شهروند| ساحل خزر چند هفته‌ای می‌شود که میزبان فک‌هاست. فک‌های مرده با لاشه‌های پوسیده. لاشه‌ها وقتی پیدا می‌شوند، چند هفته‌ای از زمان مرگ آنها و رسیدنشان به ساحل گذشته است و این کار تشخیص علت مرگ را سخت می‌کند. سه هفته‌ای می‌شود که لاشه فک‌ها راه سواحل جنوبی خزر را در پیش گرفته و به سواحل گیلان رسیده‌اند؛ به بوجاق. جایی که به گفته امیر شیرازی مسئول پروژه حفاظت از فک خزری، منطقه‌ای حفاظت‌شده در گیلان است و در سه هفته گذشته چند قلاده فک مرده در آن‌جا پیدا شده است. به گفته شیرازی، بررسی لاشه فک‌های پیدا شده حکایت از کهولت سن فک‌ها داشت و می‌توان گفت علت مرگ کهولت سن بوده اما به دلیل دیر پیدا شدن لاشه‌ها و پوسیدگی آنها، تشخیص علت مرگ سخت بوده و نمی‌توان به‌طور دقیق از دلیل مرگ صحبت کرد. او با تأکید بر این‌که در سه هفته سه لاشه در سواحل گیلان پیدا شده است به «شهروند» می‌گوید: «دو تا از لاشه‌هایی که پیدا شده‌اند، کهولت سن داشتند و به نظر می‌رسد علت مرگ سن بالای 30سال آنها باشد.»
مرگ دسته‌جمعی فک‌ها در سال 2000میلادی به دلیل شیوع بیماری دیستمپر که بیماری مشترک سگ‌سانان است، نگرانی مسئول پروژه حفاظت از فک خزری برای مرگ این گونه در معرض انقراض است. او ادامه می‌دهد: «پیش‌بینی می‌کنیم علت مرگ بار دیگر بیماری مشترک سگ‌سانان باشد. سال 2000میلادی این بیماری فک‌های خزری را درگیر کرد. این بیماری هر 10، 15سال یک‌بار شیوع پیدا می‌کند و نگرانی ما این است که بار دیگر این بیماری در میان فک‌های خزری شایع شده باشد اما با توجه به این‌که بیماری دیستمپر، معمولا فک‌هایی که سن پایینی دارند را درگیر می‌کند، احتمال دارد این بیماری بار دیگر شایع نشده باشد.»
گزارش‌هایی که به گروه حفاظت از فک خزری رسیده است، به گیلان محدود شده و شیرازی با اشاره به این‌که در مازندران و گلستان، موردی گزارش نشده است، می‌گوید: «پایش‌های ساحلی خوب نیست و گزارش پیدا شدن فک‌ها دیر به دست ما می‌رسد. این در حالی است که تازگی لاشه مهم‌ترین عامل برای تشخیص درست علت مرگ است. فک‌ها چربی بالایی دارند که این امر به پوسیدگی آنها سرعت می‌دهد، به همین دلیل وقتی پایش خوبی از سواحل انجام نشود، لاشه‌ها دیر به دست ما می‌رسد و امکان تشخیص درست را از دست می‌دهیم. پایش نامناسبی که مسئول پروژه حفاظت از فک خزری از آن یاد می کند، باعث شده است تا هنوز مشخص نباشد چه تعداد فک مرده به ساحل خزر آمده است. در روزهای گذشته تصویر لاشه چند فک در ساحل خزر در شبکه های اجتماعی دست به دست می شود که با فک هایی که گزارش مرگ آنها به دست مسئول پروژه حفاظت از فک خزری رسیده، فرق دارند و حتی معلوم نیست این لاشه فک ها به ساحل کدام شهر شمالی کشور رسیده اند. به همین دلیل شیرازی، از ان‌جی‌او ها می خواهد تا در پایش سواحل شمالی کشور همکاری کرده و گزارش پیدا شدن لاشه ها را به آنها اعلام کنند.» او درخصوص دلایلی که می‌تواند به مرگ فک‌ها منجر شود، هم می‌گوید: «تغییرات آب‌وهوایی، آلودگی آب خزر و صید در کشورهای روسیه و قزاقستان از جمله دلایل مرگ فک‌هاست.»
براساس آخرین آمارهای رسمی از تعداد فک‌های خزری، تعداد آنها در سال‌های اخیر به حدود 100هزار قلاده کاهش پیدا کرده و این گونه را در آستانه انقراض قرار داده است. به گفته مسئول پروژه حفاظت از فک خزری، این آمار سال 2006 میلادی بود که در سال 2008 منتشر شد، در حال حاضر با توجه به وضع آلودگی آب دریا و شکار این گونه به نظر می‌رسد، تعداد فک‌ها به 70 تا 80هزار قلاده رسیده باشد. کاهش تعداد فک‌های خزری در حالی است که در کشور توجهی به این گونه نمی‌شود و در کشور جایگاهی ندارد.»
او با اشاره به این‌که سرنوشت فک‌های خزری در دست پنج کشور حاشیه دریای خزر است، ادامه می‌دهد: «کشورهای حاشیه خزر مسئول نگهداری از فک‌ها هستند. این در حالی است که در هیچ‌یک از این کشورها توجهی به نگهداری فک‌ها نمی‌شود و این باعث شده در خطر انقراض قرار بگیرند. تنها در ایران، زمینه نگهداری از فک‌ها مناسب است، زیرا در کشور ما فک‌ها شکار نمی‌شوند. در گذشته فک‌هایی که در تور ماهیگیران گیر می‌افتادند به واسطه صیادان کشته می‌شدند اما برای آنها جایزه تعیین کرده و به ماهیگیران اعلام کرده‌ایم اگر فک زنده را تحویل دهند، جایزه نقدی می‌گیرند. با این وجود بازهم توجهی به فک‌ها نمی‌شود و فک خزری در کشور ما جایگاهی ندارد.» ناامن بودن مکان سنتی زایمان فک‌ها، یعنی قزاقستان، باعث شده فک‌ها به فکر جای دیگری برای به دنیا آوردن بچه فک‌ها باشند. به گفته شیرازی: «فک‌ها در سطوح یخی، زایمان می‌کنند و در سال‌های اخیر به دلیل کشته شدن در قزاقستان، زایمان را در ترکمنستان انجام می‌دهند. شرایط نامناسب و زایمان دور از سطوح یخی، باعث شده تا بچه فک‌ها زودتر از موعد و با نقص ایمنی به دنیا بیایند.» تعداد فک‌های خزری در حالی به 70هزار قلاده رسیده که تا پیش از فروپاشی شوروی، تعداد فک‌های خزری حدود یک‌میلیون قلاده بود و آخرین سرشماری رسمی از این گونه حکایت از زندگی 100هزار فک دریایی در این دریا داشت. حالا در 5سال 30هزار قلاده از این جمعیت کاهش پیدا کرده و به نظر می‌رسد با ادامه صید و آلودگی آب خزر در سال‌های نه‌چندان دور دیگر خبری از فک خزری در دریای خزر نباشد.