چرا فیلم «ابد و یک روز» به هیچ جشنواره خارجی نمی‌رود؟
 
دست‌های پشت پرده...
 

 

«ابد و یک‌روز» نخستین ساخته سعید روستایی را با توجه به موفقیت‌هایش در جشنواره فیلم فجر و جشن سینمای ایران می‌توان تحسین‌شده‌‌ترین فیلم‌ سال سینمای ایران دانست، اما وضع این فیلم در حوزه بین‌المللی بسیار عجیب است. درحالی‌که حتی مخالفان فیلم پیش‌بینی می‌کردند «ابد و یک روز» حضور موفقی در جشنواره‌های جهانی داشته باشد، این فیلم اصلا در هیچ جشنواره‌ای شرکت نکرده و به نظر می‌رسد بی‌سروصدا از حضور بین‌المللی منع شده است. علاوه بر همه اینها، فیلم در اکران مردمی جشنواره فجر توانست بالاتر از «بادیگارد» و «بارکد» بایستد و عنوان نخستین فیلم از نگاه مردمی را به دست آورد و به همین دلیل پیش‌بینی می‌شد که در گیشه نیز حضور موفقی را تجربه کند، اما فروش فیلم در اکران عمومی حتی از پیش‌بینی‌های اولیه نیز بهتر بود و رقم 11 و نیم‌میلیارد تومان به نام آن ثبت شد؛ این فروش نه‌تنها «ابد و یک‌روز» را جزو پرفروش‌های امسال و یکی از اعضای باشگاه 10 میلیاردی‌ها کرد، بلکه بیشترین فروش یک فیلم اجتماعی در 15‌سال گذشته را به رکوردهای دیگر آن اضافه کرد.
در مدتی که «ابد و یک‌روز» موفقیت‌های پی‌درپی داخلی‌اش را تجربه می‌کرد، دیگر فیلم‌های برگزیده جشنواره فجر در جشنواره‌های مختلف جهانی حضور یافتند و توانستند توجه منتقدان و داوران را نیز به خود جلب کنند. برای نمونه جشنواره «مسکو» دو جایزه بهترین فیلم و بهترین نقش اول مرد را برای فیلم «دختر» به رضا میرکریمی و فرهاد اصلانی اعطا کرد. «وارونگی» در بخش نوعی نگاه جشنواره کن حضور یافت، «اژدها وارد می‌شود» و «لانتوری» به جشنواره برلین راه یافتند و «مالاریا» در بخش افق‌های (جنبی) جشنواره ونیز شرکت کرد. از سوی دیگر حضور موفق بین‌المللی «فروشنده» نیز در همین مدت اتفاق افتاد و فیلم آخر فرهادی در کنار دو جایزه اصلی کن توانست جایزه بهترین فیلم از نگاه تماشاگران در جشنواره فیلم مونیخ را نیز از آن خود کند و بالاخره براساس نظر هیأت معرفی نماینده ایران به فرهنگستان علوم و هنرهای سینمایی، مشخص شد قرار است آخرین ساخته فرهادی نماینده ایران برای شرکت در آکادمی اسکار باشد.
با این اتفاق به نظر می‌رسد به دلایلی این فیلم از ابتدا قرار بوده است حضوری در جشنواره‌های خارجی نداشته باشد، همان اتفاقی که مسعود فراستی و عزت‌الله ضرغامی پس از نمایش فیلم در جشنواره فجر و اکران عمومی، در لابه‌لای حرف‌هایشان به آن اشاره کرده بودند. به گزارش آی‌سینما، فراستی پس از نمایش «ابد و یک‌روز» در جشنواره فجر جریانی را علیه این فیلم کلید زد و دلیل اصلی‌اش هم این بود که خانه در این فیلم نماد ایران است. از نظر او این فیلم قابلیت این را دارد که به خاطر ویژگی‌هایش و حضور بازیگری بین‌المللی چون پیمان معادی مورد توجه جشنواره‌های خارجی قرار گیرد، اما نباید این اتفاق بیفتد؛ او در این‌باره گفته بود: «فیلم از نگاه بیرون است نه از درون. نقطه دید ندارد. از نگاه فیلمساز است که خانه و اهالی‌اش را می‌نگرد، پز می‌دهد و می‌فروشد تا جایزه بگیرد، جایزه داخلی و حتی خارجی. فیلم لقمه چرب و نرمی است برای جشنواره‌های فرنگی با آن فقرزدگی و تباهی محتومش. اگر فیلمساز ذره‌ای غیرت ملی و دلسوزی‌ برای این خانه دارد و اهالی‌اش، نمی‌بایستی فیلم را به جشنواره‌های خارجی بفرستد که جز خانه‌فروشی و فقرفروشی نیست. ‌ای کاش فیلمساز – و فیلمش – در این خانه بماند حتی نمایشی.» و چند روز پس از این اظهارات نیز در برنامه «هفت» درباره حضور بین‌المللی این فیلم این‌طور اظهار نظر کرد: «اگر این فیلم به جشنواره‌های خارجی راه یابد، قطعا جوایزی را دریافت خواهد کرد چرا که نگاه سیاه‌نمایی و وطن‌فروشی در آن به وفور دیده می‌شود و دنیای غرب نیز به آثار ما نگاه هنری ندارد.»
از سوی دیگر، عزت‌الله ضرغامی نیز پس از اکران عمومی «ابد و یک‌روز» در نوروز امسال، نظر جالبی درباره این فیلم داد. او در کنار تحسین فیلم، به‌طور ضمنی از تحریم بین‌المللی آن در صفحه اینستاگرامش سخن به میان آورد: «فیلم توانسته اوج فقر، بدبختی و آسیب‌های اجتماعی جامعه را به خوبی روایت کند، به‌گونه‌ای که افرادی مثل من با آن رابطه برقرار کرده و آن را به‌درستی درک کنند. دیالوگ‌ها و پیام‌های چندوجهی فیلم! یا حقانیت جوایز اعطایی، موضوع بحث من نیست. از نظر من، مخاطبان فیلم اهمیت دارند، «ابد و یک‌روز» یک فیلم کاملا درون‌خانوادگی است که حداقل می‌تواند برای نخبگان، مدیران و دلسوزان جامعه هشداردهنده باشد.» او در ادامه تعریف‌هایش بازی نوید محمدزاده را قابل مقایسه با فیلمی مثل «گوزن‌ها» دانسته بود. اما بخش جالب نظر او درباره این فیلم به احتمال حضور فیلم در جشنواره‌های خارجی بازمی‌گردد: «در صورتی که این فیلم، به‌عنوان فیلم برگزیده به جشنواره‌های خارجی ارسال و از آن طریق چهره‌ای زشت و تحقیر‌شده از جامعه امروز ایران تصویر شود، اقدامی ضد ملی تلقی خواهد شد و شبهه سفارشی بودن آن از فراسوی آب‌ها را تقویت می‌کند.»
تنها حضور جهانی این فیلم به نمایش در استرالیا، آن هم در جشنواره فیلم‌های ایرانی برمی‌گردد که درواقع می‌توان آن را نادیده گرفت و به‌طور قطع به این موضوع فکر کرد که «ابد و یک‌روز» از حضور در جشنواره‌های بین‌المللی منع شده است؛ اتفاقی بی‌‌سروصدا که حتی سازندگان فیلم نیز به آن اعتراضی نکرده‌اند.


 
http://shahrvand-newspaper.ir/News/Main/75659/دست‌های-پشت-پرده