مائده امینی| زمان افتتاح «افتخار مهندسی ایرانی» تا پایان‌ سال 96 تمدید شد. درحالی روز گذشته اسحاق جهانگیری معاون اول ریاست‌جمهوری به اتفاق عباس آخوندی، وزیر راه‌وشهرسازی از مراحل پایانی ساخت و آماده‌سازی قطعه یک این آزادراه طلسم‌شده، بازدید کرد که دی‌ماه 95، محمد سعيدي‌كيا، رئيس بنياد مستضعفان وعده داده بود: آزادراه تهران- شمال، در بهار 96 افتتاح می‌شود. دیروز ، سعیدی‌کیا درجمع خبرنگاران، از مردم بابت تحقق‌نیافتن این وعده عذرخواهی کرد.
اسحاق جهانگیری که این آزادراه را افتخار مهندسی ایرانی می‌داند، می‌گوید: در دو‌سال اخیر پیشرفت فیزیکی این آزادراه از 29 به 85‌درصد رسیده که خود عدد قابل توجهی است.
معاون اول رئیس‌جمهوری، درحاشیه بازدید دیروز، خبر از پیشروی قطعه دو آزادراه تهران هم داده و توضیح داد: قطعه دو با طول 22کیلومتر درحال پیشروی است. 4 پیمانکار برای اجرای این قطعه از آزادراه انتخاب و مناقصات لازم انجام شده است. همچنین مسیر رفت این تونل در دست احداث بوده و تاکنون پیشرفت فیزیکی خوبی را پشت سر گذاشته است.
تمام شرکت‌هایی که دراین مجموعه کار می‌کنند، شرکت‌های ایرانی هستند و پیمانکاران چینی محل را به‌طور کامل ترک کرده‌اند. جهانگیری این اتفاق را ویژگی ممتاز کابینه یازدهم می‌داند.
داستان
از چه قرار است؟
آزادراه تهران- شمال کابینه‌های مختلفی را به خود دیده است. پروژه‌ای که با هدف کاهش مسافت تهران به چالوس در‌ سال ١٣٧٦ کلید خورد و درطی 18‌سال تنها ٣٢‌درصد پیشرفت فیزیکی را تجربه کرد. کابینه روحانی اما تنها کمی بعد از روی کارآمدن، تصمیم گرفت هرطور که شده، قال این آزادراه پرحاشیه را بکند. فعالیت‌ها از سر گرفته شد و کار به جایی رسید که ‌حالا به گفته معاون اول رئیس‌جمهوری ‌درصد تکمیل این پروژه به 85 رسیده است. این آزادراه چهار قطعه دارد که قطعه اول آن، استراتژیک‌ترین بخش آن است و وقتی صحبت از تکمیل این آزادراه می‌شود، مستقیما این قطعه نشانه گرفته می‌شود. قطعه دوم این آزادراه به گفته عباس آخوندی وزیر راه 22کیلومتر است که تا سه‌سال آینده پرونده آن به‌طورکلی بسته شده و درحال حاضر درحال پیشروی همزمان با قطعه یک است. قطعه سوم اما یکی از قطعه‌های پیچیده این آزادراه است که هنوز در مرحله امضاکردن تفاهمنامه‌ها به سر می‌برد و این درحالی است که کار قطعه چهارم سال‌ها پیش تمام شده است. طول مسیر این آزادراه را کارشناس علمی پروژه در گفت‌وگو با «شهروند» 64کیلومتر اعلام کرده و می‌گوید: 32 تونل در این پروژه احداث شده یا در دست احداث است.
این آزادراه
یک راه معمولی نیست
اسحاق جهانگیری دیروز درجمع خبرنگاران گفت: این آزادراه، یک راه معمولی نیست و سازه‌های مهندسی بسیار پیچیده‌ای دارد؛ چراکه هم تونل‌های بزرگی دارد، هم موانع سختی بر سر راه آن قرار دارد، این پروژه حتی درحد خاکریزی و خاکبرداری هم از پیچیدگی‌های فنی و اجتماعی زیادی برخوردار است.
او درباره تونل بزرگ البرز که در قطعه 2 قرار دارد، گفت: طول این تونل 6‌هزارو400 متر است که از بزرگترین تونل‌هایی است که تاکنون در دست ساخت قرار گرفته است. معاون اول رئیس‌جمهوری در ادامه گفت: 800‌میلیارد تومان برای تکمیل قطعه دو لازم است که برای آن با پیمانکاران مربوطه تفاهمنامه امضا شده و قرار است این بخش از پروژه هم ظرف 3‌سال آینده تکمیل و راه‌اندازی شود.
قطعه 3، یکی از قطعات بسیار پیچیده این مسیر است که به گفته جهانگیری جهت تکمیل آن مسئولان درحال مذاکره با شرکت‌های خارجی برای تأمین مالی و اجرا هستند.
پای نخستین تکنولوژی‌ها
به ایران باز شد
«تمامی کف‌سازی این آزادراه، از نوع بتنی است. یک تکنولوژی جدید وارد این سیستم شده است.» این خبر را عباس آخوندی پس از تکمیل سخنان جهانگیری اعلام کرد و گفت: در ساخت این آزادراه مشقت‌های بسیاری وجود داشت. برای مثال، ما برای حفظ ایمنی کارگران و مردمی که در آینده از این آزادراه استفاده خواهند کرد، سقف یک تونل 4‌هزارو900 متری را دوپوشه اجرا کردیم تا اگر آتش‌سوزی رخ داد، بتوان به راحتی افراد مستقر در کف تونل را نجات داد. وزیر راه تأکید کرد: تکنولوژی تونل دوپوشه را برای نخستین‌بار در ایران به کار بستیم. وزیر راه درنهایت خبر خوشی به خبرنگاران داد: پیش از این، تمامی پیمانکارهای این پروژه خارجی بودند، امروز با تمامی این پیمانکارها تسویه کردیم و کل کار در دست شرکت‌های داخلی است.
چرا سعیدی‌کیا
 بر سر قول خود نماند؟
رئیس بنیاد مستضعفان برای تأخیر چند ماهه در تحقق وعده‌ای که در ‌سال 95 داده بود، از مردم عذرخواهی کرد. او دلایل تأخیر چندماهه را این‌گونه عنوان کرد: زمستان سختی را پشت سر گذاشتیم. دمای هوا در بیشتر روزها به منفی 20 درجه هم رسیده بود. به این ترتیب، برای بتن‌ریزی مجبور بودیم هم مصالح را با بخار گرم کنیم و هم از آب گرم استفاده کنیم. چندین رانش بزرگ هم درطول مسیر اتفاق افتاد تا جایی که یک رانش یک‌میلیون و800‌هزار مترمکعبی را نیز تجربه کردیم.  همچنین در ادامه تصمیم گرفتیم، برای آرایش مسیر، از یک متخصص استفاده کنیم. مسیرآرایی طرح را با یک مشاور دنبال کردیم و همین باعث شد کار با وسواس بیشتری پیگیری شده و زمان بیشتری بطلبد.
ماهانه 100‌میلیارد تومان
در این پروژه خرج می‌شود
طول قطعه یک این آزادراه 32کیلومتر است. عملیاتی که روی این آزادراه انجام شده و می‌شود، یکی از سنگین‌ترین و پیچیده‌ترین عملیات عمرانی در طول تاریخ کشور است. خیرالله خادمی معاون وزیر راه‌وشهرسازی به «شهروند» گفت: تاکنون ‌هزارو800‌میلیارد تومان برای این آزادراه هزینه شده و پیش‌بینی می‌شود که 700میلیارد تومان دیگر هم برای تکمیل و افتتاح قطعه یک نیاز باشد.
معاون وزیر راه‌وشهرسازی، همچنین درجمع خبرنگاران گفت: حدود 100‌میلیارد تومان در ماه، برای این آزادراه تاریخی هزینه می‌شود.
خادمی ادامه داد: قطعه دو، شامل بخش مهمی به نام تونل البرز است که طول آن 6‌هزارو400 کیلومتر است و عملیات اجرایی تونل شرقی آن پیش از این آغاز شده و تنها ‌هزارمتر آن باقی مانده و اعتبار مورد نیاز برای تکمیل این قطعه، 2‌هزار‌میلیارد تومان است.
از عوارض چه خبر؟
درحالی ‌که براساس گمانه‌زنی‌های غیررسمی کارشناسان علمی مستقر در پروژه تهران- شمال، عوارض این آزادراه احتمالا 20‌هزار تومان خواهد بود، خیر‌الله خادمی معاون وزیر راه‌وشهرسازی دیروز درجمع خبرنگاران گفت: تا به پایان رسیدن قطعی پروژه نمی‌توان رقم دقیقی برای عوارض این آزادراه اعلام کرد.
این درحالی است که چندی پیش خادمی گفته بود؛ اگر بنا باشد براساس هزینه‌های انجام‌شده در این پروژه، از مردم عوارض درخواست شود و نرخ واقعی برای آن درنظر گرفته شود، عوارض این آزادراه، 100‌هزار تومان خواهد بود. البته که قطعا دست‌اندرکاران تصمیمی برای واقعی‌کردن نرخ عوارض این آزادراه ندارند.