشغول ساخت یک مرکز درمانی در سیرالئون و یکی دیگر در لیبریاست و از هواپیماهای نظامی خود برای حملونقل تجهیزات سازمان ملل استفاده میکند. چین نیز اعلام کرده که موتورسیکلتهایی را برای کمک به ردیابی بیماری ارسال خواهد کرد و همچنین کمکی 6میلیون دلاری را برای تامین غذای افراد تحت قرنطینه در نظر گرفته است. همچنین ائتلافی از کشورهای شرق آفریقا نیز متعهد به ارسال 600 امدادگر شدهاند.
اما دیگر بیماران نیز به بیمارستان و کمکهای بهداشتی نیاز دارند و این در حالی است که لیبریا حتی پیش از شیوع ابولا نیز با کمبود شدید کادر پزشکی مواجه بود.