1- انتخاب نام نیکو
بنا بر بند یک ماده 7 کنوانسیون حقوق کودک: «تولد کودک، بلافاصله پس از تولد باید ثبت شود و از حقوقی مانند داشتن نام، کسب تابعیت و در صورت امکان، شناسایی والدین بهره‌مند باشد.» در اسلام نیز یکی از نخستین وظایفی که برعهده والدین، پس از تولد نوزاد نهاده شده، انتخاب نام نیکو و مناسب برای کودک است. امام رضا علیه‌السلام در این‌باره می‌فرماید: نخستین امری که پدر از آن راه به فرزندش احسان و نیکی می‌کند، انتخاب نام نیکوست. پس هر یک از شما برای فرزند خود نام نیکو قرار دهید.
همچنین رسول گرامی اسلام صلیاللهعلیهوآله می‌فرماید: «حق فرزند بر والدین، آن است که نام او را نیکو انتخاب کند.» در واقع، انتخاب نام نیکو برای فرزند در اسلام نوعی احسان و نیکی خوانده می‌شود که والدین به او روا می‌دارند، زیرا هم بخشی از نیازهای روحی و روانی کودک برآورده می‌شود و به او شخصیت و اعتبار می‌بخشد و هم او را از توهین و استهزای دیگران در حق وی دور می‌کند. از نگاه اسلام، نام زیبا و نیک حتی می‌تواند برای کودک امنیت و آسایش روانی پدید آورد، چنان‌که در روایت است: وقتی امام‌صادق علیه‌السلام شنید کسی نام فرزندش را محمد گذاشته است، فرمود: «به کودک خود دشنام مده، او را کتک نزن و به او بدی نکن»!
2- تأمین خوراک و تغذیه مناسب برای کودک
بهره‌مندی از تغذیه و خوراک مناسب از حقوق مسلم کودک و برطرف‌کننده نیاز جسمی او است. براساس بند «ج» ماده 24 کنوانسیون حقوق کودک، کشورهای طرف کنوانسیون متعهد شده‌اند «مبارزه با بیماری‌ها و سوء‌تغذیه را از راه فراهم کردن مواد غذایی مقوی و آب آشامیدنی سالم دنبال کنند».
در اسلام، بنا به فرموده رسول گرامی اسلام صلیاللهعلیهوآله: «هیچ کاری بهتر از سیر کردن شکم گرسنه نیست» و اگر این شکم گرسنه از آن فرزندان و کودکان او باشد، از وظایف و حقوق او است، چنان که رسول‌خدا صلیاللهعلیهوآله می‌فرماید: «از حقوق فرزند بر پدر، آن است که جز غذای پاک و خوب به او ندهد».
البته اگر والدین توانایی تأمین مواد غذایی مناسب را نداشته باشند، این وظیفه دینی افراد جامعه است که نیازهای غذایی آنان را تأمین کنند، چنان که رسول‌خدا صلیاللهعلیهوآله می‌فرماید: «هر کس سیر بخوابد و همسایه او در کنارش گرسنه باشد و او بداند، به من ایمان ندارد».
3- حق تحصیل
در اسلام، فراگیری دانش یک فریضه است، به‌گونه‌ای که پیامبر اسلام صلیاللهعلیهوآله به مردم سفارش می‌کند: «از گهواره تا گور دانش بجویند» و آموختن دانش (خواندن و نوشتن) را ازجمله حقوق فرزندان بر والدین می‌داند و می‌فرماید: «از جمله حقوق فرزند بر پدر، آموختن نوشتن است».
در واقع، پدر و مادر زمانی فرزند خود را احترام می‌کنند که به او سواد خواندن و نوشتن و آداب معاشرت بیاموزند و از آن‌جا که شخصیت کودک در مراحل نخستین زندگی، در خانواده شکل می‌گیرد، آموختن دانش (خواندن و نوشتن) به کودکان برعهده والدین نهاده شده است تا در ابتدای زندگی، آنها را به سلاح دانش مسلح کنند و به وسیله آن بر مشکلات آینده چیره شوند، این کوچکترین وظیفه‌ای است که از والدین انتظار می‌رود تا در حق فرزند و پاره‌تن خود روا دارند. امروزه در جهان توسعه‌یافته، مراحل نخستین سوادآموزی، امری اجباری است و در این راه، گام‌های مؤثری نیز برداشته شده است. در کنوانسیون حقوق کودک، براساس بند ماده 28، کشورهای طرف کنوانسیون متعهد شده‌اند: «حق کودک را در قبال آموزش‌وپروش به رسمیت بشناسند و برای دستیابی تدریجی به این حق و براساس ایجاد فرصت‌های برابر اقدام‌هایی مانند اجباری و رایگان کردن تحصیلات ابتدایی برای همگان، تشویق شکل‌های گوناگون آموزشی متوسطه و در دسترس قرار دادن آموزش عالی برای همگان براساس توانایی‌ها و به شیوه مناسب را معمول دارند».
در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز حقوق تحصیلی برای کودکان و عموم مردم به رسمیت شناخته شده است، چنان‌که بنابر اصل سی‌ام قانون اساسی: «دولت موظف است وسایل آموزش‌و‌پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سرحد خودکفایی کشور به‌طور رایگان گسترش دهد.»
4- حق تفریح و بازی
یک ضرب‌المثل انگلیسی می‌گوید: «اگر کودکی را همیشه به کار وا داری و از بازی و ورزش محرومش کنی، عاقبت احمق می‌شود».
اگرچه این مثل اغراق‌آمیز به نظر می‌رسد، واقعیت این است که حرکت و جنبش، اساس هر عمل غریزی و پایه وظایف زندگی است. به‌ویژه در دوران خردسالی و کودکی که زیربنای بنیه جسمی انسان را پی‌ریزی می‌کند. از این‌رو، امام صادق علیه‌السلام می‌فرماید: «باید هفت‌سال نخست زندگی کودک، آزادانه به بازی و جنبش بدنی صرف شود».
در واقع، در مراحل نخستین زندگی، نباید از کودکان انتظار داشت که دنیای سرشار از شادی و نشاط خود را با دنیای بزرگترها جا‌به‌جا کنند، بلکه باید آنها را در بازی و تفریح آزاد گذاشت تا به تندرستی و سلامتی آنها آسیب وارد نشود. حتی بنابر سفارش رسول گرامی اسلام صلیاللهعلیهوآله باید در بازی‌های کودکانه نیز آنها را یاری داد، چنان که می‌فرماید: «کسی که کودکی نزد او است، باید رفتار کودکانه را در پیش گیرد».
اسلام حتی آموزش بازی‌ها و ورزش‌هایی مانند سوارکاری، شنا و تیراندازی به فرزندان را از وظایف والدین می‌داند. در این زمینه، رسول خدا صلیاللهعلیهوآله می‌فرماید: «حق فرزند بر پدر آن است که نوشتن، شناکردن و تیراندازی را به او بیاموزد».
در بند ماده 31 کنوانسیون حقوق کودک نیز آمده است: «کشورهای طرف کنوانسیون، حق کودک را برای تفریح، آرامش، بازی، فعالیت‌های خلاق مناسب سن خود و شرکت آزادانه در حیات فرهنگی و هنری به رسمیت می‌شناسند.»