شهروند| تنها کمتر از دو ماه به پایان ضربالاجل توافق نهایی هستهای میان ایران و غرب باقی مانده و به نظر میرسد که تلاشهای طرفین برای رسیدن به توافق به صورت جدی آغاز شده است. از آنجايی که به قول عباس عراقچی مذاکرهکننده هستهای کشورمان این بار دیگر مدت ضربالاجل قابل تمدید نیست، به نظر میرسد که باید شاهد ماراتن سنگین و طولانی مذاکرات باشیم. ماراتنی که طی دو روز گذشته با مذاکرات فشرده و 11 ساعته میان طرف ایرانی و آمریکایی آغاز شده است.
نمایندگان جمهوری اسلامی ایران و آمریکا از روز پنجشنبه (13شهریور) دور جدید مذاکرات دوجانبه خود را در سطوح سیاسی و کارشناسی در هتل ویلسون شهر ژنو سوییس آغاز کردند تا از اختلافات خود در راه رسیدن به توافق نهایی بکاهند. نمایندگان ایران و آمریکا روز گذشته در سطح سیاسی 6 ساعت با یکدیگر در دو نوبت صبح و بعدازظهر درباره موارد اختلافی ازجمله میزان غنیسازی جمهوری اسلامی ایران و نیز مدت زمان توافق جامع با یکدیگر مذاکره کردند. کارشناسان دو طرف نیز به ریاست حمید بعیدینژاد مدیرکل سیاسی و امنیت بینالملل وزارت امور خارجه آمریکا و نیز جیم تیمبی 5 ساعت با یکدیگر رایزنی و مذاکره کردند. در مجموع نمایندگان ایران و آمریکا روز گذشته 11 ساعت در سطوح سیاسی و کارشناسی با یکدیگر مذاکره کردند و اکنون نیز روز دوم مذاکرات خود را در هتل ویلسون آغاز کردند. این گفتوگوهای دوجانبه قرار است فردا نیز ادامه یابد. پس از مذاکرات وین 6، این دومین بار است که نمایندگان ایران و آمریکا با یکدیگر بهطور دوجانبه دیدار و گفت و گو میکنند.
برخی کارشناسان معتقدند گفتوگوهای کارشناسی در حین مذاکرات دوجانبه میان ایران و آمریکا حاکی از وجود بحث فنی بهمنظور پیشبرد مذاکرات و برداشتن اختلافنظرها (پرانتزها) از متن احتمالی نهایی است. این کارشناسان معتقدند مذاکرات هستهای برای رسیدن به توافق جامع فراتر از یک مذاکره سیاسی صرف و برای رسیدن به راهحل مسالمتآمیز میان ایران و 1+5 است. همچنین در مذاکرات دوجانبه میان ایران و آمریکا که دومین مذاکرات بعد از مذاکرات وین 6 است که در سطح معاونان وزیران خارجه دو کشور برگزار میشود.
ویلیام برنز، جیک سالیوان، جیمز کینول، بروک بی اندرسون، پل اروین، کریستوفر بک میر، ایتان فیچ، جولیا جیک کوبی و ماتان چوروف از کارشناسان و مدیران امور ایران در شورای امنیت ملی آمریکا، وزارت خزانهداری و وزارت خارجه، حضور دارند. همچنین از سوی ایران مجید تختروانچی، حمید بعیدینژاد و دیگر اعضای تیم هستهای حضور دارند. دیدار میان نمایندگان ایران و آمریکا به این دلیل به صورت جداگانه انحام میشود که گفته میشود بیشترین اختلاف درخصوص مذاکرات هستهای میان ایران و آمریکا وجود دارد. همچنین عباس عراقچی، مذاکرهکننده ایرانی بارها در پاسخ به این سوال که چرا ایران با هیأت آمریکایی خارج از چارچوب معمول گروه 1+5 بر سر میز مذاکره مینشیند، گفته بود که بیشترین اختلافات ما با آمریکاییها است و آنها هستند که بیشترین تحریمها را علیه ایران اعمال کردهاند بنابراین بدیهی است که مذاکره با آنها بیشتر باشد.
روز دوشنبه هفته گذشته نیز محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه و رئیس هیأت مذاکرهکننده هستهای ایران با کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و رئیس هیأت مذاکرهکننده 1+5 در بروکسل پایتخت بلژیک دیدار و گفتوگو کردند. طرفین در این دیدار آخرین وضع مذاکرات را ارزیابی و نحوه پیگیری این مذاکرات را بررسی کردند.
همچنین قرار است پس از مذاکرات کنونی در ژنو میان ایران و آمریکا و پیش از برگزاری دور بعدی مذاکرات در نیویورک، ایران مذاکراتی دوجانبه با سه کشور اروپایی انگلیس، آلمان و فرانسه در روز 11 سپتامبر (20 شهریورماه) در شهر وین پایتخت اتریش داشته باشد. سیدعباس عراقچی معاون حقوقی و بینالمللی وزیر امور خارجه ایران پیش از برگزاری مذاکرات با آمریکا در ژنو در پاریس با نخستوزیر پیشین این کشور و نیز نیکولاس دوریویر نماینده پاریس در مذاکرات با 1+5 بهطور دوجانبه دیدار و گفتوگو کرد. عراقچی در گفتوگو با رسانههای فرانسوی درباره دستیابی ایران و 1+5 به توافق جامع ابراز خوشبینی کرد و با انتقاد از اقدام اخیر آمریکا مبنی بر وضع تحریمها گفت: که ما تا آخرین لحظه پای میز مذاکرات خواهیم بود.
همچنین تختروانچی دیگر عضو ارشد تیم مذاکرهکننده هستهای ایران که با ظریف عازم بروکسل شده بود پس از آن راهی جمهوری چک شد و با مقامات اقتصادی و سیاسی پراگ دیدار و گفت و گو کرد. روانچی در دیدار با مقامات پراگ اظهار داشت که در صورت حسن نیت و رویکرد سازنده 1+5 میتوانیم این مذاکرات را تا قبل از 24 نوامبر (3 آذرماه) به نتیجه مطلوب برسانیم. پس از مذاکرات وین 6 در تاریخ دوم تا 19 جولای به دلیل اختلافات عمیق میان ایران و 1+5 بر سر مواردی همچون میزان غنیسازی اورانیوم جمهوری اسلامی ایران و نیز طول دوره توافق جامع طرفین با تمدید توافق اولیه ژنو و نیز تمدید مذاکرات جامع به مدت 4 ماه تا 24 نوامبر (3 آذرماه امسال) موافقت کردند تا طرفین در طول این 4 ماه با مذاکرات بیشتر بتوانند به توافق جامعی دست یابند.
ماری هارف سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز گذشته از مذاکرات چند روزه ایران و گروه 1+5 در نیویورک خبر داد. وی در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا مذاکرات هستهای میان ایران و 1+5 چندروزه خواهد بود، با تأیید این مسأله گفت: بهطور محتمل مذاکرات تا پایان جلسات نشست مجمع عمومی سازمان ملل در سطح وزرا ادامه داشته باشد و انتظار داریم مذاکرات به مدت چند روز در نیویورک برگزار شود.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، ماری هارف سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا با اشاره به برگزاری دور جدید مذاکرات ایران و 1+5 گفت: این مذاکرات در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل برگزار میشود. وی درباره حضور جان کری وزیر امور خارجه این کشور در دور جدید مذاکرات ایران و 1+5 جواب قطعی نداد. این درحالی است که روزنامه المانیتور در گزارشی نوشت که ایران و 1+5 در سطح وزرای خارجه در دور جدید مذاکرات در حاشیه نشست مجمع عمومی شرکت میکنند. هارف درباره دور جدید مذاکرات ایران و 1+5 گفت: وندی شرمن بهعنوان مدیرکل سیاسی در مذاکرات شرکت میکند. این مذاکرات در سطح مدیرکل سیاسی است. اما فکر میکنم ویلیام برنز معاون وزیر امور خارجه نیز در برخی جلسات از این مذاکرات شرکت کند، ما هنوز برنامه کامل مذاکرات را در دست نداریم اما به نظر میرسد شرمن سرپرستی مذاکرات را برعهده داشته باشد. بهطور مشخص وزرا نیز برای شرکت در نشست مجمع عمومی به نیویورک خواهند آمد اما هنوز تأیید نشده است که مذاکراتی در سطح وزرا برگزار شود یا نه اما امکان وقوع چنین اتفاقی وجود دارد. ما هنوز بر روی جزییات کار میکنیم.
همچنین «عباس عراقچی» معاون وزیر امورخارجه روز پنجشنبه در گفت و گوی اختصاصی با رادیو بینالمللی فرانسه (RFI) درخصوص دستیابی به توافقی جامع با گروه 1+5 ابراز خوشبینی کرد و گفت که ما تا آخرین لحظه پای میز مذاکرات حضور خواهیم داشت. عراقچی در پاسخ به پرسش خبرنگار این رادیو مبنی بر تأثیر تحریمهای جدید آمریکا علیه برنامههای هستهای ایران گفت: ما بر این باوریم که تحریمهای جدید آمریکا علیه ایران با روح توافق موقت ژنو کاملا در تضاد است. وی افزود: اقدامهایی از این دست، آن هم درحالیکه مذاکرات هستهای درجریان است، آشکارا در تضاد با حسن نیت طرف آمریکایی است. اگر ما میخواهیم در ظرف زمانی تعریف شده به توافقی دست یابیم، حسننیت میان طرفین کاملا لازم و ضروری است. عراقچی تصریح کرد: ما هم میتوانیم اقداماتی نظیر آنچه که آمریکا انجام داد، انجام دهیم. نکات فنی در قرارداد ژنو وجود دارد که به ما اجازه میدهد اقداماتی انجام دهیم که آمریکاییها را دلخور کند. مذاکرهکننده ارشد ایران در مذاکرات هستهای افزود: ما تاکنون از انجام کارهایی که به مذاکرات آسیب وارد میکند خودداری کردهایم. ما هنوز هم دور میز مذاکره حضور داریم و تا آخرین لحظه باقی خواهیم ماند. وی یادآور شد: ما امیدواریم که این امر (تحریمهای جدید آمریکا) تأثیری بر مذاکرات نگذارد اما اگر تأثیر بگذارد ما باید به تبع آن تصمیماتی اتخاذ کنیم.