ایلنا| عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان و یکی از حقوقدانان این شورا ضمن گفت‌وگوی مفصلی که با خبرگزاری کار ایران «ایلنا» انجام داده، گفته است برخی از ضعف‌های اجرایی در شورای نگهبان را می‌پذیرد و برای اصلاح امور برخی از رویه‌ها را تغییر داده است. او خاطرنشان کرده برخی افراد را هم جابه‌جا کرده‌ایم.
کدخدایی در پاسخ به این سوال که ترکیب اعضای شورای نگهبان به‌گونه‌ای است که نظرات افراد به آیت‌الله جنتی، دبیر این شورا نزدیک باشد و آقای ابراهیمیان، سخنگوی سابق شورا هم به دلیل اختلافاتی که با آیت‌الله جنتی داشت کنار گذاشته شد، می‌گوید: اگر بگویم این فرضیه صددرصد اشتباه است، خیلی بیراه نرفته‌ام. از جهت ساختاری هم مبنای درستی برای این فرضیه وجود ندارد چون 6 نفر از فقهای شورای نگهبان توسط مقام معظم رهبری انتخاب می‌شوند و قاعدتا مقام معظم رهبری هم چنین دیدگاهی را به این
مفهوم ندارند.
به گفته کدخدایی تلاش ایشان (رهبر معظم انقلاب) در همه ادوار این بوده که افرادی انتخاب شوند که هم از جهت علمی و هم از جهت استقلال نظر افراد برجسته‌ای باشند. شاهد این قضیه هم مباحث فقهی است که در شورای نگهبان اتفاق می‌افتد و معمولا آقایان با یکدیگر اختلاف نظرهای فقهی جدی دارند.
او می‌گوید: آقای ابراهیمیان که انتخاب شدند، خب نظراتی هم داشتند، ولی رأی آوردند و کسی هم مانع نشد. در این دوره هم خود ایشان نامزد نشدند و اگر اشتباه نکنم قبلا هم یکی، دو نوبت در مصاحبه‌ها گفته بودند که نخواهم آمد.
سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به این سوال که آیا عدم التزام به اسلام و ولایت فقیه و عدم التزام به نظام که از سوی شورای نگهبان به افراد نسبت داده می‌شود، ازجمله مواردی است که طبق قانون باید برای آن حد شرعی در نظر گرفته شود؟ گفته است: در مباحث شرعی سوال این است که وقتی مواردی مثل عدم التزام به اسلام یا مثلا بحث سوءشهرت داشتن از سوی شورا مطرح می‌شود، آیا اینها نیازمند به حکم شرعی است؟ پاسخ این است که قانون‌گذار در این موارد چنین چیزی را پیش‌بینی نکرده است.
کدخدایی همچنین در پاسخ به این سوال که دورنمای این‌که بگوییم این میزان نامسلمان یا ضد ولایت فقیه در جمهوری اسلامی داریم، خوشایند است؟ می‌گوید: تعداد مصادیق این افراد بسیار اندک است. اما مثل این است که بگوییم اگر جرمی که در قانون برای آنها مجازات تعیین شده، قوه قضائیه رسیدگی کند، بگوییم چرا
قوه قضائیه آن‌قدر حکم صادر می‌کند. قانون این مسأله را تعیین کرده است و قانون‌گذار گفته است که اگر افراد این شرایط را نداشته باشند، نمی‌توانند وارد انتخابات شوند.
این حقوقدان عضو شورای نگهبان گفته است: ما از این‌که یک نفر هم رد صلاحیت شود، از نظر شخصی نه‌تنها خوشحال نمی‌شویم بلکه ناراحت هم می‌شویم. مایل نیستیم حتی یک نفر رد صلاحیت شود. بنابراین از جهت شخصی تمایلی به این کار نداریم اما از جهت تکلیفی که قانون‌گذار برای ما تعیین کرده، ناچار هستیم در چارچوبی که قانون‌گذار برای ما تعیین کرده است، عمل کنیم. سخنگوی شورای نگهبان در عین‌حال می‌گوید، قبول ندارد که بیشتر آمار رد صلاحیت‌شدگان در سال‌های گذشته مربوط به اصلاح‌طلبان بوده است. کدخدایی می‌گوید: هیچ‌گاه در شورای نگهبان نیامده‌ایم علامتی بزنیم که چه کسی اصلاح‌طلب و چه کسی اصولگراست، چه کسی چپ است و
چه کسی راست.
به گفته کدخدایی، این‌که چرا در یک جناح این موارد بیشتر است و در جناح دیگر کمتر است باید برویم در فراوانی این موارد در گروه‌های مختلف بسنجیم و یک کار کار‌شناسی و جامعه‌شناسی انجام دهیم، اما شورای نگهبان مستنداتی که در اختیار دارد کاملا قانونی است.
سخنگوی شورای نگهبان گفته است برای اصلاح برخی از امور زمانی که وارد شورای نگهبان شده است آسیب‌شناسی انجام داده و برخی رویه‌ها را کنار
گذاشته است. او می‌گوید: برخی افراد را جابه‌جا کردیم به خاطر این‌که فکر می‌کردیم آنها مانع انجام وظایف قانونی شورای نگهبان هستند و این کار‌ها انجام شده است.کدخدایی در توضیح رویه‌های اصلاح شده در شورای نگهبان گفته است: تا دو دوره قبل انتخابات که برگزار می‌شد، هیچ‌کسی در شورای نگهبان از طرف کاندیدا‌ها حضور نداشت. از انتخابات ۸۸ بود که دیدیم برای اعتمادسازی بیشتر، بهتر است از نمایندگان نامزد‌ها دعوت کنیم تا به شورای نگهبان بیایند و از نزدیک روز انتخابات بر شمارش آرا و نظارت شورای نگهبان ناظر باشند. هر چهار نامزد هم نمایندگان خود را معرفی کردند و ما در شورای نگهبان برای آنها امکانات لازم ارتباطی را فراهم کردیم و آنها هم حضور داشتند که این رویه در انتخابات سال 92 هم تکرار شده است.
سخنگوی شورای نگهبان می‌گوید در انتخابات گذشته در بررسی صلاحیت سیدحسن خمینی به ایشان پیش از اعلام رسمی اطلاع داده شده بود که رد صلاحیت شده است. به گفته کدخدایی، اداره انتخابات شورای نگهبان از طریق تماس تلفنی و پیامک به ایشان اعلام کرده است.
او ضمن پذیرش برخی از ضعف‌هایی که در زمینه اطلاعرسانی توسط شورای نگهبان وجود دارد، می‌گوید: ضعف‌هایی در اطلاعرسانی بوده و الان هم هست. ما باید تلاش کنیم اطلاعرسانی شورای نگهبان را از حالت ضعفی که دارد، خارج کنیم تا این موارد اصلاح شود. شورای نگهبان مثل دیگر دستگاه‌ها خبرگزاری و رسانه برای خود ندارد. تقریبا همه قوای سه‌گانه خبرگزاری دارند و مطالب خود را از آن طریق منتشر می‌کنند. شورای نگهبان تنها نهادی است که یک مرکز اطلاعرسانی گسترده یا یک خبرگزاری ندارد.
کدخدایی معتقد است اظهارات آیت‌الله جنتی به سود احمدی‌نژاد تاثیری در تأیید صلاحیت وی نداشته است. او می‌گوید: آیت‌الله جنتی در داخل شورا در این زمینه هیچ نقشی نداشتند، البته نمی‌توان فراموش کرد که ایشان دبیر شورای نگهبان است. ممکن است برخی این برداشت را داشته باشند که صحبت‌های آیت‌الله جنتی جانبدارانه است، اما در شورای نگهبان نسبت به ایشان چنین نظری
وجود ندارد.
به گفته سخنگوی شورای نگهبان، «این مطلب مهمی نیست که بخواهد آن‌قدر به آن پرداخته شود.»
کدخدایی معتقد است خیلی از روسای قوای ما سخنرانی‌شان از آیت‌الله جنتی تند‌تر است و در پاسخ به این سوال که آیا تذکری به ایشان درباره سخنرانی‌هایش داده شده یا نه گفته است: به خاطر ندارم که چنین تذکری داده شده باشد چون ایشان واقعا سخنرانی جناحی به آن مفهومی که شما می‌گویید، نداشته است. لااقل می‌توانم این را در مورد دوره‌ای که خودم در شورای نگهبان حضور داشتم، بگویم صحبتی نشده که به خاطر آن به آیت‌الله جنتی تذکری داده شود. کدخدایی می‌گوید: زمانی که دو نفر از اعضای شورای نگهبان همزمان عضو هیأت دولت هم بودند و در سخنرانی‌های رئیس‌جمهوری وقت هم شرکت می‌کردند، تذکر دادیم؛ جز این تذکر دیگری داده
نشده است.
او همچنین در پاسخ به این سوال که در کدام انتخابات آمار خرید و فروش رأی بیشتر است؟ می‌گوید: این آمار احتمالا در مورد انتخابات مجلس بیشتر باشد که آن هم به خاطر گستردگی بیشتر این انتخابات است. در انتخابات ریاست‌جمهوری کل کشور یک حوزه است و تعداد کاندیدا‌ها هم کمتر است. انتخابات خبرگان هم استانی است، برای همین به نظر می‌رسد آمار خرید و فروش رأی در انتخابات مجلس بیشتر باشد که البته باز هم در این مورد راهکارهایی را برای جلوگیری از این مسأله پیشنهاد کرده‌ایم که امیدواریم زود‌تر انجام شود؛ مثلا یکی از این پیشنهاد‌ها ثبت‌نام رأی‌دهندگان است که اگر انجام شود، مقدار قابل توجهی از مشکلات موجود هم برطرف خواهد شد. به این صورت که فرد رأی‌دهنده از یک‌سال قبل از انتخابات ثبت‌نام و حوزه رأی‌دهی خود را مشخص کرده باشد. این در قوانین انتخابات و سیاست‌ها هم مطرح است و تقریبا اجماعی نسبت به آن صورت گرفته است، اما همچنان در مرحله
بررسی است.
کدخدایی در پاسخ به این سوال که شورای نگهبان در این دوره جلسه‌ای درباره بررسی صلاحیت آقای احمدی‌نژاد داشته است یا نه می‌گوید: شورای نگهبان بحثی در مورد ایشان نداشت و اگر قرار بود بحثی باشد موقع انتخابات مطرح می‌شد. من هم نمی‌توانم از الان پیش‌بینی کنم که اگر ایشان وارد انتخابات می‌شد چه وضعیتی پیدا می‌کرد.
هنگامی که از کدخدایی خواسته شده نظرش را به‌عنوان یک حقوقدان درباره نامه سعید مرتضوی اعلام کند، گفته است: هر کسی اگر تخلفی مرتکب شد مخصوصا از مسئولان، بهتر است در زمان خود و هرچه سریع‌‌تر مسأله را بیان کند و درصدد جبران آن برآید. این‌که این اتفاق همین الان هم صورت گرفته است، به نظر می‌رسد کار خوبی بوده ولی مربوط به زمان گذشته است و خیلی برای این کار دیر
بوده است.