روزنامه شهروند کد خبر: 154564 تاریخ خبر: ۱۳۹۷ چهارشنبه ۱۷ بهمن از کهن‌ترین شهر تا پرطرفدارترین خوراکی‌های وطنی کجا برویم چه بخریم شهروند| همیشه <<ترین ها>> جذابیت داشته اند و به دلیل همین جذابیت توانسته اند طرفدارانی پیدا کنند، اگرچه در میان این <<ترین ها>> بعضی ها به شهرت هم رسیده اند و همیشه در مباحث مرتبط با آنها در سطر قرار می گیرند. کهن ترین شهر، پرطرفدارترین خوراکی، محبوب ترین غذا، عجیب ترین روستا و ... البته در میان این <<ترین ها>> نخستین ها هم جایگاه خاص خود را دارند و توانسته اند به اندازه <<ترین ها>> محبوبیت بیابند و به شهرت برسند. پرطرفدارترین سوغاتی های ایران یکی از جاذبه های ایران برای گردشگران سوغاتی های متنوع شهرهای مختلف است؛ سوغاتی هایی که بعضی از آنها توانسته اند به شهرت جهانی دست بیابند؛ از صنایع دستی تا خوراکی ها. پارچه های دست باف؛ کیفیت، شهرت این پارچه ها بسته به شهرهایی که در آنها بافته می شوند، متفاوت است، اما هریک محبوبیت خود را دارند، به عنوان مثال پارچه های قلمکاری اصفهان با نقش های هندسی و گل وگیاه یکی از این محبوب هاست، درحالی که پارچه های پته دوزی شده کرمان هم جایگاه خود را دارد، ترمه هم که برای همگان شناخته شده است؛ پارچه ای که گاهی در قالب کیف، کفش و رومیزی خودنمایی می کند و سوغات یزد است. پارچه های نفیس و دست دوز متنوعی در ایران دیده می شود که در این میان پته یکی از باارزش ترین و زیباترین پارچه های دست دوز و سوزن دوزی شده است که در میان سوغاتی های کرمان جای می گیرد. گیوه؛ همان پاپوش سنتی ایرانیان هم یکی از این سوغاتی های پرطرفدار است و بیشتر توریست ها آن را نه برای پوشیدن بلکه استفاده به عنوان تزیینی در منزل شان خریداری می کنند. فرش دستباف؛ همه می دانیم فرش ها و قالیچه های دست باف ایرانی از پرطرفدارترین سوغاتی های ایران هستند که گردشگران بیشتر اوقات در مقیاس های کوچک آن را تهیه می کنند تا به راحتی بتوانند حمل کنند. لباس های سنتی؛ در تمام نقاط ایران زنان و مردان لباس های سنتی زیبا، دست دوز و رنگارنگی می پوشند که از پارچه های دست دوز گرانقیمت نخی، پشمی، کتان و غیره بافته می شوند. لباس های زیبای ترکمن ها، دامن های پرچین و رنگارنگ شمالی ها و گیلکی ها، شلوارهای پاچه تنگ سوزن دوزی شده زنان جنوب کشورمان با پارچه های رنگارنگ و خنک چادریشان، پیراهن های رنگارنگ اقوام لر و کرد کشورمان با سربندها و روسری های زیبا و.... همه از زیباترین پوشاک و سوغاتی های ایران است. پسته، زعفران و ادویه ها؛ خوراکی ها، آجیل و ... ایران که در شهرهای مختلف می توان تنوع آن را شاهد بود، یکی از جاذبه ها برای گردشگران شکمو است. گز اصفهان، پسته کرمان، زعفران مشهد و گل محمدی کاشان تنها بخشی از خوشمزه های پرطرفدار ایران هستند. صنایع دستی؛ میناکاری،خاتم کاری، ظروف سفالین، فیروزه کوبی و ... اینها تنها بخشی از صنایع دستی ایران هستند که توانسته اند در بیرون از مرزها طرفداران خود را پیدا کنند. پارک سیفیه؛ قدیمی ترین پارک کشور سیفیه را می توان به عنوان قدیمی ترین پارک کشور نام برد؛ پارکی که توسط قاجاریان برای تفریح ساخته و با گذر زمان در 1304هجری قمری رسما به عنوان پارک شهر شناخته شد؛ درواقع این پارک توسط سیف الدوله (نوه فتحعلی شاه) به عنوان پارک به مردم تقدیم شد و قبل از آن باغ شخصی خاندان سلطنتی در ملایر بود که برای تفریح از آن استفاده می کردند. این بوستان که جزو نخستین تفریحگاه های سنتی ایران زمین است، توسط مهندسان ایتالیایی طراحی و ساخته شده است. بوستان سیفیه دارای دو استخر و مسجدی است که توسط سیف الدوله احداث شده و ساختمانی که ظاهرا محل سکونت بانی آن بوده است. این پارک به شکل های صلیبی و بیضی ساخته شده و آب موردنیاز آن از طریق احداث قناتی در ۸ کیلومتری زرک توسط مقنیان یزدی از کوه های اطراف به محوطه پارک انتقال یافت. قره کلیسا قدیمی ترین کلیسای جهان در ایران وقتی صحبت از بناهای تاریخی و معماری اسلامی به میان می آید می توان نام ایران را دید که قرن هاست با معماری اسلامی پیوند خورده است، اما در کنار آن می توان بناهای کم نظیری از معماری غیراسلامی را هم دید که به یادگارهای ماندنی در دنیا تبدیل شده اند. کلیسای قدیمی چالدران یکی از همین بناهاست که لقب قدیمی ترین کلیسای دنیا را هم با خود یدک می کشد. تاریخ ساخت این کلیسا به اوایل دوره مسیحیت بازمی گردد. بدین ترتیب که کلیسای مورد نظر روی آرامگاه تادئوس مقدس که از مبشران دین مسیحیت بود، بنا شده است. بنای اولیه آن به اوایل سده چهارم برمی گردد و از ابتدا یکی از زیارتگاه های مهم ارمنیان بوده است. خیابان سپه؛ قدیمی ترین خیابان وقتی در میان قدیمی ترین ها جست وجو می کنید، بی شک به نام خیابان سپه برمی خورید؛ خیابانی در یکی از قدیمی ترین شهرهای ایران یعنی قزوین. شهری که قدمتش به شاپور اول ساسانی معروف به شادشاپور می رسد. در مورد نام گذاری این خیابان شائبه های فراوانی وجود دارد، اما گفته می شود نام این خیابان از نام محله ای به همین نام گرفته شده؛ محله ای که شاه طهماسب در دوران ولیعهدی اش در آن ساکن بوده است. در مورد این خیابان باید گفت در دوره های بعد نام آن به بخشی از محله شهرستان قدیم اطلاق شد و نام این خیابان به محله خیابان تغییر یافت. در محدوده این خیابان آثار ارزشمندی همچون مسجد و آب انبار ساخته شده که تاریخ ساخت قدیمی ترین بنای موجود در آن یعنی مسجد جامع به قزوین اولیه برمی گردد. چغازنبیل قدیمی ترین اثر ثبت شده در یونسکو چُغازَنبیل نیایشگاهی باستانی است که حدود 1250پیش از میلاد ساخته شده، یعنی در زمان ایلام (عیلامی ها) چغازنبیل بخش به جا مانده از شهر دوراونتش است و در نزدیکی شوش (شهر باستانی) در استان خوزستان قرار دارد. این سازه در سال 1979 نخستین اثر تاریخی از ایران بود که در فهرست میراث جهانی یونسکو جای گرفت. جامعه بین المللی برای آن ارزش استثنایی و جهانی قایل است. خاورشناسان، چغازنبیل را نخستین ساختمان مذهبی ایران می دانند. بلندی آغازین این بنا 52 متر و 5 طبقه بوده، اما امروزه تنها 25 متر یعنی دوطبقه ونیم از آن باقی مانده است. زیربنای چغازنبیل یک مربع 105 متر در 105 متر است، یعنی دو برابر یک زمین فوتبال. لی لی پوت؛ عجیب ترین روستا روستایی در توابع بیرجند به نام ماخونیک توانسته عنوان عجیب ترین ها را به خود اختصاص بدهد. این روستا یکی از هفت روستای شگفت انگیز جهان است که به واسطه قدکوتاه بودن بیشتر ساکنانش به لی لی پوت ایران مشهور شده است. شوش؛ کهن ترین شهر شوش را می توان پایتخت نخستین تمدن ایران نام برد و شاید برای همین است که از آن به عنوان قلب تاریخ ایران یاد می کنند، شهری که در 7هزار سال پیش و تا قرن ها پس از آن همیشه جایگاه خود را حفظ کرده است و امروزه می توان از آن به عنوان یکی از غنی ترین و دیدنی ترین ذخایر تاریخی ایران نام برد. در وصف قدمت این شهر باید گفت پژوهشگران از شوش به عنوان یکی از قدیمی ترین شهرهای جهان نام می برند. درواقع تحقیقات باستان شناسی نشان می دهد شکل گیری شوش به عنوان یک شهر پیشرفته در جهان باستان، مربوط به حدود 5هزار سال پیش است؛ شهری که پایتخت یکی از بزرگترین تمدن های دوره باستان، یعنی تمدن عیلامی بود و می توان به عنوان مهمترین یادگارش به زیگورات 3300ساله چغازنبیل اشاره کرد. کارون؛ طولانی ترین رود پرآب ترین و بزرگترین رود ایران با 950کیلومتر طول کارون نام دارد؛ تنها رود ایران که بخشی از آن قابل کشتیرانی است. این رود در طول تاریخ شاهد شکل گیری تمدن های بزرگی از ایران بوده است. کارون از آب كاج، از زرد كوه بختیاری سرچشمه می گیرد و پس از عبور از مناطق كوهستاني و پرپيچ وخم در منطقه اي به نام گتوند وارد دشت خوزستان مي شود. شاخه مهم كارون، رود دز است كه در شمال اهواز به رود كارون ملحق مي شود. رود كارون در مرز ايران و عراق، به اروندرود پيوسته و روانه خليج فارس مي شود. پيچ وخم هاي موجود در سر راه اين رود، خوزستان را به جلگه اي بي نظير تبديل کرده است. رودخانه کارون که روزي پرآب ترين بود، امروز آخرين نفس هاي خود را مي کشد. اولین ها کتابخانه سلطنتی مجموعه فرهنگی و تاریخی نیاوران؛ نخستین کتابخانه کتابخانه سلطنتی مجموعه فرهنگی و تاریخی نیاوران مکان نگهداری بیش از 23 هزار جلد کتاب با 16 هزار عنوان است. از کتاب های قدیمی این کتابخانه می توان به دیوان حافظ متعلق به 144 سال پیش اشاره کرد. این کتاب در سال 1252 هجری خورشیدی به ناصرالدین شاه قاجار هدیه شده است. از آثار تاریخی که در این مجموعه وجود دارد، می توان به یک کتاب چاپ سنگی متعلق به 408 سال پیش اشاره کرد. این کتاب یکی دیگر از قدیمی ترین کتاب های نگهداری شده در کتابخانه سلطنتی مجموعه فرهنگی و تاریخی نیاوران به حساب می آید و سال 1609 میلادی در فرانسه چاپ شده و اثری تاریخی است. پیانویی در گوشه این کتابخانه دیده می شود که گویی در میتینگ های دوستانه و خانوادگی دوره پهلوی نواخته می شده است. از جاذبه های دیگر این کتابخانه می توان به لوستر بزرگی ساخته فرانسوی ها اشاره کرد که نور آن مناسب با نوری بوده که باید هنگام مطالعه از آن استفاده کرد. این لوستر از بیش از 3 هزار استوانه شفاف تشکیل شده است. ناصرالدین شاه؛ نخستین عکاس ایران در اواخر دوره حکومت محمدشاه قاجار مستشاران و نظامیان اروپایی به ایران رفت وآمد داشتند و می توان گفت آنها نخستین کسانی بودند که در ایران از دوربین عکاسی استفاده می کردند؛ نخستین عکس های گرفته شده از زندگی مردم و درباریان قاجار را حالا در موزه ها و مراکز فرهنگی خارج از کشور می توان جست وجو کرد، اما با روی کار آمدن ناصرالدین شاه و با توجه به علاقه ای که به دوربین عکاسی داشت، می توان از او به عنوان نخستین عکاس ایرانی نام برد، چون عکاسی را از شخصی فرانسوی به نام <<مسیو کارلیان>> آموخت و انحصار عکاسی را از دست فرنگی ها خارج کرد. ازجمله عکس های معروفی که ناصرالدین شاه از خود به جا گذاشته؛ عکسی از مهدعلیا (مادرشاه) و زنان حرمسرایش است. به غیر از عکاسی از زنان و سوگلی هایش می توان به بناها، مناظر، شکارگاه ها، ییلاقات و زندانیان سیاسی اشاره کرد. بسیاری از عکس هایی که ناصرالدین شاه از زندانیان سیاسی گرفته، در آلبوم خانه کاخ – موزه گلستان نگهداری می شود و جمله <<خودمان انداختیم>> دیده می شود. فورد کروکی کلاچی نخستین خودروی تهران کالسکه هایی که با بخار آتش حرکت می کردند، یکی از پیشرفت ها محسوب می شدند که جای خود را به چهارپایان داده بودند، تا این که نخستین خودرو وارد ایران شد، تا بازار کالسکه ها را کساد کند؛ سواری های فورد کروکی کلاچی با لاستیک توپر. این تغییرات شگرف در دوره مظفرالدین شاه رخ داد و باعث شد پای سایر خودروها به ایران باز شود، چون بعد از نخستین خودرو، خودرو هایی شبیه وانت امروزی وارد تهران شد که به آنها خودروی لاری می گفتند و همچنین خودرو های دورسیمی که برای حمل بار و مسافر می آمدند. سینما سولی؛ نخستین سینما نخستین سینمای ایران پنج سال بعد از اختراع جهانی توسط برادران لومیر توسط کاتولیک ها در تبریز راه اندازی شد، یعنی نخستین سالن سینما در سال 1279 شروع به کار کرد، اما به دلیل عدم دسترسی به فیلم های جدید، در سال ۱۲۹۵ تعطیل شد، درواقع تا سال ۱۳۰۹ هیچ فیلم ایرانی ساخته نشد و اندک سینماهای تاسیس شده به نمایش فیلم های غربی که در مواردی زیرنویس فارسی داشتند، می پرداختند. نخستین فیلم بلند سینمایی ایران به نام آبی و رابی در سال ۱۳۰۹ توسط اوانس اوگانیانس ساخته شد. موزه اختصاصی کاخ گلستان نخستین موزه ناصرالدین شاه پس از سفر به اروپا و دیدار از موزه های کشورهای روسیه، فرانسه، انگلیس، ایتالیا، سوییس، آلمان و اتریش به تقلید از آنها دستور داد گوشه ای از کاخ گلستان را به شکل موزه درست کنند؛ البته این موزه مختص شاه و اطرافیانش بود. دختر لر نخستین فیلم ناطق اکران شده در ایران این فیلم که در زمان خود سروصدای زیادی به پا کرد، در سال1312خورشیدی توسط اردشیر ایرانی در بمبئی به عنوان نخستین فیلم ناطق فارسی ساخته شد. فیلمی که به صورت سیاه وسفید فیلمبرداری شد و در میان مردم عامه به نام <<جعفر و گلنار>> شناخته شد. این فیلم موجب شکوفایی صنعت نوپای سینما در ایران شد.