|  تحقيق و پژوهش: فاطمه رحمدل، سلما رستگار، مريم نامي و  غزل معماريان  |   

آن چه مسلم است اين است كه هر جامعه در هر سطحي كه باشد نياز به تربيت دارد. بزرگ و كوچك، پير و جوان و خرد و كلان؛ تربيت عمومي.   
 در تربيت عمومي نگاه نمي‌كنند كه چه كسي پولدار‌تر است يا قدرت بيشتري دارد و چه اندازه ديگران از او حساب مي‌برند؟ متاسفانه امروزه در جامعه ما چيزهايي ارزش شده كه جاي تاسف دارد. من از آن موضوعات حرفي نمي‌زنم اما بنا دارم زنگ خطرم را روشن كنم و به همه خصوصا پدران و مادراني كه در خانه‌شان، چلچراغ وجود يك دختر مي‌درخشد بگويم: اگر ديگران مواظب سرمايه شما نيستند، شما خودتان سرمايه‌تان را حفظ كنيد و از سرمايه وجوديتان مراقبت به‌عمل آوريد. واضح است؟
دختر رحمت و موهبت الهی است. در هر خانه‌ای که دختر باشد، اهل خانه همگی مشمول الطاف پروردگار قرار خواهند گرفت.  همان‌طور که می‌دانیم دختران مجموعه‌ای از عواطف و احساسات پاک هستند و حساسیت بیشتری نسبت به پسران دارند.   دختران همان کسانی هستند که در ابتدای سنین نوجوانی و بسیار زودتر از پسران مکلف شده و به عبادت و انجام تکالیف الهی می‌پردازند و طعم شیرین گفت‌وگو و خلوت با پروردگارشان را می‌چشند. همین موضوع؛ به روشنی این را نشان می‌دهد که دختران خیلی زودتر از پسران به فهم و کمال می‌رسند و به رشد اخلاقی و عقلی و معرفتی دست می‌یابند. به همین دلیل است که پدران و مادران باید ابراز محبت و علاقه قلبی و توجه به دختران را مقدم بر پسران بدانند و در یاری رساندن به دختران و کمک به رشد آنها در تمام حوزه‌های علمی و فرهنگی و... همت گمارند.  
پیامبر عزيز ما می‌فرمایند: وقتی از بازار به خانه مي‌آييد اول هدیه دخترتان را بدهيد تا گل لبخند را بر چهره او بنشانید.  
و چه هدیه‌ای بهتر و ارزشمند‌تر از کتاب! چقدر خوب است اگر حداقل یکی از کتاب‌های زیر که گزیده‌ای از بهترین کتاب‌ها در زمینه دختران هستند را به دختر خویش هدیه بدهید.  
علاوه‌بر این حرکت زیبا، دختران نوجوان اگر می‌خواهند بر دانش خود بیفزایند و به کمالات برسند، خود نیز باید برای مطالعه کتاب‌های مفید و خواندنی وقت بیشتری بگذارند و بیشتر بر آنها تأمل کنند.

دختری با گوشواره مروارید
روحیه هنری و استعداد در این زمینه امری ذاتی است. شخصی که هنر را دوست دارد و قلبا به آن عشق می‌ورزد، حتی اگر زمینه بروز استعدادش هم فراهم نشود، باز در همه‌چیز با دیگران متفاوت است. تک‌تک فعالیت‌ها و کارهای روزانه او با کسانی که از داشتن چنین روحیه‌ای بی‌بهره‌اند، فرق می‌کند. نوشتن، خواندن، لحن حرف‌زدن، جمله‌بندی‌ها، درک معانی، ارتباط با دیگران، چیدن قفسه‌های کتابخانه و حتی کارهای شخصی...
این نکته در رابطه با «گریت»، شخصیت اصلی رمان«دختری با گوشواره مروارید» نیز صدق می‌کند. او دختری 16 ساله است و پدرش در کارخانه کاشی‌سازی مشغول به کار است که پس از مدتی در یک حادثه چشمان خود را از دست می‌دهد و نابینا می‌شود. اکنون «گریت»، این دختر نوجوان با روحیه لطیف و حساس خویش چطور باید از پس مخارج زندگی بربیاید؟
او به‌ناچار تصمیم می‌گیرد در خانه دیگران کلفتی کند تا از این طریق بتواند خانواده خود را تأمین کند. او برای کار به خانه‌ای می‌رود که صاحب آن مرد نقاشی است و گریت علاوه بر انجام امور عادی منزل باید به‌عنوان دستیار نقاش به او کمک کند. کم‌کم نقاش متوجه روحیه هنری دختر می‌شود و شروع به کشیدن تصویر گریت می‌کند...   
دختر داستان، شخصیت جالبی دارد. او اصلا احساس تحقیر نمی‌کند و به‌راحتی نظرات و احساساتش را درباره همه‌چیز بیان می‌کند و او هم نسبت به تابلویی که قرار است نقاش از چهره او بکشد، علاقه نشان می‌دهد. نویسنده در این رمان به توصیف زیبایی‌های دنیای نقاشی می‌پردازد، توصیفات دقیق و زیبایی که ناخودآگاه خواننده، فضای داستان را مقابل چشمان خود می‌بیند.  رمان حاضر، رمانی است زیبا و عمیق که تصور می‌کنم مورد توجه دختران جوان قرار گیرد.  

سرمايه اي به نام پاكدامني
زندگی مملو است از ناملایمات و سختی‌هایی که برای گذر از این مشکلات باید بدون هیچ ترسی با آنها جنگید. اما آنگاه اتفاقاتی رخ می‌دهد که تصمیم‌گیری برای چگونگی مقابله با آنها به این راحتی‌ها نیست!
جنگ یکی از بزرگترین این اتفاقات است که با خشونت شدید و تلفات جانی و مالی زیاد همراه است و به هیچ‌کس، حتی بی‌گناه‌ترین افراد هم رحم نمی‌کند و آتش این فاجعه دامنگیر مرد و زن و کوچک و بزرگ می‌شود.  
شرایط جنگ برای همه سخت است اما، یکی از دشواری‌های بزرگ آن برای زنان و دختران فقیر و پاکدامنی است که تکیه‌گاه و نان‌آور خانواده‌شان را از دست داده‌اند و اکنون باید به تنهایی زندگی را اداره کرده و امرار معاش کنند. اما به چه قیمتی؟ قهرمان داستان اين كتاب شخصي به نام دنيس باريه است.   وقايع كتاب بين دو جنگ جهاني اول و دوم بوده و تصوير زندگي قشر فقير جامعه فرانسه را نشان مي‌دهد. زنان و دختران اين قشر براي امرار معاش مجبور مي‌شوند به كارهايي بپردازند كه به قول معروف كرامت انساني‌شان را حراج مي‌كند، براي چي، فقط و فقط براي اين كه بتوانند امرار معاش كنند؛ ولي قهرمان داستان با وجود سختي‌هايي كه به تفصيل در كتاب توضيح داده شده است پاكدامني خود را حفظ مي‌كند. زيرا به گفته خود او تنها نكته اميدوار كننده زندگي فقيرانه آنها پاكدامني اوست. «دختر  فقير، قلب پاك»، نه يك كتاب تاريخي است و نه ماجراجويي نه باعث حيرت انسان مي‌شود. ولي آنچنان در روح خواننده اثر مي‌كند كه كمتر كتابي چنين حسي را به همراه دارد. این کتاب جايزه ادبي فرانسه را هم برده است.  

خواهران آفتاب؛ مریم آدینه - محبوبه معراجی‌پور
روزهای پرالتهاب جنگ، پر است از خاطرات به یادماندنی و فراموش نشدنی. خاطراتی که اگر هر روز هم آنها را مرور کرده یا از زبان کسانی‌که با حوادث جنگ از نزدیک روبه‌رو بوده‌اند بشنویم باز هم سیراب نخواهیم شد. این خاطرات به اندازه‌ای شیرین، جذاب و پر است از درس‌ها و پند‌های بزرگ و آموختنی که به این راحتی‌ها نمی‌توان از مطالعه آنها دست کشید. حضور مردان و زنان غیور ایران در میدان‌های جنگ برای دفاع از سرزمین‌مان که تمام هستی یک ملت است یاد و خاطره آنها را همیشه زنده و پایدار نگه خواهد داشت. اما در کنار این مردان و زنان شریف، دخترانی نیز بودند که در اوج جوانی و تازگی و شادابی، دست از دنیا شسته و جان خود را نثار میهن خویش کردند. خوب است گاه‌گاهی با خواندن داستان زندگی این دختران شهید، از فداکاری‌ها و ایستادگی‌شان درس بگیریم و صبر و مقاومتشان را سرلوحه زندگی خود قرار دهیم.  «خواهران آفتاب»، زندگینامه 6 تن از دختران دانش‌آموز شهید است به نام‌های: «شهیده حاجیه ساعدی سردرودی»، «شهیده گنجی»، «شهیده جانباز منیره ولیزاده» و «شهیده میترا کمالی».  نویسنده با روایتی داستانی به بیان زندگی و سرگذشت این دختران شهید پرداخته و برای هر یک از این داستان‌ها عنوانی زیبا و درخور آن برگزیده است که عبارتند از: «پنجشنبه باران نمی‌بارد؛ قطار به مقصد بهشت؛ حوالی بهشت؛ در مسیر آبی بهشت؛ پاهای بهشتی منیره و بوسه‌گاه زینب».  

کتاب «دختر باید خانم باشد»، رضا اخوی
مي‌دانستيد دختران، فرشته‌هايي دارند كه از آنها محافظت مي‌كند؟ بخل نكنيم. در مقابل محافظتي كه فرشته‌هاي دختران از آنها به عمل مي‌آورند، مسئوليت وجودي‌شان هم سنگين است.   امروزه بسياري از آنان كه داراي فرزند دختر هستند، بخشي زياد از سرمايه‌شان را براي تربيت دخترانشان هزينه مي‌كنند. البته كه جامعه و مديران جامعه بايد به وظيفه خودشان يعني پرورش قدرت تكريم از كرامت انساني توجه بيشتري، بيش از حرف‌زدن به‌خرج دهند. يعني به اين بيت سعدي بينديشند كه به عمل كار برآيد به سخنداني و حرف‌زدن نيست.    امروز جامعه ما كه دختراني بسيار خوب دارد، نيازمند برنامه‌ريزي دقيق براي دختران است. اگر امروز براي دخترانمان برنامه‌ريزي نكنيم، مشكلات بسيار و بي‌دليل روي مي‌دهد كه همانا از زواياي مختلف مي‌تواند معضل‌آفرين باشد. مسأله اخلاق اجتماعي، يكي از اين مسائل است كه با ديدگاه‌هاي مختلفي روبه‌روست. حال آن‌كه با اندكي تامل مي‌توان در تربيت افراد جامعه همه شهروندان را سهيم كرد. آيا كسي با اين جمله مخالف است؟ به جرأت مي‌گويم كه در كشور ما بلكه در سراسر جهان نمي‌توانيد يك‌صد نفر را پيدا كنيد كه به دلخواه دلشان مي‌خواهد بد و بد عمل باشند و در ويراني خود و ديگران سرمايه‌گذاري كنند. عبرت چيز خوبي است. بايد پذيرفت كه براي كار فرهنگي، هم بايد دولت پول خرج كند و هم برنامه داشته باشد اما نه به شكل انحصاري و جوري كه خود مي‌ريزد و خود برمي‌دارد. در يكي از معدود جاهايي كه انحصار نبايد وجود داشته باشد، همين فرهنگ است البته با اجازه آقاي سخن‌سنج. از اين‌كه بگذريم، مي‌رسيم به بحث دخترداري در جامعه. آيا شما فكر كرده‌ايد كه داشتن دختر در جامعه ما چه هزينه و مسائل و مخاطرات ذهني را برايمان به‌دنبال مي‌آورد؟
دختران مایه امید و ستاره‌های فروزان آسمان زندگی‌اند! که وجودشان باعث نشاط و شادمانی و حیات دوباره است. از ویژگی‌های جوانی، عواطف پاک، احساسات سرشار، نیرومندی و منزه است که در دختران بیش از پسران تجلی پیدا می‌کند، گرچه ماهیت این عواطف، آسمانی است ولی می‌تواند در معرض سوءاستفاده منفعت‌طلبان، بیگانگان و نامحرمان قرار گیرد. در فرهنگ ما ايرانيان معروف است كه  پس از تولد دختر، فرشته‌ای از جانب خدا مامور محافظت از او می‌شود. از این‌رو وظیفه بزرگترها این است که در حفظ و مراقبت از این ریحانه‌های ارزشمند و کمک به خودسازی و بالندگی آنان باید بکوشند تا مبادا کثرت بدی‌ها و رفتارهای ناپسند به نظرشان پدیده‌ای عادی جلوه کند.