شهروند| «برادری» فصل مشترک تمامی اعضای نهضت جهانی صلیب سرخ و هلال احمر است. فصل مشترکی که بر مبنای آن تلاش برای تسکین آلام بشری، تامین احترام و حمایت از سلامت انسان‌ها، و کوشش در جهت برقراری دوستی و تفاهم متقابل و صلح پایدار میان ملت‌ها پیگیری می شود. تمامی اعضای جمعیت های ملی صلیب سرخ و هلال احمر با هم برادرند.
آن ها خوب می دانند که برای ساخت جهانی عاری از خشونت باید دست در دست یکدیگر بگذارند و به سمت اهداف عالی نهضت گام بردارند. هلال احمری ها همواره بسیاری از مراسم های خود را با عهد اخوت و برادری به پایان می رسانند و با شور و انسجام بیشتر برای خدمت رسانی در صحنه ها حاضر می شوند. «برادری» در دین مبین اسلام جایگاه ویژه ای دارد. دین اسلام، هم به بُعد اجتماعی توجه دارد و هم بُعد عبادی؛ بُعد اجتماعی اسلام برادری است و در این میان هلال با فعالیت‌هایش این بُعد اجتماعی را در جامعه به ظهور می رساند. در ادامه، «شهروند»، به مناسبت عید غدیر خم نگاهی دارد به پیوند برادری در این روزِ سعید.
«برادری»؛ نزدیک‌ترین ارتباط
اعمال مستحبی عید غدیر خم از جمله چگونگی برقراری پیوند برادری است. یکی از ابتکارات اسلام، ایجاد استوارترین ارتباطات بین کسانی است که بر حسب ظاهر هیچ گونه ارتباطی با هم ندارند. برادری نزدیک ترین ارتباطی است که بین دو نفر وجود دارد. علقه برادری در بین تمام ملل علاقه ای مطمئن و محکم است. عَقد اُخوّت پیوندی است که میان دو مسلمان بسته می‌شود تا با یکدیگر برادر باشند. معروف‌ترین عقد اخوت مربوط به پیمانی است که پیامبر (ص) بین مهاجران و انصار بست. پیوند برادری میان پیامبر (ص) و امام علی (ع) جزو متواترات تاریخی است. به جز منابع شیعی، بسیاری از منابع اهل سنت نیز این واقعه را نقل کرده‌اند که علامه امینی در کتاب الغدیر به پنجاه مورد از آنها اشاره کرده است.
مسئولیت در قبال سایر اعضا
اجرای عقد اخوت جزو اعمال مستحب در روز عید غدیر است و در این روز، افراد با خواندن عقد اخوت می‌توانند برادر دینی همدیگر شوند. اصلی که در اسلام با عنوان اخوت و برادری تاسیس شده است، تنها یک امر اعتباری محض و براساس برنامه ظاهری نیست، بلکه حقیقتی است که آثاری واقعی و حقیقی در پی دارد. امت واحده محمدی (ص) و خانواده بزرگ اهل ایمان تابع نظم خاصی است. هر عضو این خانواده در قبال اعضای دیگر وظایفی دارد و متقابلا از حقوقی برخوردار است. بدون شک این عقد از جهت اجتماعی موجب تالیف قلوب و جلب محبت و احیای روحیه همکاری است. از نظر معنوی نیز ثمره ای بس ارزنده دارد که همان تعهد شفاعت است. شفاعت اصلی است که ما بر مبنای تعالیم قرآن آن را پذیرفته بدان معتقدیم، و
می دانیم که خداوند متعال به هر کس بخواهد اذن شفاعت می دهد یک دسته از شفاعت کنندگان در قیامت همان مؤمنانند، البته به اذن پروردگار. بنابراین انسان با خواندن این عقد در حقیقت راهی به سوی رحمت و رضوان پروردگار عالم می گشاید ولی باید توجه داشت آثاری که بر برادری نسبی و برادری رضاعی چون محرمیت، ارث و صله رحم مترتب است، بر این برادری مترتب نیست.
هدف از برقراری اخوت
از مهم ترین دغدغه‌های پیامبر (ص) چگونگی برقراری عدالت اجتماعی در میان همه مردم بوده است و لازمه پدیدار گشتن چنین عدالتی، از یک سو برافتادن تضادهای طبقاتی و از دیگر سو، ایجاد پیوندهای قرابت میان آحاد مردمان بوده است. به همین سبب پیامبر(ص) پیوند برادری دینی را به عنوان راهکاری عملی برای شکل‌گیری برادری و برابری میان همه انسان‌ها برقرار ساخته است. از بین بردن کینه‌ها و دشمنی‌ها، زدودن غربت و تنهایی مهاجران و جایگزین کردن پیوند ایمانی به جای پیوندهای قومی و نژادی نیز از جمله اهداف عقد اخوت شمرده شده است. تا پیش از نزول آیه دهم از سوره حجرات، گمان می‌شد که ایجاد پیوند برادری میان مسلمانان، تنها کاری هوشمندانه و خردمندانه از سوی شخص پیامبر(ص) در مقام یک رهبر دینی و سیاسی با هدف بنیان نهادن جامعه‌ای اسلامی و فراهم آوردن پشتوانه معنوی برای آن بوده است، اما با نزول این آیه معلوم شد که این پیوند افزون بر یک شیوه سیاسی برای ایجاد وحدت و یکپارچگی بین امت اسلام، بخشی از آیین اجتماعی اسلام است که خداوند متعال تشریع کرده است.
عقد اخوت در عید غدیر
مستحب است برادران و خواهران ایمانی در روز عید غدیر عقدی را بین خود برقرار سازند که مفاد آن اخوّت و همدلی در دنیا و دستگیری از همدیگر در آخرت است. این عقد تعهداتی همچون ارث و محرمیت افراد وابسته به طرفین ایجاد نمی‌کند. بنابراین این افراد از هم ارث نمی‌برند و هیچ‌گونه رابطه محرمیت میان وابستگان آنها ایجاد نمی‌شود. این عقد، فقط میان دو مرد یا دو زن بسته می‌شود و هیچ زن و مردی نمی‌توانند این عقد را بین خود جاری کنند و خواهر و برادر شوند. با توجه به نکات گفته شده مضمون این عقد رعایت برخی امور معنوی نسبت به یکدیگر در دنیا و پس از مرگ است. مثلاً برادران متعهد می‌شوند که در دنیا همدیگر را از دعا فراموش نکنند و در آخرت هم اگر از اهل نجات و شفاعت باشند، همدیگر را
شفاعت کنند.