شهروند| دیروز آموزش‌وپرورش ایران، روز پرخبری را گذراند. این‌بار نه در ساختمان وزارتخانه‌اش درمجلس نهم شورای اسلامی که در روزهای آخر فعالیتش، ساعت‌های پرمصوبه‌ای را می‌گذراند. دیروز نمایندگان مجلس، لایحه‌ای را بررسی و تصویب کردند که مسئولان وزارت آموزش‌وپرورش و در رأس آنها «علی‌اصغر فانی»، وزیر آموزش‌وپرورش به آن دل بسته‌اند: «لایحه تاسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی». نمایندگان مجلس، دیروز این لایحه را در دستور کار قرار دادند و پس از خواندن ۳۹ ماده این لایحه، با ۱۵۳ رأی موافق، ۵ رأی مخالف و ۴ رأی ممتنع از مجموع ۱۹۶ نماینده حاضر در صحن با آن موافقت کردند. این لایحه در ۳۹ ماده ضوابط صدور مجوز و تاسیس مدارس غیردولتی، آموزشگاه‌های علمی آزاد، آموزشگاه‌های زبان خارجی و آموزشگاه‌های فنی حرفه‌ای و کاردانش را تعریف می‌کند؛ همچنین این لایحه ضوابط نظارت بر مدارس و مراکز آموزشی‌وپرورشی غیردولتی، اعطای تسهیلات حمایتی به موسسان این مدارس و جزییات برخورد با تخلفات صورت گرفته در آنها را تشریح می‌کند.
«حسن روحانی»، رئیس‌جمهوری دی‌ماه سال گذشته بود که «لایحه تاسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی» را به مجلس فرستاد و بعد از اعلام وصول آن در مجلس و بررسی در کمیسیون آموزش آن، دیروز نوبت بررسی این لایحه در صحن علنی مجلس رسید. جزییات این لایحه بعد از آن دیروز در مجلس به تصویب رسید که در یک‌سال گذشته و بعد از بررسی بودجه ۹۴ درباره واگذاری مدارس دولتی به بخش غیردولتی، سروصداهای زیادی به راه انداخت. لایحه «تاسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی» که ۳۹ ماده دارد اما جزییات زیادی دارد؛ نمونه‌اش نحوه ثبت‌نام دانش‌آموزانی که امکان پرداخت شهریه ندارند، در مدارس غیردولتی است که نمایندگان دیروز تصویبش کردند و درصورت تصویب نهایی در شورای نگهبان و البته اجرا شدنش، می‌تواند به یکی از بزرگترین تغییرات در تاریخ مدارس غیردولتی تبدیل شود.
براساس تصویب نمایندگان مجلس، از این به بعد مدارس و مراکز غیردولتی موظفند به ازای کمک‌های دریافتی از دولت نسبت به ثبت‌نام دانش‌آموزانی که امکان پرداخت شهریه ندارند، اقدام کنند. این البته درحالی است که در این مورد دانش‌آموزان خانواده فرهنگیان، ایثارگران (شهدا، آزادگان و جانبازان و رزمندگان دارای حداقل 6ماه سابقه حضور درجبهه) و افراد بی‌سرپرست در اولویت‌اند. مجلس دیروز معلمان و کارکنان مدارس غیردولتی را هم موظف کرد تا با اعلام آموزش‌وپرورش دوره‌های ضمن خدمت را سپری کنند. از طرف دیگر نمایندگان مجلس در ادامه بررسی لایحه تاسیس و اداره مراکز آموزشی غیردولتی، 10درصد درآمد این مراکز را به توسعه آموزشی مناطق محروم اختصاص دادند. براساس ماده 20 این لایحه، نمایندگان به وزارت آموزش‌وپرورش اجازه دادند سالانه معادل 5درصد از شهریه دریافتی توسط مراکز آموزشی‌وپرورشی غیردولتی را دریافت و به حساب درآمدهای اختصاصی- ملی واریز کند. معادل وجوه واریزی از این محل دراختیار سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت‌های مردمی قرار می‌گیرد تا برای نظارت بر مراکز یادشده و کیفیت‌بخشی به امور آموزشی و پرورشی غیردولتی هزینه شود. از طرف دیگر دیروز نمایندگان مجلس به وزارت آموزش‌وپرورش اجازه دادند که از این پس زمین و ساختمان‌های مازاد خود را به مدارس غیردولتی واگذار کند. براساس ماده 13 لایحه تاسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی‌وپرورشی غیردولتی با تصویب مجلس به منظور حمایت از مؤسسان مدارس غیردولتی با اولویت مناطق محروم، وزارت آموزش‌وپرورش موظف است با مشارکت مؤسسان و بخش غیردولتی، «صندوق حمایت از توسعه مدارس غیردولتی» را به صورت موسسه عمومی غیردولتی ایجاد کند. از طرف دیگر با تصویب مجلس به کارکنان دولت و افراد با سابقه آموزشی برای تاسیس و تجهیز مدارس غیرانتفاعی وام اعطا می‌شود. بر اساس ماده 10 این لایحه: «بانک‌های کشور موظفند طبق قانون عملیات بانکی بدون ربا با معرفی وزارت آموزش‌وپرورش از 35درصد تا 50درصد از نیاز مالی مؤسسان مدارس و مراکز آموزشی‌وپرورشی غیردولتی را که از کارکنان دولت و دارای سابقه آموزشی می‌باشند، جهت تهیه یا توسعه فضای آموزشی‌وپرورشی و تأمین تجهیزات و امکانات مورد نیاز به صورت وام قرض‌الحسنه و برای سایر اشخاص از دیگر منابع اعتبارات بانکی تأمین کنند. » نمایندگان مجلس، دیروز مجازات‌های تخلفات مدیران و موسسان مدارس و مراکز غیردولتی را هم تعیین کردند. اخطار کتبی به مدیر یا موسس، توبیخ مدیر یا موسس همراه با درج در پرونده، عزل مدیر و محرومیت از مدیریت در مدارس و مراکز غیردولتی از یک تا سه سال، محرومیت دایم مدیر از مدیریت مدارس و مراکز غیردولتی، تعطیلی موقت مدرسه یا مرکز از یک تا سه‌سال و... جزو این مجازا‌ت‌هاست. نمایندگان این را هم تصویب کردند که کارکنان غیررسمی مدارس و مراکز غیردولتی اعم از بازنشسته، حق‌التدریس، قراردادی پاره‌وقت و تمام‌وقت درصورت ارتکاب تخلف اداری مشمول مقررات قانون رسیدگی به تخلفات اداری‌اند. دیروز، منابع مالی و نحوه هزینه‌کرد آن در مدارس غیردولتی هم تعیین شد. با تصویب نمایندگان منابع مالی مدارس غیردولتی به این شرح است: «شهریه دریافتی از اولیای دانش‌آموزان، کمک‌های دریافتی از اشخاص خیّر، موسسات خیریه و نهادها و سازمان‌های غیردولتی، کمک‌های دریافتی از وزارت آموزش‌وپرورش و کمک‌های دریافتی از سازمان‌ها و نهادهای غیردولتی با هماهنگی وزارت آموزش‌وپرورش.» از طرف دیگر، از این به بعد کلیه درآمدها و هزینه‌های مدارس و مراکز غیردولتی در دفاتر رسمی ثبت می‌شود و مورد بازرسی آموزش‌وپرورش قرار می‌گیرد. تراز مالی این مدارس و مراکز همه‌ساله توسط مدیر مدرسه یا مرکز تنظیم و پس از تصویب مؤسسان جهت رسیدگی و تأیید نهایی به اداره آموزش‌وپرورش و اداره امور اقتصادی و دارایی ارایه می‌شود. دیروز وظایف و اختیارات شورای سیاستگذاری، برنامه‌ریزی و نظارت مرکزی آموزش‌وپرورش هم با تصویب مجلس مشخص شد و نمایندگان مجلس، وضع بعد از انحلال یا تعطیلی دایم مدارس غیردولتی را هم تعیین کردند: «مدارسی که در زمین با کاربری آموزشی احداث می‌شود، برای همیشه با کاربری آموزشی و با اولویت مدرسه استفاده می‌شود. مدارسی که در زمین با کاربری غیرآموزشی و با استفاده از تسهیلات بانکی موضوع این قانون خریداری یا احداث می‌شود، پس از بازپرداخت تسهیلات و تسویه‌حساب با بانک عامل متناسب با میزان تسهیلات دریافتی و آورده موثر به مدت 5 تا 10سال به‌عنوان مدرسه باقی می‌ماند. مدارسی که در زمین با کاربری غیرآموزشی و بدون استفاده از تسهیلات بانکی و حمایتی دولت خریداری یا احداث می‌شود، حداقل به مدت یک دوره تحصیلی به‌عنوان مدرسه باقی می‌ماند.
براساس تبصره ذیل این ماده در مورد بندهای الف و ب چنانچه به هر دلیلی موسس امکان ادامه فعالیت نداشته باشد، ملک مورد نظر به موسس واجدالشرایط دیگر یا آموزش‌وپرورش واگذار می‌شود.» همچنین در تبصره دیگری از این ماده مصوب شد، درصورت انحلال یا تعطیلی دایم مدرسه و وجود شرایط مقرر در بندهای الف و ب این ماده و تأیید شورای سیاستگذاری، برنامه‌ریزی و نظارت مرکزی موسس موظف است فروش یا اجاره ملک را از طریق انتشار آگهی به اطلاع موسسان واجدالشرایط برساند. همچنین درصورتی که هیچ موسس واجد‌الشرایطی متقاضی خرید یا اجاره ملک نباشد، آموزش‌وپرورش در اجرای لایحه قانونی نحوه خرید و تملک اراضی و املاک برای اجرای برنامه‌های عمومی، عمرانی و نظامی دولت مصوب 17 بهمن 1358 شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران، ملک مورد نظر را خریداری یا برای دایرکردن مدرسه دولتی برابر قوانین و مقررات مربوط اجاره می‌کند. همچنین در غیر این صورت شورای سیاستگذاری و نظارت مرکزی نسبت به تعیین وضع اجاره یا فروش ملک، تصمیم لازم را اتخاذ خواهد کرد. ایجاد سازمان جدیدی در آموزش‌وپرورش برای توسعه مشارکت مردمی در مدارس غیرانتفاعی یکی دیگر از مصوبه‌های دیروز مجلس بود. براین اساس و به منظور توسعه مشارکت مردم در آموزش‌وپرورش و حمایت از اداره سرمایه‌گذاری در ایجاد مدارس و مراکز آموزشی‌وپرورشی غیردولتی، «سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت‌های مردمی» وابسته به وزارت آموزش‌وپرورش تأسیس می‌شود و رئیس این سازمان، معاون وزیر است. یکی از موارد جالب این لایحه این است که درصورت تأیید آن در شورای نگهبان، قانون اجازه اخذ هزینه‌های مربوط به تاسیس و تجدید امتیاز آموزشگاه‌های علمی آزاد مصوب اول آذرماه ۱۳۶۷، قانون تاسیس مدارس غیرانتفاعی مصوب ۱۹ مهرماه ۱۳۶۷ مجمع تشخیص مصلحت نظام و قانون اصلاح قانون تاسیس مدارس غیرانتفاعی مصوب ۶ مرداد ۱۳۸۷ نسخ می‌شوند.