| سیاره حیدری‌والا * |
با شروع گردشگري مدرن و توسعه‌يافته که در اواسط قرن نوزدهم آغاز شد، جنبه‌ها و بخش‌هاي مختلفي نيز به اين صنعت افزوده شد که به نوعي نگاهي تخصصي‌تر و حرفه‌اي‌تر به آن داد. يکي از اين بخش‌هاي بيرون‌آمده از صنعت گردشگري که طي چند‌سال يا چند دهه اخير، علاقه و اشتياق بسياري از جهانگردان را به سوي خود جلب کرده است، گردشگري ماجراجويانه نام دارد. تجربه‌اي مفرح و دلچسب که تنها مشتريان مخصوص خود را دارد. چندي پيش موسسه توسعه گردشگري ماجراجويانه، طي يک مطالعه و بررسي کارشناسانه اقدام به انتشار فهرستي از بهترين مناطق درحال توسعه در اين بخش کرد. اين مناطق که از بين 192 کشور برگزيده شده‌اند 10 شرط ويژه‌اي را دراختيار داشتند که مبناي انتخاب اين موسسه به شمار مي‌رفته است؛ توسعه پايدار گردشگري، ايمني و امنيت، زيربناهاي گردشگري، منابع طبيعي، منابع فرهنگي، مراکز فعاليت‌هاي ماجراجويانه، قابليت سرمايه‌گذاري، تفرجگاه‌هاي اقامتي مناسب، بهداشت و جاذبه‌هاي ديداري ازجمله این شرایط دهگانه هستند.
برترین مقاصد گردشگری ماجراجویانه
چه کشورهایی هستند؟
اندونزی، اکوادور، مراکش، ترکیه و رواندا، برترین مقصدهای گردشگری ماجراجویانه جهان شناخته می‌شوند که بیشترین تعداد گردشگران جویای تجربههای هیجان‌انگیز و مخاطره‌آمیز را به خود جلب میکنند. طبق بررسیهای انجام‌شده از سوی یک موسسه تحقیقاتی به نام G Adventures دربریتانیا که یک گروه گردشگری ماجراجویانه است، داغترین مقصدهای برتر برای مسافران ماجراجوی خسته از زندگی یکنواخت روزانه درسال آینده 5 کشور اندونزی، اکوادور، مراکش، ترکیه و رواندا هستند. این 5 کشور با توجه به رشد آمارها و نیز جدول گرایشها در بازارهای جهانی تقاضا، توجه بیشترین تعداد از موسسات تورگردانی ماجراجویانه را برای کسب تجربههای تازه و نو درسال آینده به‌خود جلب میکنند. کشور اندونزی با 21درصد رشد سالانه بیشترین تعداد گردشگران ماجراجو را از بریتانیا به بالی جذب کرده است. این رقم با ایجاد پروازهای مستقیم میان جاکارتا و لندن از ماه مه آینده بیشتر نیز خواهد شد. موسسه یا آژانس توریستی G Adventures اعلام کرده است که تعداد تورهایی که قرار است سال آینده به این کشور سفر کنند به دوبرابر میزان کنونی افزایش خواهد یافت.
اکوادور نیز با رشد 53درصد درسال به دلیل شهرت جهانی جزایر گالاپاگوس و جنگلهای آمازون و چشمههای آب گرم آن، شاهد موفقیت بزرگی درسال 2014 خواهد بود. کشور مراکش با توجه به افزایش 60درصدی گنجایش سفرهای هوایی میان بریتانیا و مراکش در زمستان امسال و ایجاد مسیرهای تازه هوایی مستقیم با رشد 159درصدی در سفرهای سال 2013 روبه‌رو بود که انتظار میرود این میزان درسال آینده، به‌ویژه در سفرهای برنامه‌ریزی‌شده به منطقه صحرا و ماورای آن، به دوبرابر افزایش یابد.
کشور ترکیه نیز در شرایط نابسامانیهای جاری در بیشتر کشورهای عرب خاورمیانه، به‌عنوان جایگزین خوبی برای مسافران جویای فرهنگ و آفتاب تلقی میشود که دولت ترکیه نیز برنامههای متنوعی را برای صدمین سالگرد جمهوری برای 2014 درنظر گرفته است. موسسه G Adventures پیش‌بینی کرده است که این کشور شاهد رشد 42درصدی سالانه مسافران ماجراجو باشد که شامل سفرهای دریایی از «فتحیه» تا «بودروم » نیز میشود.
کشور روندا نیز با اجرای یک طرح مشترک مرزی و ویزای مشترک با دو کشور کنیا و اوگاندا در مرزهای شرق آفریقا با هزینهای ارزان یعنی 100 دلار آمریکا در ژانویه سال 2014 پذیرای نخستین مسافران بود. موسسهG Adventures اعلام کرده است که نخستین سفر ماجراجویانه خود را به مدت 9 روز به رواندا و دیدار از شامپانزه و گوریل اوگاندا راه‌اندازی کرده است.
لتوني در شمال‌شرق اروپا قرار دارد و با کشورهاي ليتواني، استوني و روسيه داراي مرزي مشترک است. اين کشور پس از فروپاشي اتحاد جماهير شوروي درسال 1991، استقلال يافته و درسال 2004 نيز به عضويت اتحاديه اروپا درآمد. لتوني در بخش شرقي جلگه اروپا قرار گرفته و منطقه وسيعي از پوشش‌هاي جنگلي در آن به چشم مي‌خورد. علاوه بر آن لتوني از حيات وحشي متنوع و گوناگون برخوردار است که در آن حيوانات مختلفي همچون، گوزن، سياه‌گوش، خرس، روباه، گوزن‌هاي شمالي و ديگر حيوانات را مي‌توان مشاهده کرد. پياده‌روي در مناطق روستايي اين کشور يکي از جذاب‌ترين فعاليت‌هاي جهانگردان به شمار رفته و از اين رو است که گردشگران ماجراجو، لتوني را يکي از انتخاب‌هاي خود براي گذراندن تعطيلات در نظر مي‌گيرند.
بلغارستان کشوري که در کنار سواحل درياي سياه و جلگه دانوب قرار گرفته و بخشي از جنوب‌شرقي اروپا را به خود اختصاص داده از تنوع آب و هوايي گوناگوني بهره مي‌برد که هم داراي آب و هوايي معتدل بوده و هم برف‌هاي آلپاين آن کوهستان‌هاي بالکان، پيرين و ريلا را در اختيار اين کشور قرار داده است. شنا، قايق‌سواري و سقوط آزاد، ازجمله ورزش‌ها يا فعاليت‌هاي ماجراجويانه‌اي است که در تفرجگاه‌هاي ساحلي بلغارستان يافت مي‌شود. کوه‌هاي بلغارستان، مرکز تفريح عده کثيري از کوهنورداني است که براي استفاده از هوايي پاک و سالم و برخورداري از مناظري زيبا به اين مکان مسافرت مي‌کنند.
شيلي سرزميني باريک در بخش‌غربي آمريکاي جنوبي بوده و به لطف همين شکل خاص خود از آب و هوايي متنوع برخوردار شده است. قلمرو اين سرزمين از کوه‌هاي آند آغاز و به دره‌هاي مرکزي و کوهستان‌هاي ساحلي ختم مي‌شود. گردشگري در اين کشور طي چند‌سال اخير به دليل رشد فعاليت‌هايي ماجراجويانه همچون برگزاري تورهاي مسافرتي در صحراي آتاکاما (Atacama) يا پياده‌روي در منطقه پاتاگونيا که محل کشف نشانه‌هايي از دايناسورهاي چندصدميليون‌ساله است، توسعه چشمگيري پيدا کرده است. علاوه بر آن طبق معيارهاي انتخابي سازمان توسعه گردشگري ماجراجويانه، شيلي علاوه بر برخورداري از منابع طبيعي و جاذبه‌هاي ديدني به توسعه‌اي پايدار در بخش گردشگري رسيده است. وجود ايمني و برخورداري از منابع فرهنگي در خور، اسلووني را براي اولين بار در رده برترين‌هاي گردشگري ماجراجويانه قرار داد. کشور اسلووني در مرکز اروپا قرار گرفته و داراي مرزي مشترک با کشورهاي کرواسي، مجارستان، اتريش و ايتالياست. از تنوع جغرافيايي اين کشور مي‌توان به اين نکته اشاره کرد که با وجود برخورداري از 43کيلومتر خط ساحلي و پوشش‌هاي جنگلي بسيار، اکثر مناطق آن را بخش‌هايي کوهستاني دربرگرفته است. براساس بررسي‌هاي صورت‌گرفته، اسلووني علاوه بر ويژگي‌هاي ذکرشده از زيربناي مناسب گردشگري، جاذبه‌هاي ديدني و منابع ماجراجويانه نيز برخوردار بوده است.
استوني نيز در ناحيه شرقي اروپا قرار گرفته و درسال 1991 پس از فروپاشي اتحاد جماهير شوروي استقلال يافته است. امروز اين کشور پس از کسب آزادي‌هاي سياسي و مدني خود، صاحب حيات‌وحش متنوع و مناظري بسيار زيبا نيز شده است. اين کشور که در مقايسه با ساير کشورهاي اروپايي از پايين‌ترين تراکم جمعيتي برخوردار است از پوشش نسبتاً جنگلي برخوردار بوده و از اين‌رو فرصت‌هاي مناسبي را در اختيار گردشگران براي پياده‌روي، اردو‌زدن وتماشاي مناظر حيات‌وحش در جوي کاملاً آرام به وجود مي‌آورد. براساس بررسي‌هاي صورت‌گرفته استوني نيز به دليل برخورداري از زيرساخت‌هاي مناسب گردشگري، منابع فرهنگي و به‌خصوص قابليت سرمايه‌گذاري در اين فهرست قرار گرفت.
جمهوری چک، اين سرزمين مرکزي‌نشين خاک اروپا را همگان به خاطر پايتخت تاريخي آن، پراگ، مي‌شناسند. علاوه برآن اين کشور از مناطق ويژه‌اي برخوردار است که جاذبه‌هاي منحصر‌به‌فردي همچون مجموعه غارها، درياچه‌ها، کوهستان‌ها، تپه‌هاي پست، جلگه‌ها و دشت‌ها و رودخانه‌ها را در اختيار بازديدکنندگان قرار مي‌دهد. در کنار اين جاذبه‌هاي طبيعي، فعاليت‌هاي ماجراجويانه گوناگوني نيز نظير دوچرخه‌سواري، ورزش‌هاي آبي متنوع، ماهيگيري و پياده‌روي لحظاتي مفرح و نشاط‌آور را براي گردشگران به وجود مي‌‌آورند. چک طبق بررسي‌هاي به‌عمل‌آمده، به دليل دارا بودن توسعه پايدار گردشگري، زيرساخت و قابليت سرمايه‌گذاري، به‌عنوان يکي از بهترين‌هاي گردشگري ماجراجويانه برگزيده شد.
جمهوري اسلواکي در بين منتخبان پيشرو در صنعت گردشگري ماجراجويانه سال 2009، موفق به اخذ رتبه نخست شد. يکي از عمده‌ترين دلايل در تصاحب اين جايگاه وجود مناظر و مناطق کوهستاني در اين کشور است که به يکي از زيباترين جاذبه‌هاي گردشگري در اروپاي عاري از پوشش مناسب کوهستاني تبديل شده است. کوه‌هاي Tatra يکي از عالي‌ترين منابع مسافرتي را در اختيار جهانگردان قرار داده و در‌ه‌ها و درياچه‌هاي زيباي آن معرف حضور تمام مسافران و گردشگران است. برخورداري از جاذبه‌هاي ديداري، زيرساخت‌هاي گردشگري، منابع طبيعي و قابليت سرمايه‌گذاري نيز از ديگر دلايل برتري اسلواکي در جمع مدعيان گردشگري ماجراجويانه جهان بود.
کوه آتشفشانی مایون جاذبه جدید گردشگری
به دلیل احتمال فوران آتشفشانی کوه «مایون» در فیلیپین، این کوه آتشفشانی به جاذبه جدید گردشگری این کشور تبدیل شده است. به‌دلیل وجود احتمال فوران مجدد آتشفشان «مایون» (Mayon) کشور فیلیپین، این کوه آتشفشانی به جاذبه جدید گردشگری این کشور تبدیل شده و روزانه صدها گردشگر ماجراجو را جذب خود می‌کند.
* کارشناس ارشد جغرافیای گردشگری
و توریسم