| دکتر مهدی بیاتی | روانشناس کودک|
گروه سنی یک تا 3سال از مهم‌ترین مراحل رشدی کودکان است زیرا هرچقدر سن کودک پایین‌تر باشد به همان میزان پذیرش و یادگیری‌ها بالاتر و ماندگارتر است.
دانستن مراحل رشد کودک توسط والدین از مهم‌ترین عواملی است که در تربیت مناسب کودک نقش بسیار موثری دارد. کودکان در گروه سنی یک تا 3سال به خودباوری می‌رسند و «من» در آنها شکل می‌گیرد و می‌خواهند با انجام راهکارهای مختلف مانند انجام دادن کارهای روزمره، انتخاب لباس و... این استقلال را به والدین خود اثبات کنند.
متاسفانه عوام از این مراحل رشدی کودک که رشد استقلال و منیت آن است به‌عنوان «لجبازی» یاد می‌کنند. اگر تصور ما از استقلال کودک، لجبازی کردن وی باشد، متناسب با همین طرز فکر رفتارهای نامناسبی را در مقابل کودک انجام می‌دهیم تا لجبازی وی کمتر شود و این رفتارها کاملا نتیجه عکس دارد.
در ارتباط با شکل گیری خودباوری در کودک و نقش آن در آینده فرد باید گفت، کودک برای اینکه بتواند آینده خوبی داشته باشد باید خودباوری در آن شکل بگیرد و تنها راه آن نشان دادن منیت کودک در گروه سنی یک تا 3 سال است. این بدان معناست که باید به کودک فرصت دهیم فعالیت‌های روزمره از قبیل خوردن غذا، پوشیدن لباس و ... را خودش انجام دهد. اینکه والدین خودباوری کودک را نپذیرند و از آن با عنوان لجبازی یاد کنند باعث می‌شود عزت نفس کودک رشد نکند و فرد دچار کمبود اعتماد به نفس در آینده شود و این مسأله در موضوعات مختلف اجتماعی، تحصیلی، کاری، ازدواج و ... فرد مشکلات جدی را به وجود می‌آورد.
والدین باید قبول کنند در گروه سنی زیر 6سال واژه‌ای به نام لجبازی نداریم و رفتارهای کودکان در این دوره تنها تقلید و انعکاس از رفتار والدین است و برای اثبات خود این رفتارها را انجام می‌دهند.
اگر والدین به فرزندانشان اجازه ندهند که خودباوری و استقلال خود را به نمایش بگذارند فرد در آینده در تمام تصمیماتش دچار شک و دودلی می‌شود. در ارتباط با برخی از رفتارهای کودکان مانند نگهداشتن مدفوع نیز باید گفت، کودکان یک تا 3سال با نگهداری مدفوع خود یا دفع یکباره آن احساس لذت می‌کنند و این رفتار متناسب با گروه سنی آنان است. اگر والدین در مقابل این رفتارهای کودک بداخلاقی کنند باعث می‌شوند فرد در آینده دچار مشکلات عدیده‌ای شود. همچنین درباره رفتارهایی از قبیل ایستادن مقابل تلویزیون، ریختن آب و غذا روی فرش و زمین ذکر این نکته لازم است که جلب توجه در این گروه سنی مهم‌ترین هدف است و دلیل آن شکل‌گیری استقلال و «من» در فرد است. کودک در این سن می‌خواهد فعالیت‌هایی را انجام دهد که مورد توجه و دیده شدن واقع شود و اگر والدین به نکات مثبت کودک توجه نکنند، وی از طریق رفتارهای منفی که حساسیت پدر و مادر را برمی‌انگیزد مانند ایستادن مقابل تلویزیون، ریختن آب و غذا روی زمین، پرت کردن اشیا و ... اقدام به جلب‌توجه می‌کند. کودک می‌داند با انجام این کارها والدین سریع نسبت به آن واکنش نشان داده و اعتراض می‌کنند و این باعث می‌شود کودک مرتبا آن کارها را تکرار کند. امروزه والدین باید بسیار دقت کنند که نیازهای فرزندانشان چیست و به نیازهای مثبت آنان پاسخ دهند و در مقابل نیازهای منفی آنان رفتارهای صحیح داشته باشند زیرا در غیراین‌صورت کودک دست به کارهای منفی می‌زند.