می‌گویند اصفهان دیاری است کاسه مانند و در گودی واقع شده، به همین علت آلودگی در این شهر پایدارتر از شهرهای آلوده دیگر مانند تهران است، اما حکایت متروی این دیار کهن که به تعبیر برخی پایتخت تمدن و فرهنگ ایران اسلامی نیز خوانده می‌شود به تأسی از شکل کاسه‌ای آن حکایت سنگی دیگر است.
به گزارش ایسنا، اگرچه ماری که از آستین عده‌ای بیرون آمد، هنوز در تونل‌های این شهر حرکت نمی‌کند اما دردسرهای آن سال‌ها‌ست که گریبان اصفهان را گرفته است و شهری که به بافت سنتی و تاریخی بودن شهره است را هر روز به چالشی جدید می‌کشاند. پروژه‌ای که همزمان با چهار کلانشهر دیگر کشور در قالب خط یک مترو از شمال به جنوب و به طول 5/12 کیلومتر، از سال 1381 آغاز شد و همچنان ادامه دارد.
عبور خط یک مترو از زیر خیابان تاریخی چهارباغ برخلاف نظر کارشناسان میراث موجب شد تا ساخت دو ایستگاه میدان امام حسین(ع) (ابتدای چهارباغ عباسی) و میدان انقلاب (انتهای چهارباغ عباسی) و مجاورت سی‌وسه‌پل بنابر آنچه اختلاف‌نظر میراث فرهنگی و سازمان قطار شهری عنوان شد، متوقف شود!
استاندار اصفهان به‌تازگی خبر از تفاهم میان سازمان میراث فرهنگی و سازمان قطار شهری برای ساخت این دو ایستگاه داد. زرگرپور در جمع خبرنگاران گفته بود «سازمان میراث فرهنگی معتقد است ایستگاه‌های این دو منطقه برای جلوگیری از آسیب دیدن دو کانال تاریخی آب مربوط به دوران صفویه و قاجاریه باید به صورت تونلی احداث شود، اما مدیران مترو اجرای این ایستگاه‌ها را به صورت تونلی به دلیل ترافیکی که در این منطقه و خیابان‌های متصل به آن وجود دارد، امکان‌پذیر نمی‌دانند و مقرر شده کانال‌ها از مکان خود خارج و پس از اتمام ساخت ایستگاه‌ها این دو اثر تاریخی به مکان اصلی خود بازگردانده شوند.»
اما فعالان میراث فرهنگی اصفهان وجود چنین کانال‌هایی را کاملا رد می‌کنند، احمد امین‌پور که پیش از این عهده‌دار سمت مدیرکلی میراث فرهنگی اصفهان بوده با بیان این‌که در هیچ‌یک از نقش‌های قدیمی چهارباغ اثری از تونل‌های عهد قاجاریه و صفویه وجود ندارد، اظهار کرد: کارشناسان میراث فرهنگی به‌طور حتم خوشحال خواهند شد اگر مدعی وجود این تونل‌های باستانی اسناد و مدارک مستدل خود را برای افزایش آگاهی آنها هر چه زودتر به مردم و جامعه میراث‌دوست اصفهان ارایه کند.
وی تصریح کرد: براساس اصول حقوقی و قانونی، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان اصفهان تنها مرجعی است که می‌تواند مجوز احداث ایستگاه در چهارباغ عباسی را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز باستانی- سنتی شهر اصفهان صادر یا باطل کند و هرگونه اعمال تغییر در محل احداث ایستگاه قبل از اجرایی شدن نیازمند تاییدیه‌های میراثی است.
این استاد دانشگاه هنر اصفهان خاطرنشان کرد: سازندگان متروی اصفهان باید پیش از صرف هزینه‌های کلان برای ساخت مسیر شماره یک قطار شهری به این مسأله می‌اندیشیدند که پذیرش حجم بالای کاربران مترو پس از بهره‌برداری این طرح تا چه حد با هویت تاریخی چهارباغ عباسی همخوانی دارد؟
امین‌پور با بیان این‌که خیابان چهارباغ عباسی توان تحمل عبورومرور خودروهای سواری را هم ندارد، گفت: اگر اصفهان در تلاش است تا چهارباغ را به‌عنوان یک اثر جاودان میراث فرهنگی در فهرست آثار ملی ایران حفظ کند، باید زمینه پاسداری و مراقبت از آن را نیز فراهم کند.
وی ادامه داد: تمامی کارشناسان میراث فرهنگی و گردشگری اصفهان همواره با احداث قطار شهری در مسیر شماره یک مخالف بودند، به‌طوری که در زمان مسئولیت من در سازمان میراث فرهنگی اصفهان این سازمان به علت اقدامات غیرقانونی و خلاف عرف و اخلاق شهرداری اصفهان شکایت‌نامه‌ای را تنظیم و تقدیم دادسرای قضایی استان کرد که بعدها نیز توسط مسئولان جدید استان پیگیری شد.
مدیرکل اسبق میراث فرهنگی و گردشگری استان اصفهان افزود: با این حال امیدواریم اگر پیمانکاران و دست‌اندرکاران احداث خط یک مترو اصفهان برای ساخت ایستگاه در ورودی چهارباغ عباسی تصمیم جدی گرفته‌اند، دست‌کم ورودی و خروجی این ایستگاه را در خیابان‌های مجاور چهارباغ قرار دهند تا از تخریب بیشتر این خیابان جلوگیری شود.
همچنین مجتبی کنعانی درباره ادعای استانداری اصفهان مبنی بر وجود کانال‌های باستانی در مسیر احداث دو ایستگاه میدان امام حسین(ع) و انقلاب اظهار کرد: مسأله ساخت متروی اصفهان به اندازه‌ای به درازا کشیده که مردم و مسئولان استان بخشی از اتفاقات نابهنگام و مخرب گذشته را فراموش کرده‌اند.
وی تصریح کرد: انتشار خبر احداث یک ایستگاه متروی جدید در چهارباغ عباسی بی‌ارتباط با حادثه سال 88 و منحرف شدن دستگاه TBM از مسیر حفر تونل مسیر شماره یک مترو اصفهان و تخریب بخشی از ورودی جنوبی سی‌وسه پل نیست.
این کارشناس میراث فرهنگی خاطرنشان کرد: وقوع آن حادثه تاسفبار علاوه بر این‌که میلیاردها تومان از پول ملی ایران را بر باد فنا داد، آینده احداث ایستگاه هتل پل مترو اصفهان را نیز برای همیشه در هاله‌ای از ابهام فرو برد چرا که پیمانکاران خطاکار و مسئولان بهت‌زده اصفهانی به این واقعیت رسیدند که هرگونه حرکت عمرانی ناخواسته در نزدیکی سی‌وسه پل ممکن است به قیمت تخریب کامل این اثر باستانی منجر شود.
کنعانی با بیان این‌که اعلام خبر وجود دو کانال باستانی در دو میدان امام حسین(ع) و انقلاب بیش از یک شانتاژ خبری نیست، گفت: مگر نه این‌که در روند حفاری‌های میدان نقش جهان در مسیر خط دو متروی اصفهان یک کاروانسرای باستانی به کلی تخریب شد، چگونه است که آقایان در برابر تخریب یک کانال منتسب به عهد صفویه و قاجاریه که وجود خارجی هم ندارد به شدت احساس مسئولیت می‌کنند اما از ویرانی یک کاروانسرای تاریخی در شهر اصفهان ناراحت نمی‌شوند؟
وی ادامه داد: آنچه بیش از آلودگی هوا و خشکی زاینده رود اصفهان را رنج می‌دهد، این است که هیچ‌کس«ببخشید» نمی‌گوید، این‌که یک مقام مسئول پس از انجام یک اشتباه فاحش مدیریتی و اجرایی به جای معذرت‌خواهی از مردم برای کتمان اشتباه خود تصمیم اشتباه دیگری می‌گیرد و در این بین متروی اصفهان هم از این قاعده مستثنی نیست.
این کارشناس میراث فرهنگی اظهار کرد: هدررفت میلیاردها تومان بودجه ملی در بخش احداث تونل‌های مترو اصفهان از یک‌سو و اشتباه تصمیم‌گیری در انتخاب محل تونل مترو شماره یک اصفهان از سوی دیگر باعث شد مسئولان به احداث ایستگاه مترو در خیابان چهارباغ عباسی اصفهان متقاعد شوند.
کنعانی تصریح کرد: فاصله زیاد موجود میان دو ایستگاه میدان امام حسین(ع) و ایستگاه شریعتی و عدم‌وجود هیچ‌گونه توجیه ترافیکی برای تراکم جمعیت متقاضی جهت استفاده از امکانات تجاری و اقتصادی مسیر طولانی میان این دو مسیر باعث شده مسئولان اجرایی و پیمانکاران بخش خصوصی مترو اصفهان لزوم احداث یک ایستگاه در ورودی چهارباغ را هر چه بیشتر احساس کنند و از این‌رو با ایجاد این موج خبری که یک تونل تاریخی در این خیابان وجود دارد سعی دارند تا افکار عمومی جامعه را از عمق فاجعه‌ای که از گذشته آغاز شده و تاکنون نیز ادامه دارد منحرف کنند.
وی خاطرنشان کرد: به‌طور حتم شهرداری با حمایت استانداری اصفهان برنامه احداث ایستگاه مترو در چهارباغ عباسی را آغاز می‌کند و پس از مدتی نیز با تکذیب سازمان میراث فرهنگی مبنی بر وجود هرگونه تونل باستانی به مردم اعلام خواهد کرد با توجه به عملیات عمرانی آغاز شده در این محل احداث ایستگاه در خیابان تاریخی چهارباغ ادامه می‌یابد.
این کارشناس میراث فرهنگی گفت: از دید کارشناسان میراث فرهنگی و دوستداران شهر اصفهان اگر خط یک متروی اصفهان که از حدفاصل میان چهارباغ عباسی و سی‌وسه پل می‌گذرد هرگز به مرحله بهره‌برداری نرسد هم هیچ اشکالی ندارد، چرا که احداث این مترو تاکنون به‌جز تحمیل هزینه‌های بی‌مورد و ایجاد دردسرهای مختلف برای مردم اصفهان هیچ دستاوردی نداشته است.
کنعانی ادامه داد: چهارباغ عباسی چگونه می‌تواند خیل عظیم جمعیتی را تحمل کند که در هر بار توقف مترو در این ایستگاه به آن تزریق می‌شود؟ آیا بهتر نیست مسئولان و مدیران استانی در پرداختن به طرح‌های عمرانی استانی پیش از هر چیز اولویت‌های زندگی مردم را مورد توجه قرار دهند؟ و با این حال سوال اساسی این است که حفظ دو تونل باستانی مهم‌تر است یا صیانت از خیابانی که در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است؟
وی افزود: شهرداری به‌خوبی می‌داند که در صورت بهره‌برداری کامل متروی اصفهان مردم به شدت از عدم‌وجود یک ایستگاه میانی در حدفاصل دو مسیر پرترافیک خیابان امام حسین(ع) و چهارراه نظر گلایه خواهند کرد، بنابراین تصمیم گرفته تا با احداث یک ایستگاه در ورودی خیابان چهارباغ عباسی صدای اعتراض علنی مردم را در آینده ساکت کند، غافل از این‌که این اقدام در طولانی‌مدت صدای گلایه خیابانی را بلند می‌کند که یکی از بی‌نظیرترین آثار باستانی اصفهان است. طبق اعلام شهرداری اصفهان خط شمالی جنوبی مترو که از شمال غربی اصفهان (مرکز شهر) آغاز می‌شود با عبور از ترمینال کاوه به میدان شهدا و چهارباغ پایین می‌رسد و سپس از ساختمان شهرداری اصفهان از دروازه دولت (میدان امام‌حسین(ع)) عبور کرده و وارد خیابان چهارباغ عباسی می‌شود و با عبور از زیر رودخانه زاینده‌رود وارد خیابان چهارباغ بالا (چهار‌باغ‌هزار جریب) شده و در نهایت به ترمینال صفه در جنوب اصفهان می‌رسد.