| ترجمه: سودابه جراره |
ایلر بانک (یکی از بانک‌های ترکیه) و بانک جهانی پروژه شهرهای پایدار را در ترکیه طراحی کردند تا یک مکانیسم حمایتی برای شهرداری‌های شهرهای درجه دوم درست کنند. این مکانیسم حمایتی نقش سرمایه‌گذاری در آینده پایدار این شهرها بازی می‌کند. پروژه شهرهای پایدار یا SCP یک سیستم حمایتی برای شهرهای درحال توسعه به منظور تعیین، آمادگی، تأمین سرمایه قابل انتقال بانکی و افزایش ظرفیت‌های طراحی شهری ایجاد می‌کند. سرمایه‌گذاری‌هایی که از طریق SCP انجام می‌شود هم با اهداف و قوانین محیط زیستی ترکیه جور می‌شود و هم با سیاست‌های امنیتی بانک جهانی. به منظور انجام چنین کاری، ایلر بانک به‌عنوان واسطه مالی یا واسطه تأمین اعتبار عمل خواهد کرد تا از سیاست‌های مرتبط بانک جهانی و روش‌هایی که در راستای اهداف محیط زیستی دنبال می‌شود اطمینان حاصل کند. درواقع در وهله اول این شهرهای درحال توسعه اگر می‌خواهند توسعه‌یافته شوند ابتدا باید به مسائل محیط زیستی خود توجه کنند تا توسعه‌ای پایدار داشته باشند.
هدف اصلی پروژه شهرهای پایدار برای شهرهای شرکت‌کننده در این طرح، این است که به‌طور فزاینده‌ای از طریق این پروژه پایداری اجتماعی، اقتصادی-مالی و محیط زیستی اصلاح شود. شاخص‌های پایداری شامل موارد زیر است: کاهش قابل توجه هدررفت آب در تولید برق، کاهش ورود فاضلاب تصفیه نشده به محیط‌زیست، کاهش مصرف برق از طریق اصلاح راندمان انرژی، کاهش ترافیک، کاهش آلودگی هوا و انتشار کربن از طریق بهبود سیستم حمل‌ونقل عمومی و افزایش آپشن‌های بیشتر برای جابه‌جایی عابرین، تقویت طرح‌های مالی و مالیاتی شهری، و گسترش مشارکت اجتماعی و خدمات به آن قسمت‌هایی از استان که از شبکه خدمات‌رسانی سودی نمی‌برند.
یکی از بندهای این پروژه که قسمتی از هزینه‌هایش توسط بانک جهانی و قسمت دیگر توسط نهادهای داخلی ترکیه تأمین می‌شود ارزیابی زیست محیطی است که باید در وضع مطلوب قرار بگیرد و کشور ترکیه در راستای این هدف باید گزارشی درخصوص وضع ارزیابی زیست محیطی به بانک جهانی تحویل دهد. در این گزارش‌های شش ماهه، وضع سکونتگاه‌های طبیعی، منابع فرهنگی فیزیکی، آبرسان‌های بین‌المللی، مردم بومی، امنیت سدها، وضع پارک‌های ملی، حفظ حیات‌وحش و گونه‌های درحال انقراض و تغییرات اقلیمی بررسی می‌شود. در این پروژه بانک ایلر باید تعدادی متخصص محیط‌زیست را استخدام کند تا در فرآیند این پروژه کمک کنند. همچنین بانک ایلر با کمک بانک جهانی و با اجرای پروژه‌های مدیریت پایدار شهری که خود درآمدزایی برای شهر دارد می‌تواند در تقویت شهرداری‌های محروم در حفظ محیط‌زیست کمک کند. در طول اجرای این پروژه ممکن است مسائل پیچیده اجتماعی و محیط زیستی ایجاد شود. در این راستا، بانک ایلر متخصصین مربوطه را به کار می‌گیرد تا جلوی اثرات منفی زیست محیطی و اجتماعی ناشی از اجرای فازهای مختلف پروژه را بگیرند. معمولا سیستم کنترل محیط‌زیست در این پروژه موارد زیر را پوشش خواهد داد: محیط‌زیست عمومی، آلودگی هوا، سلامت خاک، آب زیرزمینی و سطحی، تنوع زیستی، انتشار غبار و صدا و نظارت اجتماعی. مثلا در بحث توسعه یک شهر همیشه طرح‌های عمرانی و ساختوساز وجود دارد، بنابراین همیشه این امکان وجود دارد منابع طبیعی و محیط‌زیست قربانی این ساخت و سازها شوند ولی در توسعه پایدار باید به شدت بر این مسأله نظارت کرد تا فاجعه زیست محیطی اتفاق نیفتد. بخش‌های زیست محیطی که در این پروژه مونیتور می‌شوند شامل موارد زیر است:
زمین و خاک: اثرات ممکن این پروژه شامل صدمه زدن به ساختمان خاک به دلیل
ساخت و ساز، ترافیک و ذخیره مواد، هدررفت لایه بالایی خاک در طول حفاری یا معدن‌کاوی، اثرات حفاری بر خصوصیات خاک، فرسایش خاک به‌دلیل رواناب غیرقابل کنترل سطحی، آسیب به زمین‌های زراعی هنگام ساختوساز و لغزش زمین است. حال راه‌حل‌های پیشنهاد شده در این پروژه که باید توسط عوامل نظارتی مورد توجه قرار گیرد به ترتیب شامل اقدامات حفاظتی زیر است:
حفاظت از مناطق غیرساختمانی، اجتناب از کار کردن در مناطق حساس تحت شرایط وخیم، فراهم کردن جاده‌های موقت حمل‌ونقل مناسب و ترمیم جاده‌های آسیب‌دیده، طراحی کار اجرایی با حداقل آسیب به زمین، برداشتن لایه بالایی خاک در جایی که ضروری است و سپس ذخیره کردن و دوباره جایگزین کردن آن بعد از اتمام پروژه، طراحی زهکش و دیگر امکانات موجود برای اطمینان از پایداری خاک و پالایش مناسب فاضلاب و درنهایت تثبیت خاک و جداسازی مواد مصرف شده از سایت‌های تعیین شده مواردی هستند که به حفظ منابع خاکی ترکیه کمک خواهد کرد.
همچنین بخش مهم و استراتژیک محیط زیستی که ممکن است از طریق پروژه‌های توسعه‌ای آسیب ببیند منابع آبی است که باید به دقت مورد حفاظت قرار گیرد. اثرات احتمالی این پروژه بر منابع آبی این طور تعیین شده که ممکن است آب بیش از حد مجاز استفاده شود یا مسیر جریان آب تغییر پیدا کند.
منبع: مقاله‌ای با عنوان “Turkey ; the sustainable cities project” از سایت documents.worldbank.org