*دکترغلامرضا حسنی، جامعه‌شناس
 افزایش هزینه‌های مختلف با سیاست‌های افزایش جمعیت مغایرت دارد.   
زمانی که سیاست‌های جمعیتی مطرح می‌شود به یکباره وام ازدواج قطع می‌شود یا هزینه‌های مسکن افزایش می‌یابد که این امر با اجرای سیاست‌ها مغایر است.   
متاسفانه در خیلی از خانواده‌ها برای مراسم ازدواج هزینه‌های میلیونی می‌شود. اگر برای سهولت ازدواج و کاهش هزینه‌ها بسترسازی نشود برای برخی از اقشار ضعیف جامعه از نظر اجتماعی، اقتصادی و تربیتی مشکلاتی به‌وجود می‌آید. عامل اصلی کاهش بعد خانوار در تمام جوامع، کاهش سطح باروری است. به هر میزانی که بعد خانوار در نسل‌های جدیدتر کاهش یابد دایره خویشاوندی نیز محدودتر می‌شود.   
تبیین و اجرای سیاست‌های جمعیتی به منظور متعادل کردن رشد جمعیت، رشد اقتصادی و زیست‌محیطی ضروری است.   تغییر در ارزش فرزندآوری، مسائل اقتصادی و حضور و تحرک اجتماعی زنان در جامعه از جمله عواملی است که موجب کاهش فرزندآوری می‌شود.   
برای فرزندان دو هزینه فرصت و مادی در نظر گرفته می‌شود، هزینه فرصت به معنی تربیت فرزند و منظور از هزینه مادی منافع فرزندآوری است، به این صورت که در گذشته فرزندان بعد از این‌که به سنین جوانی می‌رسیدند از خانواده در زمینه‌های عاطفی و مادی حمایت می‌کردند و درواقع از فرزندآوری منافعی حاصل می‌شد اما امروزه این‌گونه نیست. یکی از مهم‌ترین تبعات کاهش بعد خانوار، کاهش سرمایه اجتماعی است. همان‌گونه که افزایش جمعیت در کشورهای در حال توسعه سریع رخ می‌دهد، کاهش جمعیت آنها نیز با سرعت اتفاق می‌افتد.   
سرعت کاهش فرزندآوری در ایران سریع بوده و به همین دلیل سریع‌تر نیز به سالخوردگی جمعیت می‌انجامد. باید فرزندآوری و حضور پدربزرگ و مادربزرگ در خانواده تقویت شود.   
سیاست‌های جمعیتی که در کشور مطرح شده، لازم است اما کافی نیست، کفایت سیاست‌گذاری در اجرا و میدان عمل آن بوده زیرا چشم‌انداز سیاست جمعیتی برای جمعیت‌شناسان و دغدغه‌مندان نظام روشن است.   
باید بسترسازی مناسب برای افزایش ازدواج و فرزندآوری صورت گیرد زیرا جامعه ما یک جامعه پایبند به خانواده است یعنی تمایل به ازدواج و فرزندآوری در جوانان وجود دارد.   
در حال حاضر کشورهای اروپایی گریبانگیر یک تله جمعیتی هستند که منجر به رشد منفی جمعیت و بروز مشکلاتی در پی مهاجرپذیری شده است.    متاسفانه جمعیت روستایی کشور ما از‌ سال 85 به بعد دچار رشد منفی شده یعنی پیش از این‌که توسعه پیدا کند با رشد منفی مواجه شده‌ است.   
تمام افراد باید کمک کنند تا سیاست‌های جمعیتی به درستی پیاده شوند و دچار شتاب‌زدگی، غفلت و سالخوردگی شدید نشویم.   در صورتی که بتوانیم فواصل کاذب را از بین برده و میان افراد همدلی ایجاد کنیم توان ما برای انجام کارهای بزرگ بیشتر می‌شود.