تعطیلی تنها کارخانه فرآوری زرشک در قطب تولید زرشک کشور باعث انباشته شدن محصول زرشک کشاورزان و چپاول کردن این محصول به دست دلالان شده است.
به‌گزارش مهر، هم‌‌اكنون بيش از ۹۸درصد زرشک كشور در خراسان جنوبي توليد مي‌شود و با وجود اين‌كه ايران اولين توليدكننده زرشك در جهان است اما اولين صادركننده آن نيست و هم‌‌اكنون اين محصول در ايران و جهان ناشناخته مانده كه يكي از علت‌هاي اين امر معرفي‌نشدن توانايي ايران و همچنين خام‌فروشي و متنوع نبودن اين محصول است.
به دلیل عدم خام‌فروشی محصول زرشک خراسان‌جنوبی و تنوع‌بخشی این محصول و درنهایت معرفی این محصول استراتژیک در سطح جهان مسئولان استان دست به‌کار شدند و زمینه جذب سرمایه‌گذار را برای تنوع بخشی در فرآوری این محصول استراتژیک در قطب تولید این محصول فراهم کردند.
در راستای فرآوری محصول زرشک سرمایه‌گذار بخش خصوصی در سال 1385 نسبت به احداث کارخانه فرآوری زرشک به نام خوشه سرخ قاین با هزینه‌های میلیاردی و به‌روز‌ترین تجهیزات روز دنیا با هدف کمک به اقتصاد منطقه و رونق کشاورزی اقدام کرد که امروز در آغاز فصل برداشت در خراسان‌جنوبی و نیاز جدی کشاورزان به فروش محصول خود به‌صورت تازه در تعطیلی به‌سر می‌برد.
این درحالی است که در نشست‌های مختلف بررسی مشکلات خراسان‌جنوبی، مسئولان ارشد استان ازجمله استاندار خراسان‌جنوبی تأکید بر جذب سرمایه‌گذار به‌خصوص در زمینه فرآوری محصولات استراتژیک استان ازجمله زرشک، انار، زعفران و عناب را دارند اما جای تأمل است که چرا امروز که سرمایه‌گذار از استانی دیگر با سرمایه‌گذاری میلیاردی برای ایجاد اشتغال و حمایت از تولید محصول کشاورزان پا به این استان محروم گذاشته حمایت از این سرمایه‌گذاران در حد شعار باقی مانده است.
متاسفانه عدم حل سریع مشکلات تنها کارخانه فرآوری زرشک شرق کشور در قطب تولید این محصول در جهان در فصل برداشت که یک ماه است، تنها کشاورزان زحمتکش این استان را متضرر می‌کند و با فروش محصول خود به دلالان بیشترین ضرر را متحمل خواهند شد.
مديرعامل کارخانه فرآوری زرشک قاين با اشاره به نحوه تاسيس و راه‌اندازي شرکت خوشه سرخ قاین اظهار کرد: شرکت صنعتي خوشه سرخ شرق کشور از سال 1385 در شهرستان قاين تاسيس شده و در سال1389 به بهره‌برداري رسيده است.
نوروزی با بیان این‌که سرمايه‌گذار اصلي شرکت مرکز اسناد انقلاب اسلامي است، افزود: هدف اصلي از راه‌اندازي اين شرکت باتوجه به اين‌که شهرستان قاين قطب توليد زرشک کشور است کمک به کشاورزان منطقه و فرآوري محصول استراتژیک زرشک بوده است. وی ادامه داد: علاوه بر زرشک، انار، آلبالو، انگور و خرما هم در اين شرکت خريداری و فرآوری مي‌شود اما هدف اصلي همان فرآوری زرشک است.
مدیرعامل کارخانه فرآوری زرشک قاین هدف اصلي اين شرکت را کمک به اقتصاد منطقه و رونق کشاورزي عنوان کرد و افزود: در سال گذشته اين شرکت موفق شده تاحدودی به اين هدف برسد اما امسال متاسفانه با مشکل مواجه هستيم.
نوروزی با بیان این‌که اين کارخانه ، کارخانه‌ای با تجهيزات روز دنياست، تصریح کرد: این کارخانه در سال 89 به بهره‌برداري رسيد و در سال‌های گذشته بيشتر با کمک‌های سرمايه‌گذار اصلي يعني مرکز اسناد انقلاب اسلامي فعال بوده است.
وی با اشاره به این‌که مشکل سرمايه در گردش این کارخانه به ابتدای تأسیس آن برمی‌گردد، افزود: از ابتدای راه‌اندازی این کارخانه به‌صورت مقطعی سرمايه‌اي برای رونق این کارخانه تزریق شده که این تسهیلات نیز از طريق بانک برگشت داده مي‌شد.
وی ادامه داد: این کارخانه بیشتر با کمک سرمایه‌های مرکز اسناد فعال بوده است.
مدیرعامل کارخانه فرآوری زرشک قاین به مشکلات سال گذشته این کارخانه اشاره کرد و افزود: سال گذشته نیز که در يک مقطعي در زمان خريد زرشک پول نقدينگي شرکت تمام شده بود، 2 روز قبل از خرید زرشک عدم خرید زرشک به کشاورزان این شهرستان اعلام شد.
نوروزی افزود: کشاورزان به دلیل توقف خرید محصولشان توسط این کارخانه در فرمانداری تجمع کردند که در راستای رسیدگی به مشکلات کشاورزان رئیس سابق جهادکشاورزی خراسان‌جنوبی و فرماندار این شهرستان برای حل مشکل زرشک‌کاران در محل این کارخانه جلسه‌ای تشکیل دادند.
وی بیان کرد: در این جلسه مقرر شده بود که ما خرید زرشک را از کشاورزان ادامه دهیم و مدیر سابق جهادکشاورزی نیز قول مساعد درخصوص تأمین نقدینگی این شرکت را داد.
مدیرعامل کارخانه فرآوری زرشک قاین ادامه داد: براساس این جلسه تشکیل‌شده کارخانه فرآوری زرشک، کار خرید زرشک از کشاورزان را آغاز و نسبت به فرآوری آنها اقدام کرد که متاسفانه به دلیل عدم‌‌همکاری مسئولان و بانک‌ها هنوز این شرکت به کشاورزان بدهی دارد.
نوروزی گفت: حمایت مسئولان و تنها معرفی به بانک‌ها کفایت نمی‌کند، بلکه باید مسئولان در زمینه دست‌اندازها و پيچ‌وخم بانکي نیز حمایت جدی داشته باشند.
وی با اشاره به اشتغال ایجادشده در این کارخانه، گفت: درحال حاضر 40 کارگر در این کارخانه مشغول فعالیت هستند که این میزان در زمان تولید به 60 نفر افزایش می‌یابد.
مدیرعامل کارخانه فرآوری زرشک قاین اظهار کرد: تاکنون تعديل نيروي انسانی در این کارخانه نداشته‌ایم ولی اگر شرايط به همين روال ادامه داشته باشد این اقدام انجام می‌شود.
نوروزی تصریح کرد: با تمام مسئولان استانی درخصوص مشکلات این کارخانه مکاتبه داشته‌ایم که تاکنون پیگیری‌های مسئولان به جایی نرسیده است.
وي افزود: هرچند در وضعيت کنوني همه کارخانه‌ها با مشکل مواجه هستند اما وضعيت این کارخانه آن هم در فصل برداشت حاد است.
مدیرعامل کارخانه فرآوری زرشک قاین با اشاره به این‌که در سال گذشته بيش از 2 ميليارد تومان زرشک از کشاورزان خريد کرده‌ایم، گفت: این خرید از کشاورزان به امید وامی بوده که مسئولان قول پیگیری آن را داده‌اند اما تنها در سال گذشته 550میلیون تومان تسهیلات دریافت کردیم که این عامل باعث کمبود نقدینگی شرکت شده است.
نوروزی با اشاره به ظرفیت کارخانه فرآوری زرشک استان، افزود: درحال حاضر ظرفیت این کارخانه 9هزار تن زرشک تازه است که سال گذشته تنها هزار و 500 تن زرشک خریداری شده و این میزان یک‌هشتم ظرفیت این کارخانه است.
وی یکی دیگر از مشکلات این کارخانه را عدم معرفی و شناخته‌شدن کنسانتره زرشک عنوان کرد و افزود: باید تلاش شود که این محصول کم‌کم معرفی و وارد بازار شود.
مدیرعامل کارخانه فرآوری زرشک قاین با اشاره به این‌که در 3سال گذشته پیش فروش کنسانتره زرشک در سطح کشور صفر بوده است، افزود: باید از این محصول تازه تولید شده حمایت‌های بیشتری صورت گیرد.
نوروزی اظهارکرد: بدهی که در سال گذشته این شرکت به کشاورزان داشته است بر مبنای سياست‌های شرکت نبود بلکه به خاطر وعده و وعيد‌های مسئولان بود که باعث بدقولی به کشاورزان شده است.
وی با اشاره به این‌که حدود 10میلیارد تومان محصول ما در انبارها انباشته شده است، گفت: طی 5 ماهه نخست سال جاری این شرکت 400میلیون تومان فروش داشته که این میزان در مدت مشابه‌سال گذشته حدود 2میلیارد تومان بوده است.
مدیرعامل کارخانه فرآوری زرشک خراسان جنوبی ادامه داد: درحال حاضر بزرگترين مشکل این کارخانه مشکل سرمايه در گردش است که در سال گذشته علاوه‌بر کنسانتره زرشک، کنسانتره آلبالو در این کارخانه تولید شده و امسال به دلیل کمبود نقدینگی پول خرید آلبالو جهت بدهی به کشاورزان پرداخت شده است.
نوروزی بیان داشت: در فصل آلبالو که مي‌توانستيم آلبالوي منطقه را خريداري کنيم به دلیل کمبود نقدینگی فصل خرید را از دست دادیم و اگر به همين منوال هم پيش رود، فصل خريد زرشک را هم از دست خواهيم داد.
مدیرعامل کارخانه فرآوری زرشک قاین با اشاره به این‌که در سال گذشته بیشتر از ظرفیت نقدینگی شرکت خرید کرده‌ایم، بیان کرد: علت اصلی خرید بیشتر از نقدینگی رایزنی مسئولان بود که چندی پیش کشاورزان درخصوص عدم پرداخت بدهی خود در فرمانداری شهرستان تجمع کردند.
نوروزی افزود: همین کشاورزان در زمان عدم خرید محصول زرشک نسبت به خالی کردن زرشک خود در جلوی فرمانداری شهرستان اقدام می‌کنند که ما نیز براساس وعده‌های مسئولان نسبت به خرید زرشک اقدام کرده‌ایم.
وی یادآور شد: درحال حاضر تنها کارخانه فرآوری استان که کارخانه فرآوری زرشک شرق کشور نیز محسوب می‌شود تعطيل است و سرمایه در گردش برای خرید محصول ندارد.
فرماندار شهرستان قاین با اشاره به مشکلات تنها کارخانه زرشک شرق کشور اظهارکرد: درحال حاضر مهم‌ترین مشکل کارخانه زرشک شهرستان قاین کمبود نقدینگی است که در نشستی با مسئولان شهرستان قاین مقرر شده است جهادکشاورزی مشکل این کارخانه را پیگیری کند.
حسین شرافتی راد فعال بودن این کارخانه را به دلیل حمایت از زرشک‌کاران ضروری و موثر دانست و یادآور شد: در شهرستان قاین بارگاه فرآوری زرشک وجود ندارد و کشاورزان مجبور هستند که محصولات خود را در فضای باز خشک کنند که این عامل نیز با توجه به برداشت زرشک در اواسط فصل پاییز و ریزش نزولات جوی باعث خسارات سنگینی به کشاورزان می‌شود.
فرماندار شهرستان قاین عنوان کرد: درحال حاضر 75درصد محصولات کارخانه در انبارها وجود دارد که باید به فروش برسد.
شرافتی‌راد یادآور شد: این کارخانه تمام بدهی خود را به کشاورزان پرداخت کرده و در زمینه خرید محصول از کشاورزان با کمبود نقدینگی مواجه است.
وی با اشاره به این‌که این کارخانه در سال گذشته تنها 25درصد محصولات خود را به فروش رسانده است، عنوان کرد: درحال حاضر این کارخانه 10میلیارد تومان کنسانتره زرشک در انبارهای خود ذخیره دارد.
شرافتی‌راد تأکید کرد: مشکل کارخانه فرآوری زرشک شهرستان قاین باید توسط مسئولان استانی و نمایندگان استان به صورت اورژانسی حل شود.
وی یکی دیگر از مشکلات کارخانه فرآوری زرشک شهرستان قاین را عدم شناخت و معرفی کنسانتره زرشک در کشور دانست و افزود: هنوز خواص زرشک برای مردم کشور به خوبی معرفی نشده است.
فرماندار شهرستان قاین با اشاره به اهداف راه‌اندازی کارخانه زرشک شهرستان قاین افزود: هدف از راه‌اندازی این کارخانه کمک به کشاورزان بوده است و نه سود و منافع سرمایه‌گذار.
وی ادامه داد: مهم‌ترین راه‌حل برای حل مشکلات کارخانه خوشه سرخ شرق پرداخت تسهیلات با بهره بسیار پایین است.
یکی از کشاورزان شهرستان قاین نیز اظهارکرد: تعطیلی کارخانه فرآوری زرشک در این شهرستان باعث می‌شود که به محصول ما خسارت زیادی وارد شود.
غلامرضا عبدالهی ادامه داد: درحال حاضر بارگاه فرآوری زرشک در این شهرستان وجود ندارد و این باعث می‌شود که زرشک را در محیط‌های باز خشک کنیم و بارش باران باعث از بین رفتن محصول و خسارت به زرشک‌کاران می‌شود.
این زرشک‌کار خراسان جنوبی همچنین کمبود مکان برای خشک کردن زرشک را مشکل دیگر پیش روی کشاورزان استان عنوان کرد و ادامه داد: به دلیل نبود بارگاه زرشک خشک کنی هر زمان ممکن است باران خسارت جبران ناپذیری به کشاورزان وارد کند.
وی با انتقاد از وجود تنها یک کارخانه فرآوری زرشک در شهرستان قاین به‌عنوان قطب تولید زرشک استان و کشور بیان کرد: به‌رغم این‌که محصول کشاورزان برداشت شده اما به علت وجود تنها یک کارخانه به‌عنوان خریدار هنوز خرید آغاز نشده و امسال تعطیل است.
عبدالهی تأکید کرد: بیشترین چیزی که باغداران را رنج می‌دهد، اختلاف قیمت محصول در طول یک‌سال زراعی است که از کنترل خارج شده و باغدار نمی‌داند چه زمانی باید محصولش را به فروش برساند.
وی عنوان کرد: 22 مهر سال‌گذشته بر اثر بارندگی، خسارات زیادی به کشاورزان وارد شد اما بیمه جوابگو نیست و کسی خسارتی به زرشک‌کاران پرداخت نمی‌کند.
این کشاورز به مشکل فروش محصول زرشک خود اشاره می‌کند و می‌گوید: یک کارخانه فرآوری در استان وجود دارد که زرشک را خریداری می‌کند و متاسفانه امسال درحالی‌که فصل برداشت زرشک آغاز شده هنوز فعالیت خود را شروع نکرده و ما در بلاتکیلفی به سر می‌بریم.
وی می‌گوید: عدم خرید محصول توسط این کارخانه کشاورزان را مجبور خواهد کرد تا محصول زرشک خود را با قیمت پایین به دلیل این‌که دچار ضرر فراوان نشوند به دلالان بفروشند.
در حال حاضر بیش از 15هزار خانوار در قاین و 45هزار خانوار در سطح استان خراسان جنوبی از تولید و کشت محصول زرشک امرار معاش می‌کنند.