شهروند| سخنگوی وزارت امورخارجه از پایان‌یافتن استفاده ارتش روسیه از پایگاه هوایی نوژه همدان برای حمله به مواضع داعش در سوریه خبر داد.
هفته گذشته بود که وزارت دفاع روسیه حضور روس‌ها را در این پایگاه تأیید کرد. خبرهایی که پس از آن منتشر شد، حاکی از آن بود که جنگنده‌های روسی به منظور دور زدن محدودیت‌های پروازی در پایگاه هوایی نوژه در همدان فرود می‌آیند و بعد از سوختگیری به سوی سوریه پرواز کرده و مواضع داعش در این کشور را بمباران می‌کنند. چندی بعد وزیر دفاع ایران در کنفرانسی خبری اعلام کرد که عملیات تسلیح و بعضا تعمیر و نگهداری این جنگنده‌ها نیز در پایگاه هوایی نوژه انجام می‌شود.
استفاده روس‌ها از این پایگاه نظامی با وجود تأکید رئیس‌مجلس مبنی بر این‌که این پایگاه در اختیار روس‌ها قرار نگرفته است، با واکنش منفی چند تن از نمایندگان مجلس روبه‌رو شد. آنها بر این عقیده بودند که استفاده کشورهای خارجی از زیرساخت‌های نظامی ایران چه در زمان جنگ و چه در زمان صلح خلاف قانون اساسی است. البته هم علی لاریجانی، رئیس‌مجلس و هم وزیر دفاع تأکید کردند که این تصمیم در سطوح عالی نظام اتخاذ شده است و مصوبه شورایعالی امنیت ملی نیز داشته است. در هر صورت بعد از همه این تحولات، روز گذشته سخنگوی وزارت امورخارجه نقطه پایانی بر این ماجرا گذاشت و اعلام کرد که مأموریت روس‌ها در همدان پایان یافته است.
سخنگوی وزارت امور خارجه روز گذشته در کنفرانس خبری با رسانه‌های داخلی و خارجی گفت: «این مسأله ربطی به وزارت امور خارجه نداشت ولی تا آنجا که ما می‌دانیم توافق این بوده که در یک محدوده زمانی این خبر را اعلام کنند، بعد از این‌که روس‌ها این خبر را اعلام کردند، آقای شمخانی نیز در این ارتباط موضعگیری کردند. قرار نبوده پنهان‌کاری شود بلکه به دلیل حساسیت کار این توافق وجود داشته که بعد از انجام عملیات این مسأله اطلاع‌رسانی شود. » قاسمی ادامه داد: درباره موضوع روسیه آن چه که انجام شده یک کار موقت و با هماهنگی بوده است و باید تأکید کنم که روسیه نه در ایران پایگاه دارد و نه در ایران مستقر شده، بلکه کار موقتی بوده که عجالتا پایان پذیرفت.
بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امورخارجه همچنین در واکنش به سوال خبرنگاری که از او پرسید، یک عضو کمیسیون قضائی مجلس گفته است كه طلب دولت ایران از آمریکایی‌ها هیچ ربطی به برجام نداشته و باید آمریکایی‌ها این طلب را بپردازند؟ تصریح کرد: باید دید که منظور ایشان کدام طلب است. ما بعد از انقلاب در زمینه‌های گوناگونی در ارتباط با آمریکایی‌ها طرح دعاوی کرده‌ایم و آنها نیز نسبت به ایران این ادعاها را مطرح کرده‌اند. برخی از این دعاوی حل‌وفصل شده، برخی از آنها پرونده‌هایشان همچنان باز است و روند رسیدگی ادامه دارد و باید دید که منظور ایشان کدام طلب است. ما طلب‌های زیادی داریم که در حال حاضر آن را دنبال می‌کنیم که در روندهای مختلفی قرار دارد و همان‌طور که گفته‌ام برخی از آنها حل‌وفصل شده یا به مرحله نهایی رسیده و برخی دیگر نیز روند پیگیری آنها در حال طی شدن است. قاسمی همچنین در پاسخ به سوال دیگری در ارتباط با مباحث منتشر شده مبنی بر سفر قریب‌الوقوع رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه به تهران گفت: ما روابط خوبی با همسایگان‌مان ازجمله ترکیه داریم. در مورد موارد مختلف نظرات مشابهی داریم و در مورد برخی از مسائل نیز اختلاف‌نظرهایی وجود دارد که این یک امر طبیعی است. وی با اشاره به ماجرای اخیر کودتا در ترکیه گفت: ایران نخستين کشوری بود که در این زمینه واکنش نشان داد و آقای ظریف در ساعت یک بامداد توییتی را در محکومیت این اتفاق منتشر کردند. ما درواقع نخستين کشوری بودیم که در این ارتباط موضعگیری کردیم و دوستان ما در ترکیه نسبت به این موضوع اهمیت زیادی قایل هستند. بعد از تحولات اخیر در ترکیه رایزنی‌ها و گفت‌وگو بین مقامات دو کشور تشدید شده و از روز بعد از کودتا گفت‌وگو با دوستان در مورد سفر آقای ظریف به این کشور انجام گرفت و بنا به درخواست دوستان در ترکیه مقرر شد که این سفر در زمان مناسبی که وضع این کشور در حالت ثبات بیشتری قرار می‌گیرد، انجام شود. قاسمی به سفر یک روزه ظریف به ترکیه و مذاکرات مفصلی که بین ایران و مقامات این کشور در مورد مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی در جریان این سفر انجام شد، اشاره کرد و افزود: قرار شد که رایزنی‌های فشرده بین دو کشور در ارتباط با تحولات منطقه ادامه پیدا کند و در همین چارچوب پنجشنبه هفته گذشته چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه سفری به تهران داشت و مذاکرات پنج ساعته‌ای با وزیر خارجه کشورمان انجام داد.
وی با تأکید بر این‌که قرار است رایزنی‌ها و تماس‌ها بین مقامات دو کشور در سطوح مختلف و در تمام زمینه‌ها ادامه یابد تا بتوانیم در جریان این رایزنی‌ها همکاری‌های دو کشور را افزایش دهیم، افزود: در حال حاضر بحث سفرهای زیادی مطرح است؛ ولی برای سفر آقای اردوغان به تهران هنوز تاریخی مشخص نشده است.
قاسمی در مورد روابط اخیر ایران و ترکیه و جایگاه مسأله سوریه در رایزنی‌های اخیر مقامات دو کشور اظهار کرد: بحث سوریه بحث بسیار پیچیده‌ای است و به همین خاطر تاکنون اقدامات در این زمینه به نتیجه مطلوب نرسیده است. وی با بیان این‌که ناامنی ایجاد شده در این کشور باعث ایجاد بی‌ثباتی در کل منطقه شده است، تصریح کرد: ما در حوزه سوریه با ترکیه مقداری اختلاف‌نظر داشتیم و نگاه‌ها یکسان نبود و این یک امر طبیعی است؛ در حال حاضر مشغول رایزنی‌های جدیدی هستیم، تماس‌ها را بیشتر کرده‌ایم و در این تماس‌ها و تعاملات این فرصت به وجود می‌آید که نشست‌های رودررو بیشتر شود و ما امیدواریم این نشست‌ها باعث ایجاد قرابت‌های بیشتری بین دو کشور در مورد مسائل منطقه شود و بتوانیم از ظرفیتی که دو کشور از آن برخوردارند، برای بازگرداندن ثبات به منطقه استفاده کنیم.
امکان ارتقای روابط ایران و انگلیس به سطح سفیر وجود دارد
سخنگوی وزارت امور خارجه در ادامه نشست خبری خود با رسانه‌های داخلی و خارجی در پاسخ به سوالی در ارتباط با امکان ارتقای روابط تهران و لندن به سطح سفیر تصریح کرد: یکی از اهداف سیاست خارجی ما این است که با کشورهایی که با آنها دارای روابط هستیم و امکانش وجود دارد، روابط خود را در سطح عادی یا حتی بیشتر ارتقا دهیم که یکی از این کشور‌ها انگلستان است. بهرام قاسمی با اشاره به این‌که مدتی روابط ایران و انگلستان به دلایل برخی از مسائل که شما نیز در جریان آن هستید، دچار تنش شده بود، افزود: در حال حاضر سفارت دو کشور در تهران و لندن در سطح کاردار فعال است و امکان ارتقای روابط به سطح سفیر نیز وجود دارد و ما امیدواریم که با تفاهم‌هایی که در آینده صورت می‌گیرد، این اتفاق بیفتد.
در ادامه این نشست خبرنگاری خطاب به سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: «در هفته گذشته در سیاست خارجی و مسائل منطقه‌ای دو اتفاق مهم در ارتباط با ایران رخ داد؛ اول سفر چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه به تهران بود که این خبر در ابتدا از سوی ترک‌ها اعلام شد و بعدا با فاصله‌اي زمانی از سوی وزارت امور خارجه ایران مورد تأیید قرار گرفت و موضوع دوم بحث استفاده روسیه از پایگاه هوایی نوژه بود که این خبر ابتدا توسط وزارت دفاع روسیه اعلام شد و در ادامه انتشار این خبر، مقامات ایرانی موضعگیری کردند. نظر شما در ارتباط با این تأخیرها چیست؟ که بهرامی در پاسخ تصریح کرد: بدون شک هر چه کار شفاف‌تر انجام شود و خبررسانی به موقع انجام شود، این امر نیکویی است و کسی با آن مخالفت ندارد در مورد سفر وزیر خارجه ترکیه به تهران قرار دو کشور این بود که این سفر بعد از انجام‌شدن اطلاع‌رسانی شود و در هنگام وقوع این موضوع رسانه‌ای نشود و دو کشور براساس این توافق عمل کردند؛ گرچه ممکن است به‌خاطر اختلاف ساعتي كه در مناطق جغرافیایی وجود دارد، به نظر برسد این اطلاع‌رسانی همزمان نبوده ولی باید گفت که این اعلام تقریبا همزمان بود.
سخنگوی وزارت امور خارجه در مورد حواشی ایجاد شده در ارتباط با سفر دو دیپلمات انگلیسی و فرانسوی به کردستان و اخبار متناقضی که در این ارتباط و اهداف آنها از سفر منتشر شده است، توضیح داد: سفر آنها به منطقه با اطلاع‌رسانی به وزارت امور خارجه انجام شده و وزارت امور خارجه و تشریفات آن در جریان این سفر بوده است و این سفر بدون هماهنگی صورت نگرفته است و معمولا وقتی وزارت امور خارجه در جریان این مسائل است، دیگر ارگان‌های مربوطه نیز مطلع می‌شوند. قاسمی تأکید کرد: تا آنجا که ما می‌دانیم تخلف خاصی صورت نگرفته و آنها با مجوز این سفر را انجام داده‌اند.
او ادامه داد: در مورد این‌که چه چیزی باعث شده که طبق اخبار منتشر شده نیروی انتظامی به آنها مشکوک شود و آنها را متوقف کند گزارش خاصی را وزارت امور خارجه از سوی نهادهای امنیتی و انتظامی دریافت نکرده و اگر چنین گزارشی وصول شود، وزارت امور خارجه از حقوق حقه خود در این ارتباط استفاده می‌کند و پیگیری‌های لازم را انجام خواهد داد.
سخنگوی وزارت خارجه با بیان این‌که این دو دیپلمات بعد از این‌که مشخص شده دیپلمات هستند، راه خود را ادامه داده و دستگیری به مانند آنچه که در رسانه‌ها مطرح شده وجود نداشته، در پاسخ به این سوال که آیا وزارت امور خارجه در جریان بوده است که هدف این دیپلمات از سفر، کاری یا تفریحی بوده است؟ گفت: دیپلمات‌هایی که در تهران هستند می‌توانند به نقاط مختلف ایران سفر کنند و عمدتا این موضوع را به وزارت امور خارجه اطلاع می‌دهند.
وزیر دفاع: روس‌ها بی‌معرفتی و خودنمایی کرده‌اند
سردار دهقان، وزیر دفاع و پشتیبانی روز گذشته در سخنانی به اقدام روس‌ها در اعلام استفاده‌شان از پایگاه هوایی نوژه همدان واکنش نشان داده و این اقدام روس‌ها را نوعی خودنمایی و بی‌معرفتی توصیف کرد.
سردار دهقان درخصوص اخبار منتشرشده مبنی بر حضور جنگنده‌های روسیه در پایگاه هوایی نوژه همدان توضیح داد: اساسا ورود روس‌ها به سوریه در برخی عملیات‌ها مقابل جریان تروریستی به خواست دولت سوریه انجام می‌گیرد که خواست دولت سوریه در زمینه پشتیبانی عملیات‌هایی هوایی و مأموریت‌های زمینی است. قرار اولیه بر این بود که روس‌ها تعدادی از ناوگان هوایی خود را متناسب با عملیات‌های ارتش سوریه به آنجا منتقل کنند و عملیات‌ها انجام گیرد که تاکنون این اتفاق نیفتاده است.
وی ادامه داد: این ناوگان هوایی در پایگاه‌های لاذقیه مستقر بود و کارش را انجام می‌داد اما اخیرا بعد از ماجراهای به وجود آمده در حلب، آنها خواستند عملیات را در زمین شدت دهند و طبیعتا پشتیبانی عملیات‌های هوایی نیز لازم بود؛ به‌و‌یژه این‌که بعد از آتش‌بس محدودی که در سوریه برقرار شد، آمریکا، عربستان و قطر به شدت نیروهای تروریستی را با سلاح‌های پیشرفته تقویت کردند. سردار دهقان یادآور شد: درهمین راستا قطعا ما با سوریه و روسیه همکاری کرده و می‌کنیم که صحنه‌های عملیات انجام گیرد و روسیه در این بین تصمیم گرفت حجم بیشتری از هواپیما را وارد کند و سرعت و دقت بیشتری در عملیات‌های خود داشته باشد. برهمین اساس نیاز داشتند سوختگیری خود را درمنطقه نزدیک‌تری به عملیات انجام دهند، به همین دلیل از پایگاه نوژه استفاده کردند اما ما قطعا به آنها پایگاه نظامی ندادیم و در هیچ شرایطی امکان استقرار به روس‌ها داده نشده است. درعین حال آنها نیامدند که بمانند بلکه برای برهه زمانی کوتاه و مشخصی متناسب با عملیات‌هایی که در زمین و در سوریه انجام می‌گیرد، برای پشتیبانی این کمک را از ما خواستند و ما امکان نشست و برخاست به آنها دادیم و هیچ توافق مکتوبی صورت نگرفت بلکه فقط یک همکاری عملیاتی بوده است.
وزیر دفاع همچنین در پاسخ به این‌که چرا این خبر را طرف مقابل اعلام کرد و ما خودمان اول آن را منتشر نکردیم، گفت: طبیعتا روس‌ها علاقه‌مندند نشان دهند که یک ابرقدرت و کشور اثرگذار هستند و در تمامی روندهای امنیتی منطقه و سطح جهان حضور دارند. از طرفی علاقه دارند در صحنه عملیات در سوریه خود را به‌عنوان یک عامل موثر مطرح کنند تا بتوانند سهم خود را در آینده و در مقابل آمریکا تأمین کنند. البته نوعی خودنمایی و بی‌معرفتی پشت اعلام این خبر بوده است. دهقان همچنین درپاسخ به سوالی مبنی بر این‌که آمریکایی‌ها می‌گویند پرواز روس‌ها از پایگاه هوایی نوژه نوعی نقض قطعنامه 2231 سازمان ملل است، گفت: این موضوع هیچ ربطی به آن قطعنامه ندارد و هیچ فروش تسلیحاتی‌ای انجام نگرفته است. بنا نیست هرکاری که برخلاف منافع آنهاست، انجام می‌شود، بخواهند آن را غیرقانونی و غیرمنطقی جلوه دهند و قطعا این‌گونه نیست و آنها می‌توانند تحلیل‌های خود را ارایه دهند و ما قرار نیست طبق این تحلیل‌ها
عمل کنیم .