مدیرکل مکرم و معزز اداره محترم نظام‌های پرداخت بانک مرکزی از جریمه 500 تا هزار تومانی تراکنش ناموفق بانکی خبر داد. جناب آقای ناصر حکیمی دام عزه‌العالی در گفت‌وگو با فارس با اشاره به رقم دقیق جریمه تراکنش ناموفق در شبکه بانکی و دستگاه‌های POS اظهار داشت: «این جریمه بین 500 تا 1000 تومان به‌طور ثابت به اضافه 34% جریمه دیرکرد سالانه، با توجه به مدت زمان خواب پول در نظر گرفته شده است.» ایشان اضافه فرمودند: «صرف‌نظر از این‌که مبلغ تراکنش دو ریال یا دو‌میلیون تومان است، عامل ناموفق بودن تراکنش باید یک رقم ثابت -منظورشان همان 500 و یا 1000 تومان است- بابت حق‌القدم به صاحب کارت بدهد.»
صاحب این قلم که یک بار طی یادداشتی در همین روزنامه به‌طور مستوفا راجع‌به این کاریکاتور کارت بانک‌های دیگر کشورها، مصدع خوانندگان عزیز شده بود این بار درحالی‌که از شادمانی شنیدن این مژده دامن اختیار از کف داده مجبور است رقص‌کنان و چرخ‌زنان به بخش‌هایی از آن یادداشت پیشین اشاره کند.
در بخشی از آن وجیزه به عرض رسید که یکی از آفات استفاده از کارت‌های بانکی بومی پدیده منحصربه‌فرد و دردسرساز تراکنش ناموفق است. البته یک تراکنش اگر تنها ناموفق باشد دردسرساز نیست، وقتی دردسرساز می‌شود که پیام تراکنش ناموفق می‌دهد، اما وجه تراکنش از حساب شما کسر می‌شود. در یکی دو جا در آن نوشتار پیشین از پدیده تراکنش ناموفق با صفت منحصربه‌فرد یاد کرده‌ام. برای این‌که برای خودم دردسر حقوقی درست نکنم می‌گویم که نمی‌دانم در کشورهای پیشرفته چنین پدیده‌ای هست یا این پدیده از ابداعات «شاپرک» است، اما قاطعانه می‌گویم که سال‌ها از کارت بانک در کشورهای مختلف استفاده کرده‌ام اما هیچگاه با چنین پدیده‌ای مواجه نشده و دوستانم نیز به چنین موردی برنخورده‌اند. اگر چنین باشد چرا نام این «شاپرک» که این‌قدر «BUG» دارد را حشره و ساس و جوجو نگذاشته‌اند؟ در ادامه با شرح دردسرهای بزرگی که این شاپرک می‌آفریند که گاهی غیرقابل جبران است و در مواردی انسان را به ورطه مرگ می‌اندازد از این «حشره» پرده‌برداری خواهد شد و همگان خواهند دید که چگونه نام «عقرب» جراری که نیش می‌زند را شاپرک گذاشته‌اند.
تراکنش ناموفق همراه با کسر وجه از حساب، چگونه برای شما دردسر درست می‌کند؟ امروز به یک مورد اشاره و روزهای آتی به مثال‌های دیگری پرداخته خواهد شد. فرض کنید امروز هشتم ماه است و شما در حساب خود یک‌میلیون و چهار صد‌هزار تومان پول دارید و قصد دارید یک کالای ششصد هزارتومانی مثلاً یک گوشی تلفن همراه بخرید و با بقیه پول خود که هشتصد‌هزار تومان است مخارج زندگی روزمره خود تا بیست و دو روز مانده به آخر ماه را تأمین کنید. در این صورت اگر برای پرداخت وجه گوشی تلفن همراه، کارت بکشید و دستگاه کارتخوان پیام تراکنش ناموفق بدهد، یک پرینت به دست شما می‌دهند که ماجراها دارد. روی این کاغذی که به دست شما می‌دهند نوشته شده: «تراکنش ناموفق. در صورت کسر وجه از حساب شما، مبلغ فوق طی 72 ساعت به حساب شما واریز خواهد شد. در غیراین صورت ظرف مدت 45 روز با تلفن 29911-021 تماس حاصل فرمایید.» تمام ماجرا از همین جا آغاز می‌شود. طبیعی است فروشنده از دیگر دستگاه کارتخوان خود استفاده می‌کند و ششصد‌هزار تومان وجه خرید گوشی را از حساب شما کسر می‌کند. حال اگر با پدیده منحوس منحصربه‌فرد تراکنش ناموفق در عین کسر وجه مواجه و متوجه شوید که وجه خرید گوشی دو بار از حساب شما کسر شده باشد، دویست‌هزار تومان برای شما باقی می‌ماند که مخارج خانواده را تا آخر ماه سر و سامان بدهید. دلخوشی شما این است که احتمالاً تا 72 ساعت دیگر وجه مربوطه به حساب شما برخواهد گشت. طبیعی است پول توجیبی فرزندان را نمی‌دهید، تقاضاهای خانم را برای خرید هفتگی پشت‌گوش می‌اندازید و با دلهره ساعت به ساعت حساب خود را چک می‌کنید، اما دریغ که خبری نیست. تا هفتاد و دو ساعت هیچ اقدامی هم نباید بکنید هیچ کاری هم از هیچ‌کس ساخته نیست. فقط دعا کنید در این فاصله اتفاق غیرمترقبه‌ای نیفتد. بعد از 72 ساعت که مثل هفت‌هزار و دویست سال نوری می‌گذرد به سراغ تلفن می‌روید که با 29911-021 درد دل کنید، اما دریغ! این یک سامانه تلفنی است که فقط نوار از پیش ضبط شده پخش می‌کند و از شما می‌خواهد که اگر فلان است دکمه بهمان و اگر بیسار است دکمه بهمدان را فشار دهید و اطلاعات خواسته شده شامل شماره کارت بانکی، تاریخ وقوع واقعه منحوس تراکنش ناموفق را به روز و ماه و شماره تماس خود را وارد فرمایید. همه این کارها را انجام می‌دهید و آن سامانه تلفنی هوشمند در کمال لطف، محبت و عطوفت هوشمندانه به شما یک کد رهگیری هفت رقمی مرحمت می‌کند. حالا دیگر تا سه روز از بابت پاسخ خیالتان راحت است. فقط شما به فکر این هستید که با وجه مختصر باقی مانده از آن دویست‌هزار تومان چگونه تا آخر ماه مخارج خانه را راست و
ریست کنید.
تا سه روز کاملاً گوش به زنگ هستید. تا تلفن زنگ می‌زند سراسیمه گوشی را برمی‌دارید، اما در این سه روز حتی از دوستانی که سال‌ها است از آنها خبری ندارید تلفن دارید اما از «شاپرک» یعنی «شرکت شبکه الکترونیکی پرداخت کارت» خبری نیست. گاهی باید به این سوال که این «شاپرک» که این‌قدر شما را سراسیمه و بی‌صبر و قرار و تنگ حوصله و بداخلاق کرده کیست توضیح بدهید و گاهی به فکر این باشید که چگونه مساعده بگیرید و از کی پول قرض کنید. سه روز معهود هم می‌گذرد و خبری نیست. حالا تلفن‌های ساعت به ساعت شما به سامانه هوشمند شاپرک شروع می‌شود. پاسخ از پیش ضبط شده خیلی سرد و خشک و خراشناک است: «... در سامانه ثبت شده و دست بررسی است... » گوشی را می‌گذارید و همچنان آن انتظار سهمگین را ادامه می‌دهید. تا این‌جا البته خیلی رنج‌آور است اما دردآور نیست. دردآور آن است که در آخرین تماس شاپرک به شما اطلاع می‌دهد که: «... هیچ مغایرتی مشاهده نشد... به بانک طرف حساب خود مراجعه فرمایید...» آخ که ما یک کارت عابربانک گرفته بودیم قاتق نانمان شود، حالا قاتل جانمان شده است.
با بانکی که با دستگاه «پوز» یا کارتخوان خود «پوز» شما را زده است، تماس می‌گیرید. لطف می‌کند اطلاعات مربوطه را از شما اخذ و از شما می‌خواهد یک ساعت دیگر برای گرفتن نتیجه تماس بگیرید. یک ساعت بعد به شما اطلاع می‌دهد که آن تراکنش درحقیقت ناموفق نبوده و «پوز» مربوطه در کسر پول شما و واریز به حساب فروشنده کاملاً موفق بوده، اما به شما پرینت تراکنش ناموفق داده است. بانک مربوطه دو راه‌حل به شما پیشنهاد می‌کند: 1- خودتان به فروشنده مراجعه و مسأله را دوستانه و یا با کدخدامنشی حل کنید. 2- بانک با نامه‌نگاری مسأله را حل کند که حداقل بیست روز طول می‌کشد. فروشنده باید خیلی با حال و خوش‌اخلاق باشد که قبول کند، وقت بگذارد و با مراجعه به دو بانک از هر دو حساب خود پرینت بگیرد و در صورت تأیید اضافه پرداخت شما را مسترد کند. البته شما هم باید وقت بگذارید. اگر حل مسأله را به عهده بانک بگذارید طولانی‌تر است و تا آخر ماه جواب عیال و اولاد را چگونه بدهید. منتظر یادداشت بعدی، مثالی دیگر و رونمایی بیشتری از این عقرب شاپرک‌نما
باشید...