گروه جهان: مقامات عربستان‌سعودی در روز گذشته از اعدام «شیخ نمر باقر النمر»، رهبر شیعیان این کشور خبر دادند. وزارت کشور عربستان در بیانیه روز شنبه خود اعلام کرد که 47 تن ازجمله شیخ نمر، به اتهام دست داشتن در عملیات «تروریستی» اعدام شده‌اند. به‌دنبال اعدام این روحانی برجسته و منتقد آل‌سعود درکنار ده‌ها تن از اعضای القاعده موج گسترده‌ای از انتقادات بین‌المللی علیه دولت عربستان شکل گرفت. مقامات سعودی با این اقدام تحریک‌آمیز که پیش از این هشدارهایی درخصوص مخاطرات آن مطرح شده بود، منطقه خاورمیانه را بار دیگر به ورطه اختلافات فرقه‌ای نزدیک کرد.
«منصور ترکی»، سخنگوی وزارت کشور عربستان در نشست مطبوعاتی روز گذشته ضمن تأیید اعدام شیخ نمر عنوان کرد: «ما تنها احکامی را که ازسوی دستگاه قضائی تأیید نهایی شده بودند، امروز اجرا کردیم و احکام دیگری همچنان در دست بررسی است که تأیید نشده‌اند». در بیانیه وزارت کشور عربستان عنوان شده که اکثر 47نفری که در روز گذشته اعدام شدند، درحملات القاعده بین سال‌های 2003 تا 2006 دست داشتند. بنابر گزارش‌ها این احکام در 12 منطقه از عربستان اجرا شده است. بنا بر اعلام وزارت کشور عربستان از 47 فرد اعدامی 45 تن عربستانی، یک تن مصری و یک فرد دیگر تبعه چاد است. سخنگوی وزارت کشور عربستان درجریان سخنان روز گذشته خود درخصوص چگونگی اجرای این احکام عنوان کرد: «از 47 اعدامی که صورت گرفت، 4 مورد با گلوله انجام شد و بقیه موارد براساس صلاح‌دید مسئول قضائی با شمشیر اجرا شدند و تمامی افراد جدا از بقیه اعدامی‌ها و به صورت انفرادی اعدام شدند».
سخنگوی وزارت کشور عربستان در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره واکنش ریاض به اعتراض ایران به اعدام رهبر شیعیان عربستان گفت: «عربستان هنگامی که احکام شرعی خود را اجرا می‌کند، به تهدید‌ها و واکنش‌های کسی توجه نمی‌کند». وی در ادامه افزود: «پاسخ دادن به این واکنش [غیرمسئولانه] ایران برعهده وزارت خارجه است».
درحالی که اخبار اعدام‌های گسترده روز گذشته در زندان‌های عربستان به سرعت به تیتر یک خبرگزاری‌های بین‌المللی بدل شد، سخنگوی وزارت کشور و دستگاه قضائی عربستان از پرداختن به جزییات اتهام‌های مطرح‌شده علیه محکومان به اعدام خودداری کردند و تنها به بیان مسائل کلی درباره تروریسم و ادعاهای مسئولان سعودی دراین‌باره پرداختند. اظهارات صریح مقامات سعودی درخصوص اعدام گسترده شماری از محکومان این کشور با شمشیر و گلوله درحالی عنوان شد که این کشور یکی از اعضای پنل ریاست شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد است. سخنگوی وزارت کشور عربستان در سخنان دیروزش مدعی آن شد که متهمان پیش از اعدام اجازه یافتند تا آخرین وصیتنامه و مطالبی را که صلاح می‌دانند، بنویسند و تمامی موازین حقوقی در اعدام آنها لحاظ شده است. سخنگوی دستگاه قضائی عربستان نیز در سخنانی مدعی شد که دستگاه قضائی این کشور تمام معیار‌های قانونی و حقوقی را رعایت کرده است.
درحالی که اتهامات وارد شده به شیخ نمر مربوط به فعالیت‌های سیاسی و حقوق بشری او بوده، ریاض با قراردادن نام او درکنار نام افرادی که دست به فعالیت‌های تروریستی زده‌اند، مدعی شده که او یک تروریست بوده است. اما باید اشاره کرد که شیخالنمر یکی از برجسته‌ترین زندانیان سیاسی عربستان محسوب می‌شد که در تاریخ 23 مهر 93 به اتهام سرپیچی از پادشاه عربستان و انتقاد از حکومت عربستان به اعدام محکوم شد. برهم‌زدن امنیت کشور، ایراد سخنرانی‌های ضددولتی و دفاع از زندانیان سیاسی ازجمله اتهامات این روحانی شیعه بود. وزارت کشور عربستان در کمتر از 3ماه پیش با امضای «محمد بن نایف» ولی‌عهد این کشور حکم اعدام این روحانی مبارز شیعه عربستانی را تأیید کرد که این به معنای مجوز به وزارت کشور برای اعدام شیخالنمر به شرط تأیید و امضای «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه عربستان برای اجرای حکم
اعدام بود.
تصمیم ریاض برای صدور حکم اعدام شیخالنمر اعتراض بسیاری از فعالان، مجامع و سازمان‌های بین‌المللی را به همراه داشت و واضح بود که اجرای این حکم نیز انتقادات گسترده‌تری را برای آل‌سعود به همراه خواهد داشت.
سخنگوی وزارت خارجه ایران: عربستان از تروریست‌ها حمایت و منتقدانش را
اعدام می‌کند
وزارت امورخارجه ایران اعدام آیت‌الله شیخالنمر باقرالنمر روحانی سرشناس سعودی را محکوم کرد. «حسین جابر انصاری»، سخنگوی وزارت خارجه ایران در بیانیه‌ای در انتقاد از اقدام ریاض عنوان کرد: «درحالی که تروریست‌های افراطی و تکفیری، امنیت و آسایش ملت‌های منطقه و جهان را سلب و ثبات و موجودیت برخی دولت‌های منطقه را تهدید می‌کنند؛ اعدام شخصیتی مانند شیخالنمر که ابزاری جز سخن‌گفتن برای پیگیری اهداف سیاسی و دینی خود نداشت، تنها عمق بی‌تدبیری و بی‌مسئولیتی را نشان می‌دهد».
سخنگوی وزارت امورخارجه ادامه داد: «دولت عربستان درحالی که از جریان‌های تروریستی و افراط‌گرایان تکفیری حمایت می‌کند، با منتقدان داخلی خود با زبان اعدام و سرکوب سخن می‌گوید». وی تصریح کرد: «روشن است که نتایج این سیاست عقیم و غیرمسئولانه متوجه عاملان آن شده و دولت عربستان تاوان سختی بابت پیگیری این سیاست‌ها خواهد پرداخت».
دیده‌بان حقوق بشر
اعدام النمر به اختلافات دامن می‌زند
«سارا لیا ویتسون»، مدیر بخش خاورمیانه گروه دیده‌بان حقوق بشر نیز در این خصوص عنوان کرد: «صرف‌نظر از جرایم رخ داده این‌که عربستان اقدام به اعدام گروهی زندانیان کرده، تنها موجب لکه‌دارشدن هرچه بیشتر سوابق حقوق بشری نگران‌کننده عربستان خواهد شد».
دیده‌بان حقوق بشر در ادامه گفت: شیخالنمر به طرزی «ناعادلانه» محاکمه شده و اعدام وی تنها باعث دامن زده‌شدن هرچه بیشتر به ناآرامی‌ها و اختلافات فرقه‌ای موجود خواهد شد. وی خاطرنشان کرد: «راه عربستان برای رسیدن به ثبات در استان شرقی پایان دادن به تبعیض سیستماتیک علیه شهروندان شیعه است نه انجام اعدام‌های بیشتر».
انتقادات گسترده بین‌المللی
به دنبال اعدام شیخالنمر شماری از گروه‌های سیاسی منطقه نیز انتقادات شدیدی را علیه دولت ریاض مطرح کردند. حزب‌الله لبنان با صدور بیانیه‌ای جنایت رژیم آل‌سعود در اعدام شیخالنمر باقرالنمر را محکوم کرد. دربیانیه حزب‌الله لبنان آمده است: «حزب‌الله جنایت ننگین رژیم آل‌سعود در اعدام شیخالنمر باقرالنمر را به بهانه‌های واهی و ادعاهای پوچ که هیچ اساس منطقی نداشته و عادلانه نیست به شدت محکوم می‌نماید. حزب‌الله در بیانیه خود آورده است: «مسئولیت مستقیم این جنایت ننگین را متوجه آمریکا و هم‌پیمانان آن می‌دانیم که
به صورت مستقیم از رژیم سعودی حمایت می‌کنند و بر جنایات بزرگ این رژیم علیه مردم خود و ملت‌های منطقه سرپوش می‌گذارند و از تجاوزگری آن حمایت می‌کنند».
مجلس اعلای شیعیان لبنان با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که این اقدام عربستان‌سعودی اشتباهی بزرگ است و آل‌سعود می‌توانست با صدور حکم عفو برای شیخالنمر حالت خفقان مذهبی و طایفه‌ای را که در منطقه عربی شاهد آن هستیم، کاهش دهد.
درعراق نیز واکنش‌های گسترده‌ای صورت گرفت و «خلف عبدالصمد خلف»، رئیس فراکسیون «حزب الدعوه اسلامی» عراق درسخنانی عنوان کرد که دولت عراق باید سفارتخانه عربستان‌سعودی را در بغداد ببندد، سفیر ریاض را اخراج و تمامی تروریست‌های سعودی موجود در زندان‌های عراق را اعدام کند. «شیخ عامر البیاتی»، رئیس دارالافتاء اهل تسنن عراق نیز که خود را برای پادرمیانی جهت آزادسازی شهید آیت‌الله شیخالنمر آماده می‌کرد اعدام شیخالنمر را غیرمنتظره و غافلگیرکننده خواند. «هادی العامری»، دبیرکل سازمان بدر عراق در واکنش به اعدام نمر باقرالنمر، روحانی شیعه عربستانی به دست آل‌سعود گفت: ما خبر اعدام شهید باقرالنمر را به دلیل مخالفتش با نظام حاکم عربستان با غم و اندوه فراوان دریافت کردیم و این اقدم ریاض را شدیدا محکوم می‌کنیم. «همام حمودی»، معاون رئیس مجلس اعلای اسلامی عراق نیز در بیانیه‌ای تصریح کرد، اعدام شیخالنمر باقرالنمر خدمتی برای گروه تروریستی داعش است که به دنبال گسترش تروریسم خود از طریق دامن‌زدن به جنگ‌های فرقه‌ای است.
«شفقت شیرازی»، نایب‌رئیس شورای وحدت اسلامی پاکستان نیز با محکوم‌کردن اعدام شیخالنمر باقرالنمر، روحانی برجسته عربستانی گفت: «سعودی‌ها با این کار برگ دیگری بر پرونده جنایات خود افزودند». وی در ادامه عنوان کرد: «عربستان امروزه در لبه پرتگاه سقوط قرار دارد و تظاهرات گسترده‌ای در پاکستان در محکومیت این اقدام شنیع انجام خواهد شد». «سیدساجد علی نقوی»، سرپرست شورای علمای شیعه پاکستان و رئیس حزب تحریک اسلامی علامه نقوی نیز ضمن تقبیح رویکرد عربستان در برخورد با جامعه منتقدان و مخالفان این کشور گفت: «رژیم آل‌سعود حق ندارد مخالفان سیاسی و رهبران اقلیت‌های مذهبی را اعدام کند و اعدام شیخالنمر نیز نقض آشکار قوانین بین‌المللی است».
همچنین صدها تن از شیعیان منطقه کشمیر تحت کنترل هند نیز با در دست گرفتن تصاویر شیخالنمر در خیابان‌ها به تظاهرات پرداختند و شعارهایی را علیه دولت عربستان سر دادند. شیعیان کشمیر ضمن تظاهرات در خیابان‌های منطقه «سریناگار» برای شهادت شیخالنمر عزاداری کردند.
ده‌ها نفر از شهروندان بحرینی در غرب منامه، پایتخت این کشور نیز در اعتراض به اعدام شیخ باقرالنمر رهبر شیعیان عربستان به خیابان‌ها آمدند. براساس این گزارش، تظاهرات‌کنندگان که عکس‌های این روحانی شهید را در دست داشتند، در محکومیت اعدام وی شعار سر دادند. شاهدان عینی همچنین از توسل پلیس بحرین به گاز اشک‌آور برای متفرق‌کردن معترضان خبر دادند. جنبش انصارالله یمن نیز در بیانیه‌ای اعدام شهید باقرالنمر، روحانی شیعه عربستانی را که ظالمانه اعدام شد، شدیدا محکوم کرد.
برادر شیخالنمر:
اعتراضات مردمی در شأن شیخالنمر باشد
«محمدالنمر»، برادر شیخالنمر در نخستین واکنش به اعدام برادرش این اقدام آل‌سعود را محکوم کرد و آن را «شنیع» توصیف کرد. وی افزو: با وجود این‌که انتظار عقلانیت بیشتری از مقامات سعودی داشتیم، در اعتراض به این اقدام به سازمان‌های بین‌المللی مراجعه نخواهیم کرد زیرا می‌دانیم از دست این سازمان‌ها کاری برنمی‌آید. وی همچنین خواستار شد اعتراضات مردمی در شأن جایگاه رهبر شیعیان عربستان و به صورت مسالمت‌آمیز برگزار شود. برادر شیخالنمر در صفحه توییتر خود دراین‌باره نوشت: «خداوندا شهادت او را قبول کن و او را با محمد و آل محمد محشور بدار». شهید باقرالنمر، خود پیش از این در نخستین واکنش پس از تأیید حکم اعدامش توسط آل‌سعود به مادرش گفته بود که «خداوند شما را به خیر بشارت دهد».
آماده‌باش نیروهای امنیتی
و اعتراضات خیابانی در عربستان
هرچند که خبر اعدام شیخالنمر غیرمنتظره و غافلگیرکننده بود، با این حال به نظر می‌رسد که دولت عربستان از مدت‌ها قبل خود را برای چنین اقدامی آماده کرده بود، چراکه ساعاتی پس از اعدام وی منابع داخلی در عربستان از آماده‌باش نیروهای امنیتی و پلیس این کشور به‌ویژه در مناطق شیعه‌نشین خبر دادند. بنابراین گزارش نیروهای امنیتی و پلیس در مناطق شرقی عربستان که بیشتر ساکنان آن را شیعیان تشکیل می‌دهند، به حالت آماده‌باش کامل درآمده‌اند تا با هرگونه ناآرامی احتمالی مقابله کنند.
به دنبال اجرای حکم اعدام شیخالنمر باقرالنمر، روحانی شیعه و از منتقدان اصلی دولت سعودی، اعتراضات مردمی در استان القطیف و شهر العوامیه عربستان و برخی مناطق بحرین شکل گرفت. معترضان اقدام عربستان در اعدام شیخالنمر را محکوم کردند. همچنین در شهر القطیف عزای عمومی اعلام شده و با تجمع معترضان درخیابان «الثورة» (انقلاب) برخی مسیرها مسدود شدند. اعدام 47 تن از زندانیان در بند دولت عربستان در دومین روز از سال 2016 میلادی درحالی صورت گرفت که این کشور با 157 مورد اعدام در سال 2015 میلادی، رکورد بیشترین مجازات مرگ در این کشور طی 2دهه گذشته را رقم زده است. نماینده آل‌سعود
در شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد ماه مارس در دفاع از اقدامات کشورش مدعی شد که مجازات اعدام «تنها برای ارتکاب جرایم فجیع که امنیت را تهدید کند»، درنظر گرفته می‌شود.