فرش دستباف از دیرباز مورد توجه جهانیان بوده اما در چند دهه اخیر این هنر در کشور و بهخصوص در استان همدان با بیمهری روبهرو شده که حاصل آن کاهش تولید و در نتیجه کاهش صادرات این کالا بوده است این درحالی است که تولید فرش در استان تاریخی همدان جزیی از فرهنگ و آداب مردم محسوب میشود.
بهگزارش مهر، فرش دستباف در سالهای اخیر با کاهش صادرات مواجه شد که میتوان کمتوجهی به بازاریابی این محصول و به میدان آمدن رقبا را از دلایل کاهش صادرات فرش در ایران و به ویژه همدان عنوان کرد. در همین زمینه معاون توسعه تجارت خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان همدان با بیان اینکه در 5 ماه نخست امسال از گمرک همدان 2هزار و 70 کیلو از نظر وزنی به خارج از کشور صادر شده است، اظهار داشت: 97هزار و 200 دلار ارزش دلاری فرش صادر شده از گمرک همدان به خارج از کشور بوده است.
سیدباقر حسینی با بیان اینکه در 5 ماه نخست امسال از سایر گمرکات 246هزار و 482 کیلوگرم فرش دستباف همدان به خارج از کشور صادر شده است، بیان کرد: ارزش فرش صادر شده همدان از سایر گمرکات 771هزار و 252 دلار بوده است. وی با بیان اینکه در مجموع 248هزار و 552 کیلوگرم فرش دستباف از همدان صادر شده است، ادامه داد: ارزش کلی فرش صادر شده از همدان در 5 ماه نخست امسال 968هزار و 452 دلار بوده است. معاون توسعه تجارت خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان همدان با بیان اینکه سال گذشته 227هزار دلار فرش دستباف از استان همدان صادر شده و علت صادرات فرش دستباف همدان از سایر گمرکات ارسال بار از فرودگاه است، عنوان کرد: در استان همدان 6 نفر صادرات فرش انجام میدهند.
وی عدم وجود بازاریابی خوب و تحریمها را ازجمله مشکلات پیش روی صادرات فرش استان همدان عنوان کرد و افزود: وجود رقبای جدید در بازار فرش مانند چین، هند و پاکستان در بازار جهانی از دلایل کاهش صادرات فرش در چندسال اخیر بوده است.
معاون توسعه تجارت خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان همدان با بیان اینکه برای افزایش صادرات فرش استان همدان برنامههایی در دستور کار است که بهزودی عملی میشود، اظهار داشت: فرش استان همدان بیشتر به کشورهای اروپایی ازجمله ایتالیا، اسپانیا، بلژیک و... صادر میشود.
رئیس اداره فرش استان همدان نیز با بیان اینکه در استان همدان 49هزار و 205 بافنده فرش دستباف وجود دارد، ادامه داد: 9هزار و 383 نفر معادل 19درصد بافندگان فرش دستباف مرد و 39هزار و 822 نفر معادل 81درصد بافندگان فرش دستباف استان همدان زن هستند. احمد علیبابایی با بیان اینکه فرش دستباف در استان همدان دارای جایگاه ویژهای از جنبههای مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و... است، عنوان کرد: باتوجه به جایگاه ویژه فرش دستباف در بازارهای خارجی و تقاضاهای فراوان دیگر کشورها میتوان با اندک توجه و تولید بازار پسند فرش ارز آوری قابل توجهی برای کشور ایجاد کرد. وی با بیان اینکه تعداد فروشندگان فرش دستباف در استان همدان
15 نفر و تعداد طراحان و نقشهکشان 38 نفر است، بیان کرد: طبق آخرین آمار در استان همدان حدود 5هزار نفر بهطور مستقیم در فرش دستباف و مشاغل جانبی آن فعالیت دارند. رئیس اداره فرش استان همدان با بیان اینکه طبق قانون متولی فرش کشور مرکز ملی فرش ایران است، اظهار داشت: باید در چارچوب سیاستهای مدیریتی مرکز ملی فرش ایران فرش هدایت شود نه به سلیقه دستگاهها، تشکلها و بخش خصوصی هدایت شود. احمد علی بابایی با بیان اینکه یکی از مشکلات بزرگ پیش روی صادرات فرش بحث تحریمها بوده است، عنوان کرد: بازار خارجی فرش دستباف به علت تحریم مسدود شد و زمانی که بازار خارجی مسدود شود تولیدات روی دست تولیدکننده میماند. وی با بیان اینکه زمانی که تولید روی دست تولیدکننده بماند گرایش بافنده به تولیدی که فروش نرفته کمتر میشود، بیان کرد: آمریکا یکی از بزرگترین واردکنندگان فرش ایران بود و وقتی فرش به آمریکا صادر نشد مشکلاتی ایجاد شد.
رئیس اداره فرش استان همدان با بیان اینکه افزایش هزینههای صادراتی یکی دیگر از دلایل کاهش صادرات فرش است، ادامه داد: وقوع ناآرامی در کشورهای عربی یکی دیگر از مشکلات پیش روی صادرات فرش دستباف ایران بود و هر قدر کشورهای حاشیه خلیجفارس مشکل درونی داشته باشند بازار ایران نیز به هم میریزد. بابایی با بیان اینکه افزایش و گسترش کالاهای جانشین نیز یکی از دلایل کاهش صادرات فرش دستباف است، ابراز داشت: انواع کفپوشها، سرامیک، پارکت و... با مبلمان نشینی نیز در کاهش تولید و صادرات فرش تأثیر گذاشت. وی با بیان اینکه یکی از دلایلی که فرش همدان افت کرد به این دلیل بود که فرش همدان درشت بافت، ضخیم بافت، گوشتی و بزرگ پارچه بود، بیان کرد: حسن فرش همدان قیمت ارزان و دوام بالا و عمر طولانی آن بود.
رئیس اداره فرش استان همدان با بیان اینکه
زمان بر بودن تولید و داشتن مشکل در تأمین مواد اولیه نیز در کاهش صادرات فرش استان تاثیرگذار بود، ادامه داد: هماکنون دست اندرکاران فرش دستباف استان همدان اعتقاد دارند در تولید و تجارت فرش فضای مناسبی ایجاد و بسترها فراهم شده است. کارشناس فرش دستباف نیز در ادامه با بیان اینکه امروزه فرش دستباف در استان همدان نسبت به گذشته رونق کمتری دارد، اظهار داشت: همدان یکی از مراکز اصلی تجارت فرش در منطقه غرب کشور بوده است و میطلبد که دوباره به جایگاه گذشته خود بازگردد. لیلا کشاورز با بیان اینکه قالیبافان شهر همدان در یک قرن گذشته از انواع طرحهای رایج در ایران ازجمله افشان شاه عباسی، لچک ترنج شاه عباسی و... استفاده کردهاند، عنوان کرد: روستاهای اطراف همدان دارای طرحهای خاصی هستند که عموما به صورت ذهنی بافته میشوند. وی فرش قدیم و محلی همدان را از زیباترین و شادترین فرشهای ایران دانست و ابراز داشت: کاهش کیفیت مواد اولیه، بافت و دخل و تصرف در طرحهای محلی یا فراموش شدن آنها تاحد زیادی از مرغوبیت فرش همدان کاست که این کاهش مرغوبیت سبب کم شدن استقبال از فرش همدان شد.
کارشناس فرش دستباف با بیان اینکه قالی اصیل و محلی همدان از نوع یک پود است اما قالیهای جدید در همدان به صورت دو پود بافته میشوند، عنوان کرد: بسیاری از قالیهای همدان پس از بافت پرداخت میشوند اما قالیهای محلی هنگام بافت
پرداخت میشوند.