شهروند| سرانجام سخنرانی حسن روحانی رئیس‌جمهوری اسلامی ایران در شصت و نهمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد برگزار شد. چنان‌که انتظار می‌رفت روحانی در سخنانش به دو مقوله گسترش تروریسم و افراطی‌گری در خاورمیانه و نیز موضوع پرونده هسته‌ای ایران پرداخت.
روحانی در ابتدای سخنان خود با اشاره به افروخته شدن آتش جنگ و افراط‌گری در خاورمیانه گفت: من از منطقه‌ای می‌آیم که بخش‌های مهمی از آن در آتش تندروی و افراطی‌گری می‌سوزد. در شرق و غرب کشور من، افراطی‌گری همسایگان ما را تهدید می‌کند و خشونت می‌ورزد و خون می‌ریزد. آنان البته تنها به یک زبان سخن نمی‌گویند و حتی رنگ پوستشان هم یکی نیست و یک ملیت واحد ندارند. آنان از کشورهای مختلف به خاورمیانه آمده‌اند. اما ایدئولوژی واحدی دارند: «افراطی‌گری و خشونت». و هدف واحدی دارند: «نابودی تمدن، اسلام‌هراسی و ایجاد زمینه برای مداخله مجدد بیگانگان در منطقه».
رئیس‌جمهوری در بخش دیگری از سخنان خود خطاب به سران کشورهای مختلف جهان یادآور شد: با کمال تأسف، تروریسم، جهانی شده: «از نیویورک تا موصل، از دمشق تا بغداد، از شرقی‌ترین تا غربی‌ترین نقطه جهان، از القاعده تا داعش». افراطیون جهان، یکدیگر را یافته‌اند و ندا سر داده‌اند که: «متحد شوید». اما آیا ما در برابر افراطیون متحدیم؟!
او گفت: همه آنان که در ایجاد و تقویت این گروه‌های تروریست نقش داشته‌اند، باید به اشتباهات خود در پدیدارشدن افراطی‌گری اعتراف کنند و نه‌تنها در پیشگاه گذشته که در برابر آینده هم عذرخواهی کنند.
رئیس‌جمهوری ایران درباره بررسی ریشه‌ای ظهور تروریسم در منطقه تصریح کرد: غرب‌ستیزی امروز، فرزند استعمارگری دیروز است. غرب‌ستیزی امروز، واکنش به نژادپرستی دیروز است، برای مقابله اصولی با تروریسم، باید ریشه‌های آن را شناخت و چشمه‌های آن را خشکاند. تروریسم در بستر فقر، بیکاری، تبعیض، تحقیر و بی‌عدالتی می‌روید و با فرهنگ خشونت رشد می‌کند. برای ریشه‌کن‌کردن تروریسم باید عدالت و توسعه را گستراند و از تحریف ادیان الهی برای توجیه قساوت و بی‌رحمی جلوگیری کرد. درد بزرگتر آن است که این تروریست‌ها به نام دین، خون می‌ریزند و به نام اسلام سر می‌بُرند. می‌خواهند این حقیقت مسلّم تاریخ را پوشیده نگه دارند که براساس آموزه همه پیامبران الهی از ابراهیم و موسی تا عیسی و محمد، کشتن یک انسان بی‌گناه همانند کشتار همه بشریت است.
روحانی در عین حال بکارگیری لفظ «گروه دولت اسلامی» برای اشاره به اقدامات تروریستی داعش از سوی رسانه‌های غربی را نیز مورد انتقاد قرار داد و گفت: من در شگفتم این گروه‌های آدمکش، گروه خود را اسلامی می‌نامند و شگفت‌آورتر آن‌که رسانه‌های غربی نیز در همراهی با آنان، این نام مجعول را که تنفر همه مسلمانان را برمی‌انگیزد، تکرار می‌کنند.
رئیس‌جمهوری گفت: ما همواره معتقد بودیم که دموکراسی، با کوله‌پشتی نمی‌آید؛ دموکراسی، محصول رشد و توسعه است، نه جنگ و تجاوز. دموکراسی یک کالای صادراتی نیست که از غرب به شرق تجارت شود. در یک جامعه توسعه‌نیافته، دموکراسی وارداتی، به دولتِ ضعیف، منتهی می‌شود و دولت ضعیف هم، به شدت آسیب‌پذیر.
روحانی خطاب به کشورهای غربی صراحتا هشدار داد: وقتی پای ژنرال‌ها به منطقه باز شد، انتظار نداشته باشید دیپلمات‌ها به استقبال آنان بروند. وقتی جنگ شروع شد، دیپلماسی به پایان می‌رسد. وقتی تحریم آغاز شد، نفرتِ عمیق از تحریم‌کنندگان هم، شروع می‌شود. وقتی فضای خاورمیانه امنیتی شد، پاسخ آن هم امنیتی می‌شود. رئیس‌جمهوری ایران با اشاره به ارایه طرح گفت‌وگوی تمدن‌ها از سویی در‌سال 2001 و نیز جهان عاری از خشونت و افراطی‌گری در‌سال گذشته خاطرنشان کرد: به یاد داشته باشیم که ایران، روزی همه را به «گفت‌وگو» دعوت کرد که هنوز جنایت 11 سپتامبر، رخ نداده بود و روزی به «جهان عاری از خشونت و افراطی‌گری» خواند که هنوز خشونت‌های اخیر ظهور نکرده بود. شاید سال گذشته، تعداد اندکی آتشِ شعله‌ورشده کنونی را پیش‌بینی می‌کردند. اما امروز خشونت و افراطی‌گری بدون مهار، خود را به‌صورت یک تهدیدِ قطعی جهانی، نمایان ساخته است. روحانی گفت: خاورمیانه تشنه توسعه است و خسته از جنگ. این حق طبیعی مردمانِ سرزمین‌های حاصلخیزِ خاورمیانه است که از زندگی توأم با صلح و رفاه برخوردار باشند. در گذشته، استعمار این حق را از آنان سلب کرد و اکنون سایه جنگ و خشونت، امنیت آنان را تهدید می‌کند. در منطقه ما، سیاستمداران و نخبگانِ معتدلی وجود دارند که مورد اعتماد ملت‌های خویش‌اند. آنان، نه غرب‌ستیزند و نه غرب‌گرا. به نقش استعمار در عقب‌افتادگی ملت‌های منطقه آگاهند اما از نقش ملت‌های خویش در راه توسعه‌یافتگی نیز غفلت نمی‌ورزند؛ غرب را از خطاهایش مبرا نمی‌کنند، اما به غفلت‌های خویش نیز توجه دارند. این نخبگان می‌توانند با جلب اعتماد مردم، قوی‌ترین ائتلاف‌های ملی و بین‌المللی علیه خشونت را تشکیل دهند. وی افزود: در تمامی عرصه‌ها، مبنای حل مشکلات را تعامل و اعتمادسازی پایدار میان قدرت‌های منطقه‌ای می‌دانیم و ازهرگونه همکاری میان کشورهای مسلمان برای مبارزه با افراطی‌گری، تهدید و تجاوز، حمایت می‌کنیم و آماده‌ایم نقش دایمی سازنده و موثر خود را ایفا کنیم. رئیس‌جمهوری اسلامی ایران همچنین با اشاره به پرونده هسته‌ای و نیز تحریم‌های اعمال‌شده علیه کشورمان افزود: تداوم تحریم‌های ظالمانه علیه ایران، تداوم اشتباهی راهبردی علیه یک ملتِ معتدل و مستقل، در شرایط حساس منطقه ماست. ما در یک‌سال گذشته، به شفاف‌ترین گفت‌وگو‌ها، برای اعتمادسازی در موضوع هسته‌ای ایران دست زده‌ایم؛ و نه در اثر تهدید و تحریم که بر مبنای اراده ملت خود، مذاکره جدی و صادقانه را در دستور کار قرار داده‌ایم زیرا بر این باوریم که موضوع هسته‌ای، یک راه‌حل بیشتر ندارد و آن فقط مذاکره است و اگر برخی در تخیل خویش، به راه‌های دیگری می‌اندیشند، در اشتباهند. حسن روحانی صراحتا خطاب به کشورهای 1+5 خاطرنشان کرد: هرگونه تأخیر در حصول توافق نهایی، تنها هزینه‌ها را بالا می‌برد و این هزینه‌ها نه فقط بر ما، که بر اقتصاد و تجارت طرف مقابل و بر توسعه و امنیت منطقه‌ای تحمیل می‌شود و هیچ‌کس نباید در این حقیقت تردیدی داشته باشد که مصالحه و توافق با ایران، به نفع همگان، به‌خصوص کشورهای منطقه است.
وی افزود: روند مذاکرات هسته‌ای میان ایران و کشورهای 1+5 در ماه‌های گذشته، با جدیت و امیدواری متقابل به‌پیش رفته است. جمهوری اسلامی ایران به گواهی همه ناظران بین‌المللی، با صداقت و اقتدار به تعهدات خویش عمل کرده است. اگرچه طرف مقابل، با برخی اظهارات و اقدامات، به تردید در عزم و واقع‌بینی خویش دامن زده است. امیدواریم مذاکرات جاری در فرصت کوتاه باقیمانده، به توافق نهایی بینجامد. ما به ادامه برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز خود، شامل اِعمال حق غنی‌سازی و سایر حقوق هسته‌ای در خاک ایران، در چارچوب مقررات بین‌المللی، مصممیم. رئیس‌جمهوری تصریح کرد: دستیابی به توافق جامع هسته‌ای با ایران، فرصتی تاریخی برای غرب است که نشان دهد با پیشرفت و توسعه دیگران مخالف نیست و تبعیض در مقررات بین‌المللی را دنبال نمی‌کند.
روحانی در خاتمه سخنان خود گفت: همان‌طور که در‌سال گذشته نسبت به توسعه خشونت و افراطی‌گری هشدار دادم، امسال نیز تأکید می‌کنم که اگر رویکرد درست برای مواجهه با این مسأله اتخاذ نشود، به سمت منطقه‌ای ناآرام و پرتلاطم با بازتاب‌های جهانی خواهیم رفت. راه‌حل درستِ برخورد با این مسأله هم، نه از بیرون بلکه با محوریت و ابتکار درونی و البته همکاری‌های بین‌المللی قابل تصور است.
رئیس‌جمهوری در گفت‌وگو با فرید زکریا: سیاست ما پرهیز از تنش غیرضروری با آمریکاست
حسن روحانی، رئیس‌جمهوری که برای سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به نیویورک سفر کرده با حضور در بنیاد آمریکای نوین، در گفت‌وگو با فرید زکریا روزنامه‌نگار و مجری سرشناس شبکه سی‌ان‌ان، ضمن تأکید بر این‌که سیاست ایران پرهیز از تنش غیرضروری با آمریکاست، گفت: «آمریکا از فشار بی‌فایده بر ایران دست بردارد. او همچنین گفت: برای حصول به یک توافق بر سر برنامه هسته‌ای ایران باید در آمریکا با گروه‌های فشار مقابله شود. روحانی در پاسخ به این سوال که ایران در سوریه از چه جریانی حمایت می‌کند، گفت: ما با هر جریانی که مردم را در سوریه می‌کشد مخالفیم. تروریست‌ها باید از منطقه بیرون رانده شوند. وحدت سوریه باید باقی بماند. سوریه نباید تجزیه شود کما این‌که عراق نباید تجزیه شود. این اهداف ما بوده که از سه‌سال پیش آنها را اعلام کرده‌ایم. روحانی با اشاره به سخنان باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا در مجمع عمومی سازمان ملل متحد که گفت پیام من به مردم و رهبران ایران ساده است، نگذارید این فرصت از دست برود، گفت: «این فرصت از سال گذشته به‌وجود آمد وقتی که مردم ایران در انتخابات شرکت کردند، ما هم معتقدیم باید از این فرصت نهایت استفاده را کرد.»