روزنامه شهروند کد خبر: 97099 تاریخ خبر: ۱۳۹۶ دوشنبه ۲۸ فروردين روایت حقیقتی که در جنگل‌ها مدفون شده است جنگل زیر خروارها زباله حسین‌زاده، نایب‌رئیس فراکسیون محیط‌زیست و توسعه پایدار مجلس: دولت به احداث کارخانجات تولید کود کمپوست کمک کند شهروند| روزانه بیش از دو هزار تُن زباله در استان های حاشیه دریای خزر تولید می شود که تفکیک شده یا نشده دور از چشم مردم در طبیعت تلنبار می شود. بیشترین حجم این دپو در اعماق جنگل های سرسبز و کهن هیرکانی است؛ جایی که کمتر کسی به آنها قدم می گذارد. جنگل هایی که قرار است نفس مردم باشند اما به لطف زباله ها به طور مستمر تحلیل می روند. علت دپو پسماند و زباله در اعماق جنگل نبود راهکاری مناسب برای دفع آن است، این تنها مردم نیستند که زباله را در طبیعت می پراکنند، بلکه حتی زباله ای که داخل زباله دان های شهری ریخته می شود، سرانجام با خودرو های حمل زباله از جنگل سردرمی آورد. این وضع در حالی سال هاست در جنگل های بازمانده از دوره ژوراسیک ادامه دارد که همین دیروز مجلس شورای اسلامی قانونی برای ممنوعیت انباشت انواع زباله در معابر عمومی تصویب کرد؛ اتفاقی که شاید بعدها نگاه ها را به جنگل های شمال جلب کند جنگل یا سطل زباله؟! براساس آمار رسمی در جنگل های هیرکانی حدود 42 واحد بزرگ انباشت زباله به وسعت 300 هکتار وجود دارد. از این تعداد، 28 مرکز در جنگل، 11 مرکز در مناطق تالابی و 3 مرکز در مراتع قرار دارد. انباشت زباله در جنگل سبب می شود عرصه های وسیعی از خاک در اثر آلاینده های موجود در زباله ها توان رویش را از دست بدهد؛ همچنین سبب تولید گازی به نام متان می شود که حریق را به جان جنگل خواهد انداخت. از این گذشته انباشت زباله در جنگل سفره های آب زیرزمینی و چشمه ها را نیز آلوده می کند که این امر عواقب وخیمی بر جای خواهد گذاشت. ترکیبات نیترات و نیتریت از مهمترین آلاینده هایی است که در اثر نفوذ شیرابه زباله ها، سفره های آب زیرزمینی و رودخانه ها را آلوده می کند؛ تجمع فلزات سنگین همچون کادمیُم، روی، مس و سرب در آب های زیرزمینی و چشمه ها نیز از دیگر اثرات زیانبار شیرابه زباله هاست. این فلزات سنگین با برداشت آب های زیرزمینی برای تأمین آب شرب یا ازطریق چشمه، رودخانه و دریا وارد بدن جانورانی مثل ماهی می شود و به دنبال تغذیه و مصرف به بدن انسان منتقل می شود. در میان زباله ها حتی بعضی انواع روغن های صنعتی هم وجود دارد. این گونه از پسماندها را می بایست در مناطق دورافتاده ای همچون بیابان و در محیط عایق دفن کرد تا آلودگی آنها منتشر نشود، این در حالی است که اکنون این مواد در جنگل پراکنده می شود و آلودگی آنها به خورد جانداران گوناگون می رود. با این تفاصیل باید فکری به حال پسماندهای تلنبارشده جنگل های هیرکانی کرد. یکی از راه های مهم برای دفع زباله تبدیل آن به کود پوسال یا ورمی کمپوست است؛ این کار درباره حدود 60 درصد از زباله ها شدنی است و برای الباقی آنها باید فکری دیگر کرد. پروژه مدیریت چندمنظوره جنگل های هیرکانی به همت دولت ایران و برنامه توسعه ملل متحد (UNDP) با حمایت تسهیلات محیط زیست جهانی (GEF) از حدود سه سال پیش در وسعتی بالغ بر ۱۲۰ هزار هکتار و در قالب چهار حوزه پایلوت در سه استان گیلان، مازندران و گلستان آغاز به کار کرد و از آنجا که موفق نبودن دستگاه های دولتی در حفاظت از جنگل ها به اثبات رسیده، فعالیت های خود را بر پایه جلب مشارکت و همکاری مردم در جنگلداری جامعه محور استوار کرد. مسئولان این پروژه در تلاش هستند با آموزش جوامع محلی جنگل ها به آنان کمک کنند که ضمن حراست از جنگل، به جای اینکه هر یک از بخش ها در تلاش برای بهره برداری حداکثری از منافع حاصل از جنگل باشد، بر سر یک راهبرد مشترک به عنوان مدیریت آن اکوسیستم به توافق برسند و از آن بهره برداری کنند. یکی از راهبردهاي پروژه برای مدیریت پسماند و زباله، آموزش مردم ساکن در حاشیه جنگل ها برای تولید کود کمپوست است. عبدالکریم حسین زاده، نایب رئیس فراکسیون محیط زیست و توسعه پایدار مجلس دهم دررابطه با آموزش مردم برای تولید کود کمپوست و پاکسازی جنگل به <<شهروند>> می گوید: <<قاعدتا شیوه کار پروژه مدیریت چندمنظوره جنگل های هیرکانی براساس الگوهای مجرّب در دنیا اتخاذ شده و دانش و مطالعات تطبیقی پشت آن است. وقتی پروژه ای جهانی باشد و آزمون و خطای خود را در نقاط مختلف انجام داده باشد، امید بیشتری به موفقیت آن می رود.>> او که معتقد است مدیریت جامعه محور جنگل های هیرکانی می تواند سودی دوسر در پی داشته باشد؛ با این شیوه هم به پایداری جنگل ها کمک می شود و هم معیشت مردم بهبود خواهد یافت، ادامه می دهد: << اگر پروژه مدیریت چندمنظوره جنگل های هیرکانی موفق شود مردم را به توانمندی لازم برای مدیریت بهتر زندگی خود و جنگل برساند، تمامی شقوق توسعه پایدار محقق خواهد شد. زمانی که صنعتی به وجود می آید، صنایع پیرامونی خود را نیز توسعه خواهد داد. بنابراین با توسعه تولید کود کمپوست ازطریق زباله های جنگل های شمال کشور چرخ سایر صنایع نیز به حرکت درمی آید. حسین زاده در پایان تأکید می کند که دولت هم باید در این راستا برای مردم بومی مناطق جنگلی تسهیلاتی ببیند: <<به آنان در احداث کارخانجات تولید کود کمپوست کمک کند تا مردم هم در کارخانه سهام داشته باشند و هم در آن مشغول کار شوند.>>