| علی باغبانیان | روانپزشک |
افسردگی طیفی از اختلال است که از خفیف یا کج‌خلقی و عدم احساس خوشی تا شدید که فرد در زمینه عملکرد اجتماعی و شخصی خود دچار مشکل می‌شود را شامل می‌شود.
در شکل خفیف افسردگی که میزان شیوع آن 20درصد است علایم خفیف‌تر هستند و با فقدان احساس خوشی و لذت خود را نشان می‌دهد.
در نوع شدید که حدود 5درصد افراد جامعه را مبتلا می‌کند، فرد مبتلا در زمینه‌های عملکردی اجتماعی و شخصی دچار مشکل می‌شود.
وقتی می‌گوییم فردی افسرده است انتظار داریم تا سرش پایین باشد و همزمان اشک بریزد درحالی‌که در بسیاری موارد فرد افسرده ماسکی بر چهره خود می‌زند.
افسردگی در سنین کودکی بیشتر به صورت ناخن جویدن، لکنت زبان، اختلالات رفتاری که به درگیری با اعضای خانواده منجر می‌شود و درنهایت اختلال در عملکرد ذهنی خود را نشان می‌دهد.
در نوجوانی نیز مبتلایان بیش از نشان دادن علایم در چهره افسردگی را در شخصیت خود نشان می‌دهند. درگیری‌های مداوم با مدرسه، همکلاسی‌ها، همسایه‌ها و پلیس ازجمله این رفتارها است. همچنین گاهی تظاهر افسردگی به‌صورت مصرف الکل، سیگار و مواد مخدر است.
گاهی افسردگی در دوران سالمندی به شکل اختلالات شناختی خود را نشان می‌دهد و فرد موقعیت مکانی و زمانی خود را تشخیص نمی‌دهد مثلا چنانچه فصل، روز و تاریخ را از او بپرسیم قادر به پاسخگویی نیست.
همچنین تظاهر افسردگی در برخی سالمندان با شکایات جسمی به چشم می‌خورد و علایم افسردگی پشت علایم جسمی پنهان می‌شود. درواقع به جای این‌که چشمان فرد افسرده اشک بریزد قلب او گریه می‌کند، متاسفانه برخی به دلیل بی‌توجهی این مشکلات را به جسم سالمند نسبت می‌دهند.
کمردرد، پا درد، سردرد و اختلالات گوارشی مزمن جزو شکایات جسمانی سالمندان مبتلا به افسردگی است که مشخصه آن دیر پاسخ دادن به درمان دارویی است. در بین نوجوانان و جوانان نیز پرخوری عصبی یکی از علایم افسردگی است شاید بتوان عصبانیت را شایع‌ترین علامت افسردگی دانست که در این حالت فرد کج‌خلق می‌شود و تحمل شرایطی را که در گذشته قادر به تحمل آن بوده ندارد.
عدم تشخیص به موقع این علایم می‌تواند علاوه بر سخت شدن درمان عواقب خطرناکی مانند آسیب رساندن به خود را نیز در بر داشته باشد.
کاهش ناگهانی علایم نشان‌دهنده افسردگی است در اختلال عملکرد نیز گاهی ظاهر شخص مشکلی ندارد اما در کار و روابط بین فردی خود دچار افت عملکرد می‌شود.