از همان لحظهاي كه خبر آتشسوزي و سپس تخريب ساختمان پلاسكو منتشر شد، اين پرسش مطرح بود كه مالك آن در چه جايگاهي است و چه كار ميكند؟ اگر اخبار رويدادهاي مشابه را پيگيري كرده باشيم، متوجه ميشويم، اولين توجه اتهام به مالكين است. و اگر مالك اين ساختمان يك شخص حقيقي بود، به احتمال فراوان بلافاصله بازداشت و به دادگاه و دادسرا ارجاع داده ميشد. ولي در اين مورد خاص كه مالك آن يك نهاد عمومي و نه شخص حقيقي است، نه تنها اقدامي جدي نشد، بلكه خودشان هم ضرورتي نديدند كه تا پس از گذشت چند روز اظهارنظري جدي نمايند. اولين اظهارنظر از سوي رئيس بنياد مستضعفان نیز تا حدی عجیب بود هنگامی که گفت: «دستگاههای مختلفی در این بخش مسئولیت دارند، هر چند سرقفلی کلیه واحدهای این مجتمع در گذشته واگذار شده بود و بنیاد مستضعفان هیچ واحدی از این مجتمع را در اختیار نداشت ولی به عنوان مالک ساختمان ما هم مسئولیتی داریم و ضمن همدردی از زیر بار مسئولیت شانه خالی نخواهیم کرد و همانگونه که اشاره شد بعد از جمع شدن حادثه کار گروه رسیدگی به این حادثه مسئولیت هر سازمانی مشخص و طبق آن عمل خواهد شد... برای رفع نگرانی افرادی هم که در اینجا کسب و کار داشتند عرض می کنم که انشا ا... بنیاد مستضعفان این ساختمان را با کیفیتی بسیار خوب ظرف مدت دوسال خواهد ساخت و طبق شرایط و ضوابط مشخصی به ذینفعان واحدهای ساختمان را واگذار خواهد کرد.» متاسفانه همچنین خبری مبنی بر پذیرش مسئولیت و عذرخواهی از سوی مسئول بنیاد منتشر شد که بلافاصله با این خبر تکذیب گردید که: «روابط عمومی بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی ضمن تکذیب اظهارات منتسب به ریاست این بنیاد مبنی بر عذرخواهی و قبول مسئولیت در حادثه ساختمان پلاسکو در جلسه کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در مورخ 4 بهمن ماه 1395، اعلام میدارد آنچه همواره مورد تاکید ریاست بنیاد بوده است مسئولیت دستگاههای مختلف و مسئولیت بنیاد در راستای کمک و مساعدت به خسارتدیدگان، ساخت مجدد و منطبق با استاندارد ساختمان پلاسکو و واگذاری منطبق بر ضوابط خاص می باشد.» پس از حادثه قطار مسافربري كه همراه با عذرخواهي و حتی استعفا بود انتظار میرفت که ادبیات جدیدی وارد فضای سياسي ایران شود، ولی ظاهرا هنوز خیلی راه مانده تا مسئولیت بدیهیترین امور را عهدهدار شویم. وقتی که تمام حقوقدانان بر مسئولیت مالک تاکید دارند حالا باید منتظر تعیین مسئولیت دستگاههای دیگر بود تا نوبت به بنیاد برسد! همین رفتار نشاندهنده نحوه برخورد آن نهاد با ارباب رجوع در حوزه تحت مسئولیت خود است. فراموش نکنیم از اين نوع ساختمانها كه مالكيت آنها در اختيار بنياد است همچنان وجود دارد و بايد خيلي پيش از اين در اين باره فكر ميشد و در مورد ساير ساختمانها نيز بايد فكر عاجلي انجام شود. این درست است كه آتشسوزي پلاسكو يك حادثه بود، ولي از نوع حوادثي است كه احتمال آن زياد بوده و سرمايه بزرگي نيز در آنجا وجود داشته است. وقتي كه آقاي شهردار 3 سال پیش و در جمع اعضاي شوراي شهر به طور مشخص به خطرناك بودن وضع اين ساختمان اشاره كرده است، بدان معناست كه احتمال خطر بالا بوده، حتي اگر احتمال هم پايين بود به دليل وضعيت اين ساختمان و مملو بودن از پوشاک بايد اين خطر جديتر تلقي ميشد، و از اين نظر خوب است كه آقاي سعيديكيا، رييس بنياد در اين مورد توضيح دهند كه ارزيابي ايشان از وضع اين ساختمان و اقداماتي كه انجام دادهاند يا ندادهاند چه بوده است؟ در هر حال مالكيت يك شيء يا ملك، مسئوليتآور است. بنياد، كداميك از مسئوليتهاي خود در اين مورد را انجام داده است؟ نكته ديگري كه در سخنان آقاي سعيديكيا وجود دارد، قولي است كه براي ساختن اين ساختمان در طول 2 سال و تحويل دادنش به مستأجران آن است. اين قول از دو جهت قابل نقد است. در درجه اول بنياد نميتواند اين ساختمان را بدون رضايت تمامي مستأجران تجديدبنا كند، در حالي كه اين سخنان نشان از يك اراده يكسويه براي ساخت آن است ارادهای که در نحوه برخورد نهادهای رسمی با مردم همیشه دیده میشود. از منظر حقوقي بايد رضايت همه مستأجران داراي حق سرقفلي جلب و تجديدبنا با توافق آنان باشد. بعلاوه ساختن چنین بنایی در دو سال رکورد جالبی خواهد بود ولی جامعه ما بیش از این نیازمند نگهداری درست از همین بناهای موجود است تا به این روزگار دچار نشوند. نكته دوم آن عجيبتر است چرا كه آقاي سعيديكيا خودشان مهندس هستند، ولي هيچ توجهي نكردهاند كه چگونه ممكن است اين ساختمان را در طول دو سال بتوان ساخت و تحويل داد؟ حل مقدمات حقوقي آن مدتهاي زيادي طول خواهد كشيد، چه رسد به توافق درباره جزييات ماجرا. به نظر ميرسد كه اينگونه اظهارات بيش از اينكه اعتماد ديگران را جلب كند، موجب بياعتمادي به اظهارات مسئولين ميشود. در شرايط كنوني كسب اعتماد مردم و افراد ذينفع و كساني كه در اين ماجرا دچار خسارت شدهاند، بيش از هر چيز ديگري اهميت دارد و به آرامش روحي و رواني آنان كمك ميكند.